Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

БО'ЛЯЧА (болячо) прысл. Балюча. Адтуль горача, адсюль боляча. Нав., BC, 302. Янко раве ва ўсё горло, нибыто ему вельмо болячо. Серж., СРБП, 72; Лучыцы Міаз. БО'НДА ж. Кавалак, кусок свежага мяса, сала. Звычай патрабуе даваць суседзям и наогул аднавяскоўцам бонду. Серж., СРБП, 4; Лучыцы Маз. БОР ♦ убіраць боры — прыбірацца, убірацца. «Жона моя верна, дзе дзяцину дзела?» — «Пошла дзяцина, пошла до коморы и убираци боры». Бацька до коморы — ажно ня браны боры. Д-3, ПП, 145; Красная Воля Маз. БО'РЗДЗЕНЬКА прысл. Пар. ст. Хуценька. Янкель між тым, каб дагадзіць яму, радасны, што атрымаў доўг, борздзенька паставіў перад ім кварту сівухі. Лупе., П, 78. БО'РШЧЫК (борщик) м. ласк. боршч. На палицэ борщик — Я вуем. Шэйн, I, 114; Мялешкавічы Маз. БОХШ ІЧА (босища)ф босае босішча — галеча. Откуль узявся голае голища, босае босища, пришов к нашему огнищу гретца. Рам., БС, III, 429; Беліца. БРА м. Ласк, у форме зваротку. Браце. От так І так, папалася я, нясчасна, уцякай, бра, барджэй, бо змей цябе з'есць. ЧК, I, 229; Петр. БРАЗЧАЦЬ незак. Бразгатаць. Э эй! Кони заржали, ой ў другом полку шабли бразчали. Шэйн, I, 488; Рэч. БРА'ННЕ (бранье) н. Замужжа. Свекруха каже, я с тобою, рано з молодою, то не бранье, то не бранье — гореванье. Радч., ГНП, 38; Гом. БРАСН ЕЦ Ь незак. Броснець, плеснець. 'Дзе балоты браснелі ўчора. Дуб., I, 344. БРАТАЧКА м. ласк. брат. Ацец, матачка ў галовачках, Сястра, братачка Да ў ножачках. ВП; Чарнін Светл. БРАЛГЧЫК (братчик) м. Член рэлігійнай секты. Эр., ОБП, 5; Брапн. БРАЦРХА ж. Братавая. А тая браціха выняла пісьмо дай перэменіла. БКЭ, № 45; Вадовічы Рэч. 3 раскрытым ротам доўга i разгублена глядзеў ён на браціху. Рак., БВ, 150. Стрэў іх пакорліва, нават ласкава, размаўляючы з браціхай, няёмка унікаючы яе позірку. Рак., БВ, 158. БРО'ВА ж. Брыво. Кивнеть, моргнеть мальчишка своёй чорною бровою. Рам., БС, I—II, 59; Гом. БРЬІЗГА'ВЕЦ м. Зневаж. Нягоднік. Баіцца, каб зноў які брызгавец не адбіў ахвоты. Саб., ЗПД, 96. БРЫ'КА ж. Брычка. Продаў жэ он дом, спаковалісе з жонкай у брыкі i поехалі. БКЭ, № 19; Камаровічы Маз. БУБКІ толькі мн. Тое, што б е б ах i. Антаніха падганяе, каза бубкі раняе, Антаніха падбірае. ДФ, 377; Гом. БУБЛЯ ж. Біблія. ён усё над бубляй седзеў — аседлаў калоду да й ноги прывезаў к ёй, каб не свалитца. Серж., СРБП, 57; Лучыцы Маз. БУГРА'НАК м. Пагорак, узгорак, высокае месца. Цар сказав: строй ун там на бугранку. Рам., БС, III, 332; Перарост. БУДАНЧЫ К м. памянш. будан. Лес поўны дзіцячага плачу, жаночых літанняў. Сястра з дзецьмі — у наспех скіданым з голля буданчыку. Нав., СТ, 159. Ля самых іхніх ног палыхае вогнішча, асвятляючы буданчык, блізкія лазнякі. Лупе., ТС, 164. БУДЗГНАЧКА (будиночка) ж. памянш. хата. Ой в Кіеве, в Чернигове дымно, только мойго миленького будиночка видна. Радч., ГНП, 151; Гом. Параўн. буд з i н к а. БУДЗГНКА (будинка) ж. тое, што б у д з і н а ч к а. Ой где ты двор, где мой и новая будинка, нема хлеба ни скоринки, муки ни пылинки. Радч., ГНП, 8; Гом