Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

 ◀  / 177  ▶ 
ГО П Н УЦ Ь зак. Падскочыць, скочыць (шумна). Нарэшце яна caскочыла на падлогу, гопнула, аж забрынчалі шыбы. Шам., IV, 48. ГО'РАНЬКА (горонька) ж. памяти. святліца. Да пазволь-ка ты мне доль по гороньцы пройти. Рам., БС, I—II, 18; Беліца. ГО РН А СЦ Ь ж. Горыч. Стала чагосьці жалліва, чагосьці стала браць горнасць. Мел., VI, 55. Чарнушка стрымаў горнасць. Мел., VI, 341. ГО'РШЧЫК (горщик) м. Гаршчок. Да коли хочаш усе наши мужиц-' кіе порадкі робиць, то скажи зва риць горщик каши. Шэйн, III, 384; Ельск. ГРАБАНУ'ЦЬ зак. Перан. Пабіць. Настрой у Ключніка панылы. Цяпер усе бачаць, што старога з мястэчка ён грабануў дарэмна. Нав., СТ, 73. ГРА'БЫ толькі мн. Драбіны (воз). «Которого, бабка, Которого любка, Ты вола Прыдаси?» — «ёсць у мяне рабый, Што робить грабы,— Я того не прыдам». Рам., БС, VII, 38. ГРАЗКАВАТЫ прым. Крыху гразкі. Адчуванне, што ён улез у невялікае, але гразкаватае балотца, з'явілася спакваля, месяцы за тры сямейнага шчасця. Шам., ВТБ, 322. ГРАЗЛГУКА (гразливка) ж. Месца гразкае. Ехав, ехав пріяжжаа к гразливцы. Рам., БС, IV, 58; Калбоўка Раг. ГРАЙ м. Крык, шчэбет, спеў (птушыны). Можа каму i зусім не ў галаве быу птушыны вясновы грай. Саб., БАС, 63. Сарачыным граем трашчаць машынкі i арыфмометры. Рак., СЛС, 28. ГРАМАЦЕ'Й м. Жарт. Чалавек граматны. Нават з навакольных вёсак мала хто яе ведаў — старыя дзяды, паляўнічыя ды такія «грамацеі», як Ціхан Жменька. Шам., I, 39. ГРА'ЦЦА незак. Гуляць. Дети гралися. Радч., ГНП, 6; Том. ГРАШ АВГТАСЦЬ ж. Багацце, заможнасць, умение медь даход. Яўна выстаўляе сваю грашавітасць, плюе ўсім у твар. Шам., ВТБ, 109. ГРАШО'УНЫ (грошовный) прым. Даходны, прыбытковы. У нас поле грошовное, и речачки медовыя. Рам., БС, I—II; Том. ГРАШ Ы ЦЦА незак. Грашыць (віном, водкай). Я, братка, не грашуся ёю, але калі такі госць трапіўся, дык нельга ж не выпіць. Саб., ЖЗ, 99. // Карміцца (уволю). Дзякуй, хоць дзіця будзе малаком грашыцца. Саб., II, 45. ГРУ'БАЯ прым. Цяжарная. Яўхімко! Я... Я — грубая. Мел., V, 241. ГРУВА'СІСТЫ прым. Вельмі важкі, грувасткі. Яна ўбачыла грувасісты, нібы высечаны з шэрага каменю стол. Саб., ЖЗ, 18. ГРУН УЦЬ зак. Грымнуць. Калі грунула вайна, ён разам з бацькам пайшоў у ваенкамат, каб забралі на фронт i яго. Сач., Д, 183. ГРУ'ШЫЦА ж. Бат. Грушаўка (сорт ранняй грушы). Да яблынька садовая, Грушыца мядовая. ПК, 187; Дзеражычы Лоеўск. ГРЫБ-БЯЛУ'Н м. Бат. Баравік. Але якія гэта грыбы-белуны, ваўнянкі, печэрыцы. Сач., ЧН, 207. Параўн. д а б р а к II. ГРЫ БАВГКж. Грыбнік. Я, вядома, кідаў цепь на яе славу, але грыбавік грьібавіка паважае. Нав., В, 92. Параўн. г р ы б о в i к. ГРЫ БГНА ж. Рабіна. Трэба йти ў темный лес, знайти грыбіну бэрэговатую, зрубить, порубать на щепки й укласти их у новій горщик. Рам., БС, V, 10; Том. ГРЫБО'ВІК м. Тое, што г р ы б ав i к. «Ну-ну, паглядзім, што грыбовік выхадзіў! — сказаў ён бойка i з цікаўнасцю.— Ці многа там цяпер грыбнога смеху, дзе пралятаў ён з ножыкам». Рак., СЛС, 67. ГРЫ БО'ВЩ А жан. да г р ы б ов i к. Аляксандру Ганчарову лічылі грыбовіцай-чарадзейкай. Нав., В, 91. ГРЫБО'ВІШ ЧА н. Месца, дзе гры
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

бовщ, бялун, горанька, горшчык, грабануць, грамацей, грацца, грашоуны, грыбовіш, зявілася
5 👁
 ◀  / 177  ▶