Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

 ◀  / 177  ▶ 
ВАШАБО'ЙКА ж. Дэзінфекцыйная камера. Прыходзілі i тыл, што лаяліся з ёй, калі яна забірала хворых ці прымушала несці, ўсе набыткі ў «вашабойку». Шам., II, 95. ВАЮВА'ЦЦА, ВАЯВА ЦЦА (воюватца, ваяваціся) незак. Біцца (біць адзін аднаго). Вот и стали воюватца. Воювались, воювались, Иван и ўморився. Рам., БС, III, 12; Гом. Што ў Кіеў хадзіць — богу маліцца, А ў Чарнігаў — ваяваціся. Oŭ, a ў Лоеў — таргаваціся. ЗГІ, 225; Дзяражычы Лоеўск. ВАЯВО'Д (воевод) м. Гіст. Ваявода. Отож карагод, отож воевод. Шэйн, III, 183. ВБО'ЛЫІІКІ прысл. Большы. Тольки хотев домов ити, аж бачу за поповым гумном сидить птица, с сенную копу вбольшки. Рам., БС, III, 434; Гом. ВЕКАВУ'ХА ж. Старая дзеўка. Антанюк добра ведаў i разумеў жанчын — сялян-матак, дарослых дачок, іх старасвецкі клопат: каб, крый божа, не стала доня векавухай. Шам., V, 112. ВЕЛІЧЭ'Й (величей) прым. пар. ст. вялікі (высокі). А каб дожди поливали, Была б трава величей. Дэмб., ООМГ, I, 530; Гом. ВЕ'НЧЫК м. Ласк. Вяночак. Не заносе майго венчыка, Бо мой венчык патрэбчык. ВП, 393; Тонеж Лельч. ВЕРАДО'ВЫ прым. Навярэджаны, натруджаны. Поможитя мне выговорить уси скулы и ўси болячки... тридевять верадовых. Рам., БС, V, 79; Баршчоўка Гом. ВЕРАУЧЬГНЫ прым. Вераўчаны. Жанчыны па агародах капаюць бульбу. Чарнявы падлетак вядзе на вераўчыным повадзе гнядога коніка. Нав., СТ, 329. ВЕ'РБІНА ж. Вярбіна. Не стой, вербіна, над вадою. Б, II, 136; Гом. i Раг. ВЕ'РХІ прысл. Верхам, вярхом. А собаки тыя верхи на яго, да як узяли шкуматать. Рам., БС, III, 77; Перарост Гом. Ён сеў на Яго верхІ. ЧК, I, 247; Раг. Хацелася паказаць фашыстам, што людзі, на якіх яны селі верхі, не такія ўжо рахманыя, што яны могуць убрыкнуць гэтак, што аж зубоў не пазбіраеш. Саб., I, 247. ВЕРЧ м. Скрутак чаго-н. Ігнаціха... размотвала лазовы i верч — мерылася кроіць дзядкі на другую пару лапцей. Кап., СЖЛ, 24. ВЕ'РЧЫКАМ прысл. Паднята, узнята ўгару. ТузІк, трымаючы хвост верчыкам, час ад часу, каб паказаць, што i ён не абы-што, а вартаўнік дома, рабіў некалькі крокаў наперад. Краўч., НХП, 3. ВЕРЫ ДАВАЦЬ незак. Арудаваць, распараджацца. Гэта ж Лёўка злёгся з Усцінам i верыдуе ўсім у калгасе, як сам хоча, хоць ён i не калгаснік. Саб., II, 114. ВЕ'СТАНЬКА ж. Вестачка. Леци, леци да соколику Да на мою да сторононьку, Кажи, кажи да вестоньку, Що везомо да невестоньку. Шэйн, III, 438; Дзякавічы Маз. ВЕ'СЬКІ прым. Вясковы. Ведамо, паны, што ены не вырабляюць з веськими дзеўками з самага маленства. Серж., СРБП, 144; Лучыцы Маз. ВЕ'ХТАВЫ прым. Убываючы месяц, апошняя квадра (фаза) месяца. Приступитя и поможитя рабу божаму Альлю выговорить ляк уси тни и ўси перапалохи, и молодиковыя, и вехтавыя. Рам., БС, V; Красная Буда Гом. ВЕ'ЦЦІЙКА (ветьтійко) н. зборн., памянш. вецце. Да я ж тябе хоть ня высеку, Дак зломлю, Да я ж твое ветьтійко поломлю! Рам., БС, VII, 35; Гом. ВЕЦЯРЫ СЦЕЙ (ветеристей) прысл. пар. ст. ветрана (мацней — пра вецер). Повей ветер по рози, По широкой дорози. Да повей ветеристей, де жито ядренистей, Да колос колосистей. Радч., ГНП, 62; Гом. ВЕЧАРНГЦЫ толькі мн. Вячоркі. Я твоя еда, и твоя хода, Пересуджены будуть, А вжеж твои вечерницы, У свекрухи на поли
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

вашабойка, ваювацца, вболыіікі, велічэй, вестанька, веські, вецційка, дзеўкамй, ўморйвся, ўсй
2 👁
 ◀  / 177  ▶