Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

 ◀  / 177  ▶ 
цяпер бачу аблезлую ад сыромлі, дзе-нідзе паколатую ўжо ад старасці сцяну. Сач., ЧН, 170. СЫРЬГЦА:сырыцу вымяць. Дабіцца толку. Я хацеў яго ўвесці ў новую n'ecy... дык дубіна дубінай, ніякай сырьщы з яго не вымнет. ЗПД, 106. СЬГТКА ж. Заал. Сітаўка. Жаўрук не спявае ўжо, квола папіскваючы, бегаюць на ўзмежках маленькія птушачкі, якіх называюць сыткамі. Нав., СД, 80. СЫЧЭ'ЦЬ незак. Сыкаць. Куды больш было радасці, хвалячыся адвагаю, прыціснуць гадзюку дручком, зашчаміць яе, што грозна сычыць, у распірку i вынесці на выган. Мел., V, 36. СЯБЕЛЮ 'БКА жан. да сябелюб. Дый не згодзіцца, бадай — вельмі ўжо сябелюбка. Лупе., ВТ, 125. СЯБРУ'К м. Пагард. Прыяцель. Акцёрык з сябрукамі ішоў следам i сказаў непрыстойнасць. Шам., ВТБ, 20. СЯВЯ'РКА ж. С.-г. Сеялка. «Ці ж гэта вам, Якаў Радзівонавіч, канешне ўсё самому трэба глядзець»,— казалі некаторыя, na« глядаючы, як ён, выпэцкаўшы ў мазуту рукі, корпаўся каля сявярак i плугоў. Краўч., НХП, 216. СЯГА'ННЕ н. Імкненне. Пара юнацтва супала з приходам фашыстаў, a яны тапаром адсеклі высокія сяганні. Нав., CT, 23. СЯГА'ЦЬ незак. 1. Імкнуцца, дасягаць. Шчэ мох, i той на барадзе расці, мабуць, не хоча, a яно вунь куды сягае! Мел., V, 313. 2. Імкнуцца (пра думкі). Думкі сягалі то ў адзІн, то ў другі бок. Саб., I, 182. СЯГНУ'ЦЬ (сігнуць) ♦ як сягнуць вокам — як вокам акінуць. А далей туды, па той бок вілюжнай, выгінастай срэбнай палоскі ракі, як сігнуць вокам, росна зелянеў луг. Саб., I, 140. СЯГО'ДНЯЧЫ (сегоднячы) прысл. Сёння. Так глядзи ж, зраби сегоднячы, та заўтра ещэ не так падзякуем. Серж., СРБП, 69; Лучыцы Маз. Параўн. с я г о н н i. СЯГО'ННІ прысл. Тое, што сяг о д н я ч ы. У мяне сягонні зрання нос свярбіць. Шам., ВТБ, 15. СЯНІ'НКА (сенинка) ж. памянш. каліва, травінка (сена). Дзеўки повинны выцягуваць сенинки з под обруса и мераць: чія будзе доўжейшая, тае i лён будзе лепт. Шэйн, I, 46; Кочышчы Маз. Грабелькамі двор падграбае ды яшчэ сюды-туды i венічкам махне, каб нідзе не завалялася ніводнай саломінкі, ні сянінкі. Саб., ЗПД, 18. СЯНЦО' н. толькі адз. ласк. сена. Сянцо маё сохне. Кап., СЖЛ, 9. СЯРМ Я'Ж НІК м. Мужык, селянін. Гарадскія мяшчане часам i кепікі строілі з нас, вясковых сярмяжнікаў, якія кінуліся ў навуку. Саб., ЗПД, 160. СЯРО'ДАК м. толькі адз. Нутро. Цеплыня, як добрае віно, з рук палілася ў сяродак, даходзіла да ног. Шам., VI, 245. Параўн. ш л у н н e. СЯРО'ДКА:y сяродцы — унутры, усярэдзіне. Язык адубеў, i ў сяродцы пахаладзелаі Губ., ГС, 109. т ТАБА'ЧЫЦЬ незак. Курыць. Сядзеў ён, сагрэўшыся, na сваёй лаўцьі i табачыў. Кап., A. TABA'PAHKA ж. Бат. Назва грыба. Астатніх жа — сыраежак, абабкаў, маслюкоў, махавікоў, лісічак, таваранак — можа набраць кожны. Нав., ТЮ, 86. ТАВА'РАЦ м. Зборн. Жывёла paгатая. Oŭ, кладуць мяне пазнесенька: «Уставай, нявехна, чужо дзіця, Бо таварац ужо паўганялі...» ВП, 377; Тонеж Лельч. ТАВА'РЫНА (товарина) ж. Жывёліна. Оборотливый арендатор нарочно выпускаець в стодолу G
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

necy, tabapahka, дзеўкй, сычэць, сявярка, сяганне, сягоднячы, сянінка, сяродка, табачыць, таварына, товарйна
7 👁
 ◀  / 177  ▶