Народная лексіка (1977). А. А. Крывіцкі, Ю. Ф. Мацкевіч

 ◀  / 289  ▶ 
молодьЫі, пуйіхав, выйіжджяв, свуйім, пырыдуйіжджа, нанэйі i т. п. Розныя часціцы, словы, якімі падзываюць або адганяюць дамашніх жывёл i птушак, i іншыя экспрэсіўныя словы маюць своеасаблівае інтанацыйнае гучанне. Разнастайны спектр інтанацый у мнагазначнай i вельмі pacпаўсюджанай на Палессі часціцы алэ (алэ ш). Гэтыя тонкасці нельга перададь на пісьме толькі аднымі літарна-графічнымі сродкамі. У радастаўскай гаворды ёсць цікавы фанетычны закон: у мове людзей старэйшага пакалення ў канцы слова перад паўзай задненёбныя вымаўляюцца мякка: сніхь, брікь, вріхь, чвловікь, бульодвныкь бульбянік' i інш. Прыняты наступныя скарочаныя абазначэнні назваў населеных'пунктаў. Б р э с ц к і раён: Вульк.— Вулька, Пуг,— Пугачова, Трыш.— Трышын ■ 4дяпер~тэтыя тры вёскі ўключаны ў мяжу горада Брэста), Страд.— Страдзеч; Д p а г i ч ы н с к i p а ё н: H. Пап.— Новая Пагана, Рад.— Радастава, Татар.— Татарнавічы; І в а н а ў c к i p a ё н: Мот. — Моталь; К а м я н е ц к і раён: Нав.— Навасёлкі; К о б р ы н с к і раён: Дыв.— Дывін, Пав.— Павіцце, Сял.— Сялец; М а л а р ы ц к і раён: Мельн.— Мельнікі, Радз.— Радзеж, Чар.— Чарняны. АБЫЯКЬІ'Й прым. Неахайны. С того дятькы сміялыся, бо він абыякый. Радз. АЛЭ' часц. 1. Няўжо?! (перапытанне ca здзіўленнем).-ў Чула? Марія вродыла хлопця.— Алэ! Радз. Алээ? Рад. Алэ ш? — Я ны піду с тубою! — Алэ ш? Дыв. 2. Так (сцверджанне з адценнем здзіўлення).— Каэ, ты, бабо, хутко вмрэш.— Алэ! Алэ! Мельн. 3. А як жа! (з адценнем абурэння). Та я ны бачыв; алэ! (Быццам я не бачыў! Нібыта я (гэтага) не бачыў! Вымаўляецца пасля паўзы, прычым энергічна, коратка). Рад. БАРА'К м. Сасна (адно дрэва). У мове старэйшага пакалення можна пачуць форму байракы мн. Страд. БЗЩ м. Стан узбуджэння жывёлы ў час спёкі, калі паяўляецца заедзь; гізаванне. Бзі/с на курувы нападэ. Вульк. БІНА'МНЭ прысл. Усё роўна. A міні бінамнэ. Рад. БЛЫЖНЭ'Й прым. Абкладны (пра дождж). Рад. БЛЮ'ШЧЫТЫ незак. Заплюшчваць (вочы). Блюшч, блюшч очі, буду лыты воду! Радз
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

абыякьій, барак, бзііс, блыжнэй, блюшчыты, бульбдвныкь, населеныхпунктаў, хўтко
4 👁
 ◀  / 289  ▶