LЯ. Яшкін 3 ЛЕКСІКІВЁСКІДЗЯРЖЫНСКЛЕЛЬЧЫЦКАГАРАЁНАВёска Дзяржынск (да 1925 года Радзілавічы) знаходзіцца на самым паўднёвым захадзе Лельчыцкага раёна Гомельскай вобласці. Размешчана яна на левым беразе p. Плаў, за Дамашнім балотам, паміж зарослай рэчкай Рашчыннай i p. Сцвіга- Мясцовыя жыхары называюдь сяОе палешукамі. Асноўная міграцыя насельніцтва (пераважна ў выніку шлюбаў) здаўна назіраецца з паўночнага ўсходу: з в. Букча (16 км), Тонеж (28 км), Глушкевічы (20 км), Слабада (35 км). Калісьді багата моладзі прыйшло ў прымы з в. Буйнавічы (25 км). I ў Буйнавічах, i ў-Дзяржынску i цяпер багата прозвішчаў Бабовіч. Наогул у в. Дзяржынск прозвішчы пераважна заканчваюдца на -Іч: Лукашэвіч, Алесіч i адзінкава на -ак: Дварак, ец: Леўкавец. Гаворка в. Дзяржынск мае фанетыка-граматычныя асаблівасці, характэрныя для паўднёва-заходняга дыялекту, яго паўднёвай, іменна мазырскай групы гаворак. Побач з оканнем i еканнем адзначаецца адсутнасць дзекання i цекання (або наяўнасдь слабага i непаслядоўнага вымаўлення дзь.і ць). Гэта асаблівасць вылучае гаворку в. Дзяржынск, робіць яе астраўной сярод суседніх гаворак. Аднак перасяленцы з в. Колка, а таксама людзі прышлыя ў выніку шлюбаў з Букчы, Тонежы i литых вёсак дзекаюць i цекаюць («ціўкаіОць»). Такое вымаўленне назіраецца i ў іхніх дзяцей. У мове нашчадкаў ад даўніх шлюбных сувязей з Буйнавіч чуецца слабае дзеканне i цеканне, акустычнае ўражанне ад якога цяжка бывае рэалізаваць у запісе. Шыпячыя гукі ў мясцовых жыхароў наогул мяккія, але адзначаюцда i паўмяккія, якія набліжаюдца да двёрдых. Таксама вы.маўляецца i «p». Слабая ётацыя шырока адзначаецца пасля губных. Паслядоўна чуюцца «закрытый» о i e захоўваецца звонкасць зычных (але: дошч, жэртка). Не зусім паслядоўна адзначаецца падаўжэнне зычиых
Дадатковыя словы
зычйых
19 👁