КАЦІЦЬ незак. 1. Перамяшчаць коцячы. Каціла з гардду да хаты, i хто б яё тушыў. Цясішча. 2. Скручваць у трубку (пра палатно). V трупкі не каціла палатно. Нямойта. КАЦУБАТЫ прым. Даўганогі. A, кацубаты тэйуцёк. Дольдзева. КАЦЮХ м. 1. Кругляк, калода. Кацюх - кусок дзёръва атрэжуць, ацёшуць, во зьтарануць дзвёры. Гарадзец. КУЦЮШКА ж. памяти. Куцюшкамі прывёс [дровы], пабіць нада тдлькі. Багданава. 2. Рулон (пра сена). Кацюхі ётые дзень цягалі. Партызаны. КАЦЯЛОК м. Кацялок. Такі кьцялдк надзёлі на трубу, гитоп красівёй было. Марозаўка. Давай кацялок соллі. Міцюкова. КАЦЯНЁНАК м. памянш.-ласк. Кацяня. A ці ні Лізін къцянёнак ёты? Багданава. Кацянёнак быўмалы, дак крысы з'ёлі. Ульянавічы. КАЦЯЦІНЫ прым. Каціны. Кажуць, што там шкурынку кьцяціну дь нагг [прывязваюць, i гэта абараняе ад змей - у Сібіры]. Леснікова. КАЧАЛКІ мн. Прылады для разгладжвання, качання бялізны; качалкі. У качалкі качалі бяллё, я іх i ні выкідаю. Ей ужб дужа мндга гадду, ётай качалкі. Каралі. У качалкі качалі, круглая такая i плоская з зубамі. Багданава. Кьчалкьмі пькьчаіш сваё, то мякінька, блішчьгць [пра тое, што лепш імі палатно качаць]. Галашчакіна. На качалкі такія дзірвянныя качаіш, качаіш [скуты]. Багданава. А гэту качалку дзёці нёдзе знеслі. Вялікі Азярэцк. КАЧАН м. 1. Галоўка капусты. Къчаны радам на ніз у бочку нькладаем. Вялікі Азярэцк. 2. Нешта, звітае ў шарападобную форму. Як пасціча кароў, нашлі къчан звіты осаў. Осы ў дырачку ўлазіюць. Партызаны. 0 СТРЬІГЧЫСЯ НА КАЧАНА. Налыса. Хог\ъ ты на къчъна стрыжыся. Нямойта. КАЧАНИЕ н. зб. Качаны. Качание кладуцъ: рад капусты,рад качання. Запруддзе. Насячэш карыта качання i з яд ал i каровы. Закур'е. Вёйся, расада, у качание, / Дачня долечка - з венчания (з песні). Чуцькі. КАЧАРГА ж. 1. Качарга. Качаргой зачапіў булку i выцяг. Чуцькі. Узяла качаргу i пор у вужаку; Къчарга на качарэжніку. А баба за ім - з качаргой. Багданава. Кутла баба кьчаргу жар выгарнъвъцъ. Заазер'е. С таптуном cmaiui, а ззаду йдзеш i бёги, i беги къчаргбю i ў таптун зьганяіш. Фасаўшчына, Дольдзева, Tyрава, Дуброўкі, Закур'е. 2. эмац.-агрн. Пра старую нязграбную жанчыну. Сьстарылісі дзве кьчаргі i нікаму ні нада. Кьчърга ты старья! Чуцькі, Заазер'е. 3. экспр. Вінтоўка. А мама нъ яго гавдрыцъ: на што ты гэту кьчаргу вьлачэш на печ? Серкуці. КАЧАРЫГА ж. Храпка. Качарыга адна, алісту нёту [на капусце]. Карпавічы. КАЧАРЫЖКА ж. Тое ж. Як зрэжуць качан - качарыжка на полі. Розмыслава. КАЧАРЭЖШК, КАЧЭРЖШК м. Качарэжнік. Кьчарэжнік - дзе къчарга, чьпяла, вілкі. Багданава. У качэржніку - вілкі. Леснікова. Навяжыш на палку [памяло], янд стащъ у качарэжніку. Каралі. Кьчарэжнік тады звяжуць вярдукай ці палацёнцам, кап высвутуў дзёўку (прыкмета). Вялікі Азярэцк. У кьчарэжніку стъяла чьпіла з бярдзавым чъпялътшчам, i гром даў пу бярозъвьму чъпялътшчу i ў дзвёры выкаціўся. Ракаў Засценак. Качарэжнік кала пёчы, там i качарга, там i вглки Алексінічы, Дольдзева, Рэчкі, Сукрэмна, Фасаўшчына, Неўгадава. КАЧАЦЦА незак. 1. Пераварочвацца з боку на бок (пра чалавека, жывёлу). Качаюся, качаюся - i засну. Партызаны. Наўсю сцяну пол сдзёлаюцъ, іўсе къчаюцца
Дадатковыя словы
бўлку, вярдўкай, гаддў, дўжа, заазере, закуре, зьтаранўць, капўсты,рад, качаргў, крўглая, кьчаргў, нікамў, сцянў, таптўн, трўпкі
4 👁