ГРУПЫ МЯСЦОВЫХ СЛОЎ А. Я. Бахапькоў СЛОВЫ ПРА ЗЯМЛЮ I ЗЁМЛЯРОБСТВА У падборцы змешчаны лексічныя матэрыялы, запісаныя ў в. Саламір'е Полацкага раёна. Усе ўключаныя словы могуць быць аднесены да прадметна-тэматычнай трупы, якую ўмоўна называюць земляробчай лексікай. Матэрыял ддбіраўся дыферэнцыравана. Традыцыйныя земляробчыя тэрміны, што з'яўляюцда прыналежнасцю літаратурнай мовы, такія, як поле, зямля, шнур, гной, плуг, барана, саха, каса, серп, граблі, жыта, авёс, ячмень, араць, баранаваць, сеяць, жаць, малаціць, веяць i падобныя, у падборку не ўключаліся. Адабраны толькі «чыста мясцовыя» словы, што абазначаюць спецыфічныя назвы чЗямельных угоддзяў i ўрочышчаў, працэсы i метады апрацоўкі глебы, назвы прылад працы i ix частак, спосабы ўборкі i абмалоту, сушкі i Захоўвання ўраджаю, назвы метэаралатічных з'яў i некаторыя іншыя. У дачыненні да аДпаведных слоў літаратурнай мовы ўсе яны з'яўляюцца лексічнымі, словаўтваральнымі, ceмантычнымі, фанетычнымі абб акцэнталагічнымі дыялектызмамі, г. зн. словамі, характэрнымі ў сваёй большасці толькі для данай гаворкі. АБІЧО'УКА ж. Біч у дэпе. Абічоўку пръвязъваюць да цапиуя ўгарынай, гужавінкай такой. АБМЕ'ЖАК м, Узвышаны край пожні, які прымыкае да нівы, да ворнай зямлі; узмежак. Скасіў абмешкі. На абмешках трава смашнейшая, як на лугу... АГРАБГЛЬНА н. Грабільна. АГРА'БЛІ мн. Граблі. АГУРУ'ТНЬІ прым. Чысты, без прымесей. Тут агурутны пясок, нічога ня ўродзіць. АДЗАЛЕ'ЦЬ незак. Будучы пашкоджаным золлю, холадам, не прарасці, не вырасці (пра зерне, усходы пасеваў). У нізіні жыта адзалела i ні ўзыйшло
Дадатковыя словы
абмежак, абічоука, аграблі, агурутньі, адзалець, зяўляюцда, зяўляюцца, саламіре, цапйўя
0 👁