Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

 ◀  / 177  ▶ 
г ГАВАРУННЯ ж. Жанчына гаваркая. Я сам здзіўляюся, чаму гэта ты маўчыш, такая гаваруння. Шам., I, 407. ГАВЭ'НДА ж. Псторыя (пра прыгоды, здарэнні). Аднойчы зусім малады паніч Андрэй Полаз, наслухаўшыся ад гасцей гавэнды пра розныя паляванні, узяў крадком ад бацькі рагач i ўцёк з дому. Сач., Д, 125. ГАДАВА'ЙНЕНЬКА (годовайненько) н. Гадаванне. Уклоняйса молода Гапко ўсему роду — И старому и малому, А маці ў белы ногі За ея за годовайненько. Шэйн, III, 414; Дзякавічы Маз. ГАДЗЕ'ННЕ (годзенне) н. Прыстойнасць, парадак. Куццю постав на сене, да и закрывай хлебом, так дзеле годзення. Шэйн, I, 46; Кочышчы Маз. ГАДЗГЦЦА (годзидца):як гадзіцца — як трэба. Квас добрый з грибами, а то и з рыбою, млинцы з маком и з медом, горох з сытою, да узвар добрый, як на родзины, и куццю, як годзицца. Шэйн, I, 47; Кочышчы Маз. ГАДЫ 7ф гады ў рады — вельмі рэдка. Герасім, дык хоць той гады ў рады прышле які ліст, a Miхалка, пасля таго, як ажаніўся, колькі разоў браўся з маткаю за чубкі. Саб., ЗПД, 58. ГАЗЕЦІН А ж. Газета (экземпляр, газетны ліст). 3-пад газеціны... выглядалі дзве буханкі чорнага хлеба. Рак., В, 109. Дзядзька Пракоп палез рукой за пазуху i дастаў з-за зрэбнай сарочкі згорHijTijto газеціну. Саб., II, 18. ГАЗЬГР м. Перан. Вострая вярхушка чаго-н. Укалолі газыры пацямнелых снапкоў яго Мікіты задубянелую скуру на твары. Дан., Ж, 153. ГАЙДА'К м. Народны танец. Як заскачам жа мы: Мой муж — казака, Я молода — гайдака. Дэмб., ООМГ, I, 536; Гом. ГАЙНЯ' ж. 1. Зграя (звяроў). Ваўкі, падпільнавалі яго ля броду i накінуліся цэлай гайнёй. Сач., ЧН, 191. Паліцэйскія, хай іх немач, у мой двор, як гайня,— болыи упэўнена загудзеў Задела. Нав., ВС, 231. 2. перан. Банда, шайка. Іншы раз гамонка ў гэты вечар спадала да ледзъ чутнага нават блізкім шэпту: пераказвалі напэўна чутку пра тое, нібы Маслакова гайня, нарэшце, далазілася. Мел., V, 144. ГАЛАВАСЕ'Ч (головосеч) м. Назва мяча (від зороі). Пріедя к вам Спас Спаситель, с конъём, из ружжом, из головосечам. Рам., БС, V, 122. ГАЛАДАВА'ЦЬ незак. Пасціць. / на другі дзет да прычасця трэба было галадаваць. Саб., II, 46. ГАЛАДНЕ'ЧА ж. Голад. Падохніце, выпруціцеся з галаднечы! Мел., VI, 120. ГАЛАДРА'НЕЦ м. Пагард. Бядняк, абадранец. А вось адкуль яна, страсць да анучак, у дачок такога галадранца, якім усё жыццё быў ваш бацька. Шам., VI, 104. ГАЛ АДУХА ж. Голад, галодны час. Цяпер жа ў акупацыі, такі гандаль ад галадухі. Шам., V, 104. ГАЛАШЧО'К м. Галалёд. Уперадзе тарабанілі калясамі на галашчоку вазы з сенам. Кап., СЖ Л, 16. ГАЛГА'Н м. Пагард. Нягоднік. «Што ты,— каа,— паможэш! Мне трээ пакпиць над тым галганам ксендзом». Серж., СРБП, 52. ГАЛЁКНУЦЬ зак. Крыкнуць тучна. Вн узмахнуў рукамі, быццам жадаючы паляцець, прагна ўдыхнуў рачную прахалоду i ад захаплення галёкнуў. Шам., IV, 22. ГАЛГНКА (голинка) ж. Памянш. Сцяблінка. На тобе три голинки цыбули, коли выщегнеш, тагды твоя матка будзе ў раю. Кар., II, 8; Тураў
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

гавэнда, гадавайненька, гадзенне, галавасеч, галаднеча, галадранец, зброі
7 👁
 ◀  / 177  ▶