Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

 ◀  / 177  ▶ 
нить: Кто мене перейметь, за себе замуж возъметь? Радч., ГНП, 44, Гом. ГЛЕУКАВА'ТЫ прым. Таўставаты, гладкаваты. Сын — выпешчаны, глеукаваты — сядзщъ у бялюткай сетачцы на зэдліку ля плота, праглядае толькі што пададзеную паштаром газету. Рак., СЛС, 90. ГЛГСТА ж. Перан. Паразіт. Тады я раскумекала, што да чаго i што гэта за гліста такая ў нас завялася. Шам., IV, 253. ГЛУСЕ'Ц м. Заал. Глушэц. Забрали глусца й зайца да й пашли да гасподы. Серж., СРБП; Лучыцы Маз. ГЛУХАМА'НЬ ж. Глуш, глухмень. Янук радаваўся за самога сябе — гэта добра, што ўспомніу ён Караеды, што i з княжыцкіх харомаў пацягнула яго ў глухамань. Лупе., П, 66. Тут была сапраўдная глухамань. Векавыя дрэвы стаялі густа, раскідзіста. Гам., ША, 95. Параўн. г л у па э ч а. ГЛУШЭ'ЧА ж. Тое, што г л у х а мань. Луг далёкі, глушэча, сталага вартаўніка знайсці цяжка. Лупе., ВТ, 207. ГЛЫ БАЧЫ НА' (глыбачина) ж. Глыбіня. Тут такая глыбачына, утапіцца можна. Радч., ГНП, 7; Гом. ГЛЫБГНКА ж. Месца, аддаленае ад горада. «Што, зноў куды-небудзь у глыбінку?» — запытаўся цікаўны хлапец. Краўч., НХП, 351. ГЛЮГМА'ТЫ прым. Глюгасты. Антон Антонавіч Струк, нізенькі, чорны чалавек з глюгматым., як у турка, носам. Нав., В, 21. ГНАЯВГЦА (гноявица) ж. Назва хваробы, якая суправаджаецца гнаеннем. Синяя синявица, гноявая гноявица, ня тут табе ходить, ня тут табе гулять. Рам., V, 92; Кашалёва Раг. ГНЁТКІ прым. Ліхаманкавы, прыгнятальны. Па востраму, гнёткаму свісту, што прарываўся i грукацеў, Юрый здагадаўся, што б'юць аднекуль нямецкія гарлшты. Мел., II, 10. ГНГЛКА ж. Гнілушка (груша). Алесь прынясе гнілак, i ён можа сказаць яшчэ раз яму, што ножык у яго добры, не горшы за Піліпкаў. Нав., В, 76. Мы з Косцікам залезлі ў вільчык, а Грышка хадзіў па ржышчы i шукаў гнілак. Сач., Д, 361. ГНУЗДА' ж. Вуздэчка. Б яры гнузду i йдзі вот на тую дарогу. ЧК, II, 414; Маркавічы Гом. ГОЙКАЦЬ незак. Крычаць «гого». Да выйдим мы, да послухаим, Ти ня едуть, ти ня гойкають, На коников ти ня нокають? Рам., БС, VII, 36; Гом. ГО'ЙСАЦЬ незак. 1. Рухацца, хадзіць, бегаць (у розных напрамках, хутка, мітусліва). Я пакідаў яго — ляжаць мне не хацелася — i адзін гойсаў па лесе. Нав., В, 83. У райкоме я з «козліка» свайго не злазіў, гойсаў па раёне. Губ., НКП, 368. Ты ж не гойсай па вуліцы, а вучыся добра ды глядзі Насцечку. Саб., II, 13. Наверсе гойсае суседскі сын — так, што звоніць посуд у серванце. Шам., V, 33. 2. Завываць, утвараць гукі (пра з'явы прыроды). Гойсала, свістала завіруха, снег церушыў, i цёмна-цёмна было вакол. Лупе., ВТ, 75. гомцщь незак. Накапляць, накопліваць. Багацця не гомцілі, жылі як людзі. Проста гудзела Лазавіца ад песень. Нав., СТ, 218. ГОН м. Гоні (вялікая доўгая ніва). Камбайны па той бок канала стаялі ў рад на краі гона. Нам., ВТБ, 65. ГО'НІЦЬ незак. Гнаць. Як сталі гоніць, ана i полецела, а аны ценято разгорнулі дай стулілі. БКЭ, № 28; Камаровічы Маз. ГО'НЯ ж. Шлях у 1 вярсту. Тяпер, яны проехали трохи, можа гоню, ти можа ступнёв на десяток, ён уздумав и гувора на парубка: ажа, кажа, бяжи,— я там забывся, кажа, книжки на столе. Рам., БС, IV, 138; Целяшы Гом
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

бюць, глусец, гойсаць, гоня, зявы
3 👁
 ◀  / 177  ▶