Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

 ◀  / 177  ▶ 
ПАЗАУСёДНАМУ прысл. Як заўсёды. / толькі пазаўсёднаму ў цішы садоў глуха покалі ў грады пераспелыя антонаўкі ды рвалі на сабе сарочкі тугія, галавастыя качаны. Сач., БРВ, 283. ПАЗАХЛЕ'УЮ прысл. За хлявамі. Разоў колькі, тулячыся пазахлеўю, хадзіў na грачанку i ён. Сач., Д, 8. ПАЗДАРАУЛЯЦЦА (поздороўляцца) зак. Павітацца. Аны прышлі, поздороўлялісе, он іх почастоваў — дай поехалі ў тое царство, дзе ацец царствоваў. БКД № 38; Ужынец Рэч. Параўн. п aз д р а с т а в а ц ц а. ПАЗДРА'СТАВАЦЦА (поздрастоватца) зак. Toe, што па з да р а ў л я ц ц а. ён увышов у горницу, поздрастовався и сев nupoваць. Рам., БС, III, 182; Гарадзец Раг. ПАЗДРО'ЧЫЦЦА зак. Здурэць, нарабіць глупстваў, занаравіцца. A другі, думаеце, разумнейшы? Вучыўся ў тэхнікуме i ні з таго ні з сяго паздрочыўся — кінуў. Кап., A, 18. ПАЗІРА'ЛКІ мн. Пагард. Вочы. Так i вывешваюць на продаж свае пазіралкі. Лупе., НБЛ, 130. ПАЗМІРА'ЦЬ зак. Павыміраць. Колісь не было света, толькі была патопа, што ўсе позміралі. БКЭ, № 4; Камаровічы Маз. ПАЗНЕ'СЕНЬКА прысл. памянш. позна. Oŭ, кладуць мяне пазнесенька, a будзяць ранесенька. ВП, 377; Тонеж Лельч. ПАЗЫ'КА (позыка) :y пазыкі — пазычаць. На другій день приходя су сед бытцам у позыки. Рам., БС, IV, 27; Перарост Гом. ПАЗЫРЧЭ'ЦЬ зак. Стаць зыркім (асляпляльна-яркім). Сонца адышло ад зямлі, пазырчэла, i настылая за ноч зямля дыхнула ў твар цёплым духам. Кап., СЖЛ, 35. ПАЗЫ'У (позыв) м. Патрабаванне к судовай справе, просьба, скарга. Ув один суд пришли и показали, об чом позыв у их ё. Рам., БС, IV, 105; Маркавічы Гом. ПАКАЛДЫБА'ЦЬ зак. Пайсці кульгаючы. Я сёння баяўся, каб лейцы не пахадзілі па мне, таму пільна цікаваў з-за плота, куды пакалдыбае на сваёй дзеравяшцы дзядзька Пракоп. Саб., II, 6. ПАКАЛЯ'ДЗЕЦЬ (поколядзець) зак. Пасвяткаваць калядны вечар. Я в цябе, дзядзюхно, поколядзею светы вечар! Шэйн, I, 83; Колькі Рэч. ПАКАЛЯКАЦЬ зак. Пагаварыць як прыяцелі, пабалтаць. Прышоў Каваль, пакалякаў з маладзицаю да й падкациуса к ёй. Серж., СРБП; Лучыцы Маз. ПАКАНА'ЦЬ (поконать) зак. Разараць, даводзіць да галечы. Приходзя к дураку, дурак и гувора: «Благодару табе, оцец, што ты мяне не покопав!». Рам., БС, III, 228; Нісімкавічы Раг. ПАКАУТА'ЦЬ зак. Паглытаць (праглынуць усё або многа). Ну, мае дочкі, калі не перавядзеце, дык я даганю i цалкам іх пакаўтаю. ЧК, I, 70; Рудня Чач. ПАКРНУЦЬ:пакінуць на бумлазара — без нічога. Як ніколі, хацелася вылаяць брыгадзіра, панурага i ваўкаватага Пракопа Смарчка, што той не разлічыў з кармамі i пакінуў на бумлазара ўвесь статак. Сач., БРВ, 80. ПА К ЛЫ мн. Дзясны. Будя мать прачистая замыкать зубы, губы, иклы, паклы, язык слабкій. Рам., БС, V, 45; Ухаў Раг. ПАКЛЯВА'НЫ дзеепрым. Перан. Васпаваты. Нядобрая ўсмешка ўсё не сыходзіла з плоскага, пакляванага Міканоравага твару. Мел., VI, 427. ПАКРУЦГЦЬ (покрутить) зак. Наняць (на сплаў лесу). На нашай, на вуліцы Не тынь воротили; Увсех наших хлопчиков На низ покрутили. Радч., ГНП, 33; Гом. ПАКРЫВА'ННЕ (покрыванье) н. Пакрывала на нябожчыку. Чего мати да у клеть пошла? На днище, у кублище по шовковое чепчище, Но белое завиванье, по
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

падкацйўса, пазахлеую, паздраставацца, паздрочыцца, пазміраць, пазыка, пазырчэць, пазыу, пакалдыбаць, пакалядзець, паканаць, пакаутаць, пакляваны, пакрыванне, позыка):y
3 👁
 ◀  / 177  ▶