Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

 ◀  / 177  ▶ 
П АЛ ЯРУШ м. Паралюш, параліч. Дужа пагода паганая была... дождж i дождж, каб на яго naляруш. Сач., A, 42. ПАЛЯТУ'Н (полятун) м. Лятун (той, хто лятае). Соловейко полятун, расхорошій щабятун, На заре рано ўстае, голосно песни пяе. Рам., БС, I—II, 213; Перарост Гом. ПАЛЯТУ'НЧЫК (полетунчик) м. Памянш. да п а л я т у н. Соловейко мой, щебетунчик мой, полетунчик мой, Ты ж не щебечи, в гору летучи. Радч., ГНП, 166; Гом. ПАМА'ЛЕЙ прысл. Паволі. Падумау, што спяшаецца касіць, i прымусіў сябе ісці за касою памалей. Кап., СЖЛ, 37. ПАМ АЛЕ'НЕЧКУ (помаленячку) прысл. памянш. памаленьку, не спяшаючыся. Помаленячку играй, Мое косточки бразчать Мяне сястра зарезала. Рам., БС, III, 263; Перарост Гом. Параўн. п а м а л ю с е н ь к у. ПАМ АЛЮ 'СЕНЬКУ прысл. Тое, што п а м а л е н е ч к у. Ой комару, комарусеньку, Ведзи меня помалюсеньку. Шэйн, III, 422; Дзякавічы Маз. ПАМАНДРАВА'ЦЬ (помандровать) зак. Пусціцца ў дарогу. Ой хочешь, живи, хочешь, прогоруешь, Або, серденько, вслед помандруешь. Радч., ГНП, 154; Гом. ПАМ АРАКА ж. Слупняк, аслупяненне. «Добра яшчэ, што памараку на каня не нагнаў»,— зноў загаварыў «знаўца». Мел., V, 74. У грудзях Цімоха нешта торгнулася, апякло, бы памарака схапіла: ён стаяў як не на сваіх нагах i не ведаў, што казаць — мову адняло, i ў с яго яго сціснула ўнутры нешта шчымлівае. Кап., СЖЛ, 38. ПАМ АРАКАВАЦЬ зак. Маракаваць, абдумваць некаторы час. Трэба таксама, па-мойму, добра памаракаваць пра тое, як абе~ рагчы левы фланг фронту. Мел., II, 244. ПАМА'УЗЛІВА прысл. Прагна, сквапна. Тоўсты, як кот, абышоў вакол стала, агледзеў прысмакі, памаўзліва аблізнуўся, але тут жа зморшчыйся i пакрццій галавой. Шам., V, 424. ПАМЕ'Ж АК м. Мяжа, узмежак. А па вёсках — прасторы: ні памежкаў, ні пана. Дуб., I, 317. ПАМ Е'НЕЦЬ (поменеть) зак. Па* меншаць. Замуж выйшла крас' ная, ще й погорело, Ще и заботы поболело, ще и силушки поменело. Радч., ГНП, 136; Гом. ПАМ ГЖ ДА (помижда) прыназ. Паміж. Сыны мое возлюблянныя! ти ня можно помижда вас кого-небудзь знайти, штоб на зямлю сыйти и принять плоть чалавечацкую? Рам., БС, IV, 4; Вылеў Гом. ПАМ ОТА (помога) ж. Дапамога. Став шукать ён сабе хлопчика ли помоги. Рам., БС, IV, 143; Беліца. ПАМ ОРАК м. Мор. Быў вялікі паморак на людзей и на гаўядо. Серж., СРБП, 33; Лучыцы Маз. ПАМЯЛГШ ЧА н. павел. памяло. А памялішча то печ замяце. ЗП, 233; Тонеж Лельч. ПАНАЖО'УШ ЧЫК м. Хто ў бойцы карыстаецца нажом. Паведамілі, што прокурор патрабуе тэрміновага суда над браконьерам i панажоўшчыкам i хоча зрабіць гэты суд паказальным на ўвесь раён. Краўч., НХП, 566. ПАНАСТРО'ІЦЦА (понастроіцца) зак. Настроіцца, падрыхтавацца для чаго-н. Бачуць медзьведзі, што беда — понастроілісь хвузьей біць. БКЭ, № 25; Камаровічы Маз. ПАНЕВЯРА'ЦЦА незак. Трываць, жыць у няшчасці. Можа таму, што Харціна звыкла за ўсё свае жыццё паневярацца, яна магла змоўчаць. Саб., ЖЗ, 217. Лепш на горкай асіне павісну, чым усё жыццё паневярацца з гадам печаным. Саб., ЖЗ, 89. Сапраўды, старшыня вярнуўся на хутар. Без сям'і, што без цяпла. На
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

аленечку, енець, палятун, палятунчык, памандраваць, памаузліва, панажоуш, панастроіцца, сямі
5 👁
 ◀  / 177  ▶