Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

 ◀  / 177  ▶ 
Цы. Радч., ГНП, 107; Гом. Oŭ, не хадзі Грыцу, да ŭ на вечарніцу. Б, II, 630; Косетаў Калінк. ВЕЧАРНГЧКІ толькі мн. Ласк, да в e ч a p н i ц ы. Звали мене на вечарнічкі — негде мне сести. Рам., БС, I—II; Буда Раг. ВЕЧАРЬГНА ж. Вечарынка. Аднойчы ўпоцемку на вечарыне прытулілася была да яго. Дуд., М, 4. ВЕ'ЧКА н. Вейка. Пазіраючы некуды ў столь, ён пачау гойдаць вечкам i гаварыць. Гам., ША, 50. ВЗА'ПЕР прысл. Узапар, запар. В запер три дни добре поедав. Радч., ГНП, 11; Гом. ВЗВЕЛІЧА'ЦЬ незак. Узвялічваць. Что тебе, летейко, взвеличають, Мене, зимочку, проклинають? Радч., ГНП, 7; Гом. ВЗВЕСЕЛ ГЦЬ зак. Развесяліць. Ой я, летечко, да веселое, Луги, горы измочило, Луги, горы взвеселило. Радч., ГНП, 1; Гом. ВЗМАГЦГСЯ (взмогцисе) зак. Натужыцца. Так Андрушка бачыць, што погано з ім будзе, так взмогсе, да проломаў веко i хочэ вускочыць. БКЭ, № 31; Юравічы Рэч. ВІД м. Твар. Вид у яго обруз, вочи позаплывали, позакоравили,— можа месяц не мывся. Рам., БС, III, 26; Буда Раг. Коли уроки большія, дак треба узять жменьку соли у руку и водить рукой ниц по виду и казать етую молитву. Рам., БС, V; Раг. ВІДАВО'К м. Від (поле зроку). Зрэзаўшы ўсе тыя, што раслі на відавоку, ён пачау шукаць баравічкоў пад леташнім прэлым лісцем. Саб., ЖЗ, 174. ВІДНЕ'НЕЧКА безасаб. у знач. вык. памянш. відна. У каморцы аконачка, У аконечцы відненечка. ВП, 224; Заполле Петр. ВГДНЕНЬКА (видненько) безасаб. у знач. вык. памянш. відна. А моя дзеўка пирасватана, Нидалечка, близенька. В окенца видненька. Шэйн, I, 85; Калкі Рэч. Месечик взойдзе,— то видненько будзе. Шэйн, Ш; Дзякавічы Маз. Параўн. в і д н е н е ч к а. ВІЖ АВА'ННЕ н. Сачэнне, назіранне. Палавіна партызанскага жыцця — такое вось віжаванне. Нав., СТ, 163. ВІЛ ё'НКА. Гл. п а с ц і л к а - в і л ё н к а. ВІЛЮ 'Ж НЫ прым. Звілісты. А далей туды, на той бок вілюжнай, выгінастай срэбнай палоскі ракі, як сягнуць вокам, росна зелянеў луг. Саб., I, 140. Наша часць на світанні асядлала невялічкую вілюжную шашу. Саб., ЗПД, ПО. ВІНАВА'ЕЦ (виноваец) м. Віноўнік. ён сказуя: вот, батюшка: ето виноваец мой — вяду к пану на жалобу! Рам., БС, 11; Нісімкавічы Раг. ВІНАГРА'ДДЗЕ (виноградзье) н. Зборн. Вінаграднік (участак). На его дворе сей дом золезны, Позатыльяко — се виноградзье. Д-3, ПП, 143; Красная Воля Маз. ВГННІЦА ж. Вінны склеп. А у купца була винница. Рам., БС, III, 337; Азяраны Раг. ВІСКОВЫ прым. Скроневы. Так у раба божага зубищаем ня бывати, ни темяньнику, ни висковым. Рам., БС, V, 84; Перарост Гом. ВІТУ'ХА ж. Мазанка. I не дзіва, калі кінецца ў вочы лазовая вітуха, абмазаная глінай да вапнай пабеленая,— якраз такая, як бялеюць за ракой, дзе ўжо Украіна. Рак., СЛС, 6. ВІХУ'РЧЫК м. памянш. віхар, віхор (невялікі слуп попелу). Абапал шляху стаялі абгарэлыя каміны, ды на вогнішчах вецер закручваў віхурчыкі попелу. Саб., ЗПД, 49. ВІША'Р (вишер) м. Асака. Да по вишеру галочки летали, Ены свои перья сбивали. Радч., ГНП, 81; Гом. ВЛАДЖ А'ЦЬ незак. Уладжваць, уладкоўваць куды-н. Той мех дзержыць, а той усе грошы сыпле. Насыпаў пяць мехоў.— Ну
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

взапер, взвелічаць, вйшер, вінаваец, вінаграддзе, вішар, ёнка
5 👁
 ◀  / 177  ▶