Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

 ◀  / 177  ▶ 
ПРЫ'ДУМНЫ дзеепрым. Прыдуманы, насланы ў думках (пра хваробу). Выговараваю крыксыплаксы, дянныя, полудянныя, придумныя, пригадныя. Рам., БС, V, 34; Ветк. ПРЫЖМО' н. Каласкі жыта, падсмажаныя на агні. Ці то ўспомнілася яму, як некалі вадзіў коней на начлег, пёк бульбу i paбіў прыжмо, ці то дзяўчына так уразіла — толькі Кандрат Сідаравіч расчуліўся. Лупе., ВТ, 231. ПРЫ ЗАСНУ'ЦЬ зак. Заснуць не надоўга. A з таго віна сцежка топтана. Хто яе таптаў? — Панна Надзюхна. Яна тантала да ŭ прызаснула. ЗП, 246; Тонеж Лельч. ПРЫ ЗАСТА'ЦЦА зак. Застацца на кароткі час. А дзе ж ен да призастався? Рам., БС, I—II, 74; Гом. ПРЫ ЗАСТАВА'ЦЦА незак. да пры з а с т а ц ц а. Ой, да угэ два полки ў пахуот пошли, А трэйци полк прызастаецца, Цебэ молода паджидаяцца. Д-3, ПП, 147; Красная Воля Маз. ПРЫ ЗЛГШ НА (призлишно) прысл. Вельмі свабодна. Зделав дом огромный. У том доми було призлишно жить. Рам., БС, IV, 3; Вылеў Гом. ПРЫ КАЙШ ЧЫ К (прикайщик) м. Прыказчык. Був ў етаго пана хвольверик, и помёр у яго там прикайщик. Рам., БС, III, 396; Нісімкавічы Раг. ПРЫ КАСА'ЦЦА зак. Прычапіцца, прыставаць (пра пачуццё). Прикасався к ёй нячистая сила — змей трохгаловый, уподобав ету дзевчину и став к ёй лётаць. Рам., БС, III, 155; Навасёлкі Раг. ПРЫ КГНУЦЦА зак. Прыстаць (пра хваробу). Змалку прыкінуўся ў ім дыятэз. Дан., Ж, 130. ПРЬІКЛЁП:для прыклёпу — для выгляду, для прыліку. Думалася: «От так, для прыклёпу, папалохаюць i пусцяць». Саб., I, 270. Пуга гэта так, для прыклёпу. Саб., ЖЗ, 105. ЛРЫКУ'ТАЦЬ зак. Зачыніць (засланку). Толькі змей сев, а Алёнка и Иванька узяли змея да ў печь, да заслонкай и прикутали! Рам., БС, III, 266; Перарост Гом. ПРЫ ЛА'ДДЗЕ н. Зборн. Прылады. Аляксей Сцяпанавіч, цішэй, калі ласка, а то пагубляю прыладдзе. Шам., II, 127. ПРЫ ЛЕ'СЕЙКА (прилесейка) ж. памянш. прылессе. Ци ты любиш лесы, Ци прилесейки? Шэйн, III, 412; Дзякавічы Маз. ПРЫМО'УНЫ (примовный) дзеепрым. Хвароба, якая лечыцца замовамі, прымаўленнем. На ciяньской горе стояв лес, а ў том леей ходив дед, и низянькій и малянькій, сівобородянькій, лес ломив и ўродимяц заговорив, и притешный и присмешный, и примовный и приговорный. Рам., БС, V, 9; Папоўка Гом. ПРЫ МУ'СІНЫ мн. Прымус, прымушэнне. Не пужайся, беларусін, Мы не грозныя паны: Едуць ў вёску без прымусін Гарадскія летуны. Грам., В, 27. ПРЫ МЬГЛЬШ К м. Прылазнік. Я злез с коня: приходжу у прымыльник... Рам., БС, IV, 116; Доўск Раг. ПРЫНАПО'УНЯТЫ (принаповняты) дзеепрым. Напоўнены. Усе лужки возерушки принаповняты стоять. Рам., БС, I—II, 76; Раг. ПРЫ НАЗЕ'М Щ ЦА зак. Прызям ліцца. Як прыназемілася птушачак грамадка. Дуб., I, 371. ПРЫНАПУ'ТРАНЫ прым. Рас франчаны, адзеты па-святочнаму. У си наши рабятушки принапутраны стоять. Рам., БС, I—II, 76; Раг. Параўн. п р ын я д з е лены, пр ы ф р а н ч а н ы. ПРЬГНДЗЩ ЦА незак. Капрызіць. Ці ў яго [дзіцяці] што б алела, ці яно так прындзілася, хто яго ведае, дзіця ж не скажи. Саб., ЗПД, 51. ПРЫ НГШ КНУЦЬ зак. Прынік нуць, прыціхнуць, страціць бадзёрасць. П 'янаватае застолле прынішкла, слухаючы Лорын спеў. Саб,, I
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

заставацца, касацца, лрыкутаць, мусіны, нйзянькій, прыдумны, прымоуны, прынапоуняты, прынапутраны, ўродймяц
5 👁
 ◀  / 177  ▶