Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

 ◀  / 177  ▶ 
ПРО'СЬЛ Ё прыназ. ПаСля. Матка просьле таго жыла дзесяць лет, а на адзінаццатом померла. БКЭ, № 15; Камаровічы Маз. ПРУДЧЭ'Й (прутчэй) прысл. Хутчэй. Мы накінулі на галаву плашч, я прудчэй нацявнуў лейцы, i коні, ак ашалелыя, панеслі нас. Сач., БРВ, 254. Але не спыняешся, a імчыш яшчэ прутчэй. Сач., БРВ, 32. ПРЫБО'Р (прибор) м. Убор (адзенне, форма). Быть молодцу у неволи, У некрутском у набора, У солдатском у приборе. Шэйн, I, 453; Н.-Дзятлавічы Гом. ПРЫ БУДО'ВІНА ж. Прыбудова (прыбудаваны будынак). Хіба цесна вам было ў доме, што такую прыбудовіну яшчэ развялі? Дан., МН, 71. ПРЫ БЯДНЯ'ЦЦА зак. Прыкінуцда бедным. У вогуле, часцей жыў па старой сялянскай філасофіі: лепш прыбядніцца трохі, чым выхваляцца, выстаўляць свае здабыткі i новаўвядзенні. Шам., ВТБ, 147. ПРЫВАКРЬГЦЬ (привокрить) зак. Крыху пакрыць, засыпаць (снегам). Белы снежки лапушисты привокрыли уси поля. Рам., БС, I—II, 145; Гом. ПРЫ ВЯЗЕ'НКА ж. Чужая, прывезеная з чужых краёў. Генерал немец ходя, за собою девку водя, водя девку иноземку; молодую привязенку. Рам., БС, I—И, 12; Беліца. ПРЫВАРО'Т м. Што можа прывабіць, выклікаць любоў да каго-н. Можа, каб прыварот намовіць? Саб., ЖЗ, 153. ПРЫВУКРА'СНЫ прым. Прыго жы. Такі горад прывукрасны, што i ў цара такова не было. ЧК, I, 251; Мяркулавічы Раг. ПРЫГАВО'РНЫ (приговорный) прым. Хвароба, якую прыгаварваюць. На сіяньской горе стояв лес, а ў том леей ходив дед, и низянькій и малянькій, сивобородянькій, лес ломив и ўродимяц заговорив, и притешный, и присмешный, и примовный и приговорный. Рам., БС, V, 9; Папоўка Гом, ПРЫ ГО'Д (пригод) м. Хваравіты стан, перапуд у выніку нечаканага здарэння, выпадку. Выговаруетца рабу божаму от придуму, от приводу, от приказу. Рам., БС, V, 23; Дзятлавічы Гом. ПРЫ ГО'ДА ж. Патрэба. Ляжи моя сорочанька до новаго году, тогды я тебе надену ў великую приводу. Рам., БС, I—II, 130; Яроміна Гом.ф быць у прыгодзі — спатрэбіцца. Вы чумачаньки небози при битой дорози, вы отдайте чаяняток, буду вам у великой приводи. Рам., БС, I—II, 62; Перарост Гом. Пусти мяне, я табе буду у вяликой приводи! Рам., БС, III, 331; Перарост Гом. ПРЫ ГО'ДЛІВЫ прым. Статны, прыгожы. ён даўно ўжо квапіўся пасадзіць на Васілёва месца свайго брата, такова ж прыгодлівава, як i сам. Саб., II, ПО. ПРЫ ГРАБЦГ зак. Прывеславаць. А як к куму кума У рэшаце прыплыла, Грабянцом прыврабла. РП, 329; Раг. ПРЫГРАБЧЬГСЯ зак. Прыйсці, прыцягнуцца. А заўтра, яно, праведаю — прыврабуся адно. Дан., ЗА, 81. ПРЫ ГРЭ'БАК м. Прыгрэбнік (прыбудова перад уваходам у пограб, склеп). У прыврэбку Варка трымала квас у дубовай бочцы. Дан., Ж, 32. ПРЫДА'НЫ мн. Госці вясельныя. Стенулиса сени, Як приданы посели. Ще лепшей стенулиса, Як горелки напилиса. Шэйн, III, 424; Дзякавічы Маз. Параўн. п р ы д а н к i. ПРЫ ДА'НКІ мн. Тое, што п р ыд а н ы. Отчинице лецень, Нехай вее вецер Пуд цесовыя лавки, Бо цверёзеньки приданки. Шэйн, III, 425; Дзякавічы Маз. Сарокы прыданкі Скачуць наверх лаўкі. ДФ, 268; Лазараўка Рэч. ПРЫ 'ДУМКА ж. Выдумка, задума. Але такая мая прыдумка, І цяпер яна што зарок, клятва. Шам., IV
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

будовіна, бядняцца, вязенка, года, годлівы, грэбак, нйзянькій, прыбор, прыгаворны, прыданы, ўродймяц
6 👁
 ◀  / 177  ▶