Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

 ◀  / 177  ▶ 
Сцяпан сказаў, што гэта вельмі добра, што ім памочнікі патрэбны. Мел., IV, 389. УГЭ' (уге) прысл. Ужо. Да ўходзь, пани матко, з свечами, Уге твое дзицятко звенчана. Шэйн, III, 400; Дзякавічы Маз. Бо уге мой бацюхна прибраўса. Шэйн, III, 401; Дзякавічы Маз. УДАВА'ЦЦА (удавацса) незак. Заляцадца. Як то можэ быць! До мене такіе кавалеры ўдаюцca\ БКЭ, № 29; Камаровічы Маз. УДАВГЦА ж. Удава. У Кромані, гэтак звалася тая веска, куды хваля жыцця прыбіла Валодзю Струка, знайшлася маладая ўдавіца Галя Пярчынская. Саб., I, 253. УДА'РЫЦЬ зак. Перан. Урадзіць. Жыта тое налета як ударила — три зярны! ЧК, I, 245; Мяркулавічы Раг. УДЗЕВЯЦЕ'РА (удзевяцеро) прысл. Удзевяцярых. Добрэ — сеў, дай палецелі ўжэ ўдзевяцеро. БКЭ, № 34; Юравічы Рэч. УДЗЕ'РЭНЫ дзеепрым. Украдзены (выдраны з вулея). Вышоў поп на двуор, аж пчолы ўдзерэны. БКЭ, № 25; Камаровічы Маз. У Д Н ЕЦЬ зак. Развіднець. Ужо добра ўднела, калі ён падыходзіў да моста. Мел., I, 135. Як толькі добра ўднела i пачалі хадзіць людзі, яна выбралася на дарогу. Мел., II, 267. УД О БІЦ А ж. толькі адз. Зямля прыдатная. Няхай сабе зямля i не вельмі ўдобіца — падзол ды суглінак, але тым часам у тваіх руках зрабіць так, каб яна радзіла ўдубальт. Саб., I, 167. УДО'ВІНІН прым. Удовін. Полюби, сын, удовинину дочку — удовинина дочка хозяечка. Рам., БС, I—II, 122; Перарост Гом. УДОУЖ КІ прысл. Удоўж. Удоўжкі наша хата была, можа, якіх крокаў сем ці восем i ўшыркі крокаў пяць ці шэсць. Саб., II, 39. Усё вакол яго расце, разгортваецца ўшыркі, удоўжкі. Дуд., C, 75. УДОУК А ж., ласк, удава. Ой, naсярод сяла ды жыла ўдава, Я ў той удоўкі адна дачка. Б., 135; Гом. У Д Р У Т А Е прысл. У другі раз. Удругае пашла маладзица к старэнькаму дзедку просиць, каб даў ещэ зелья. Серж., СРБП, 45; Лучыцы Маз. УДЬГРЫЦЬ зак. Ударыць, стукнуць. Зараз удырылі в барабан. БКЭ, № 15; Камаровічы Маз. Як толькі прыдзеш да першаго дзерава, то ўдыр тры разы секірою ў дзераво, а потэм перэхрэсьцісе i ложысе спаць. БКЭ, № 34; Юравічы Рэч. УЖЬГЦЬ :ужыць слодыч. Пражыць у асалодзе. Малады ж пан не глядзеў на хазяйства, а толькі думаў аб тым, каб ужыць слодыч. Серж., КАБП, 33; Лучыцы Маз. У ЗА П А С ЩЬ зак. Назапасіць. Галя асцярожна паклала на край гняздзечка той набытак, які дарогаю ўзапасіла птушцы, адышла ўзбоч за лойж i стаілася. Саб., БАС, 18. УЗБО'ЛАТАК м. Край балота. За транШэямі блізка пачынаўся негусты, увесь пасечаны алешнік. Пачынаўся ўзболатак. Мел., III, 10. Бліжэй да станцыі, на ўзболатку, стаяў зялёны, засаджаны дзічкамі двор старога Язэпа, местачковага грамацея. Нав., ВС, 320. УЗБЯРЭ'Ж НАЯ ж. Набярэжня. Завулкамі ён выбіўся на ўзбярэжную. Лупе., П, 108. УЗВАРАЦГЦЦА зак. Вярнуцца. Прыдумайце, гаспада саветнікі, куды б нам паслаць Няшчаснага Егара, штоб ён адтуль не ўзвараціўся. ЧК, II, 26; Шарахоўскія Б уды Раг. УЗ ГАЛСУ ВЕНЬ м. Вушак. Паставілі при такіх шырозных ды высозных дзвярах, што як бы ні падскокваў, да ўзгалоўня рукою не дастанеш. Саб., БАС, 37. УЗГРЬГВАК м. Перан. Узвышаная паласа мясцовасці. Два стандартный, афарбаваныя ў рудаваты колер дамкі-дачы стаялі ў
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

прйбраўса, просйць, удавацца, удзевяцера, удзерэны, удовінін, ужьгць:ужыць, узболатак, узбярэж
3 👁
 ◀  / 177  ▶