Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

 ◀  / 177  ▶ 
Эбльчык йбо накрытую хусцінкай кашолку. Рак., С Л С, 128. ВУЦ ІЦ А ж. Тое, што в у ля. Що ляти, ляти каменая стряла, Що уби, уби стряла ясна сокола на вылиты, Добра молодца на выеде. Серу вутицу во крутом биригу. Шэйн, III, 183; Гом. В УЦ ЕЦ Ь зак. Стукнуць, ударыць. Як вуцеу козыньку, Дай поскакала, Дай поцешила, Дай развеселила. Шэйн, I, 95; Мялешкавічы Маз. ВУ'ЧАЦЬ ж. Доля, лёс. Пропей песню, пропей нову, Вучаць горную мою. Радч., ГНП, 210; Гом. ВУЧЫ'ЦЕЛЬКА ж. Настаўніца. «Вучыцелъка?» — здзівіўся Юрка. Лупе., УВН, 220. ВЬГБАХАЦЦА зак. Вырасці, выцягнуцца. А які ты вырас, як выбахаўся. Саб., II, 116. ВЫ БОІНА аг. Неслух. От жа гад печаны, i ў каго ён удаўся, гэтакі выбоіна. Саб., II, 69. ВЬГБРАНЫ (вубраный) дзеепрым. Убраны, прыбраны. Ой да за вубраный столик ён сажав, во да й чаю-кофію стакан налівав. Рам., БС, I—II, 129; Мільча Гом. ВЫ БРЫ КІ толькі мн. Учынкі нечаканыя. Я ў школу прыйду i перад класам раскажу пра твае выбрыкі. Шам., VI, 101. ВЫ ВЕДКА ж. Выведванне, разведка. Пяцёра ў канаве ляжаць, а я на выведку пайшоў. Лупе., ВТ, 73. ВЫ ВІЖ ОУВАЦБ незак. Выведваць (тайна). Яны [птушкі] прывычна трапяталі на адным месцы крыллямі — нешта вывіжоўвалі зоркімі вачыма каля стагоў саломы, ля палявых дарог. Дан., Ж, 124. ВЫГО'ДЛІВЫ (выгодливый) прым. Дагодлівы, угодлівы. Во якую мене мамка родила счастливую, талантливую, смешливую, выгодливую. Радч., ГНП, 239; Гом. ВЬГДАРЫЦЦА зак. Выдацца, выпасці (пра час). Лета выдарылася не вельмі ласкавае. Саб., I, 185. ВЫДУКАВА'ЦЦА зак. Адукавацца, выхавацца, навучыцца. От так i вырас ён у двары, выдукаваўся лепш паніча. Серж., СРБГ1, 32; Лучыцы Маз. ВЫДЫБА'ЦЬ незак. Хадзіць, крочыць (размерна i важна або нязграбна). Батура накінуў на плечы шынель, надзеў шапку будзёнаўку, стаў нетаропка выдыбаць па хаце. Нав., СТ, 70. Бургамістр узбуджаны — ні на каго не пазіраючы, сагнуўшыся, выдыбае з кута ў кут. Нав., СТ, 125. Хлопцы выдыбаюць па пакоі, паціраюць ад задавальнення рукі. Нав., СТ, 137. Калі местачковыя госці праціснуліся за стол, тыя, што частаваліся з раніцы, хістаючыся, паволі выдыбалі за дзверы. Нав., ВС, 264. Параўн. в ы д ы г а ць у 2 знач. ВЫДЫГА'ЦЬ незак. 1. Дагаджаць, выказваць адданаедь. Відаць, Плашчынскаму непрыемна, што тут, у асяроддзі хлопцаў-філолагаў, якія выдагаюць перад дзяўчатамі наперабой, ён адышоў на задні план. Нав., Б, 112. 2. Тое, што в ы д ы б а ц ь. Ва ўнутр патрулі заглядваць, відаць, caромеліся, з нахмураным выглядим выдыгалі na двары. Нав., СД, 380. ВЬГЖАР м. Выжарына. Залезуць ены ў выжар na самае балота,— тагды ено засмеетца, зарагочэ, бы жарабец и зникне. Серж., СРБП, 46; Лучыцы Маз. ВЫЖЬГЛЬВАЦЦА незак. Працаваць старанна. Апаноўвалі ўспаміны як год за годам, можна сказаць, усё жыццё гнуўся, выжыльваўся дзеля сваёй зямлі. Мел., V, 321. Я на выжылъвалася, старалася як смачней згатаваць, а яны сядуць за стол i пасы паадварочваюць. Саб., ЗПД, 64. ВБГЗВАЛІЦБ (вызволить) зак. Выручыць (дапамагчы грашыма). Ну, тогды став позычатъ суседям и протчим по бедности
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

вучыцелька, выгодлівы, выдукавацца, выдыгаць
2 👁
 ◀  / 177  ▶