Мова Сенненшчыны: дыялектны слоўнік (2015). Том 1

 ◀  / 426  ▶ 
Я i на калёньках слала лён. Міцюкова. 2. Патаўшчэнне, каленца ў сцябліне. Салолина ў жыці калёны імёіць, каб не павалглася. Міцюкова. 3. Асобная частка, закончаны матыў у музычным творы. Ён [музыкант] аднд калёна сыграіць, патом другой. Багданава. 4. Фігура ў танцы, скоках. Нёскалькі калён было ў лінцяі [танец]. Багданава. 5. Пра вялікі памер чаго-н. У калёна цугун наварыш бурукоў, капусты. Чуцькі. 6. Вельмі многа (па калена). У калёна гразі. Закур'е. КАЛЕСШК м. Майстар, які вырабляе колы, калёсы; калеснік. Там калёснікі жылі, каткі (колы) дзёльлі. Стукалава раньшы звалася, там калёснікі жылі. Жохава. КАЛЕЦЬ незак. Калець, зябнуць, мерзнуць. Нада ш свінню пакрыцъ: ноч сядзіш, калёіш. Вялікі Азярэцк. Каб янд калёла, каб я туды пайшла. Міцюкова. КАЛЁСНЫ прым. Калёсны, прызначаны для калёс. Яўрэі бралі бірачкі [палачкі] за мазь колёсную, пдтым прыяжджаў i рашчытвалі. Леснікова. КАЛЁСЫ толькі мн. Воз, павозка. Раньшы былі на дзірьвяным хаду калёсы. Гарадзец. Дзяцёй на калёсы сваіх, у мянё сын быў i сеякрбу была, i пьдаліся ў лес. Леснікова. КАЛЁСКІ памяти. Стары ў калёсках прывёс сёна. Багданава, Неўгадава. О HI КАЛЁС Ш АТОС. Пра адсутнасць усяго. Ш калёс ні атос. Чуцькі. □ Рыхтуй калёсы зімой, а сані - лётам. Запруддзе. □ Берагуць сані лётом, а зімди - калёсы. Міцюкова, Буй, Каралевічы, Нямойта. КАЛЁЎНІК м. Спецыяльны рубанак для выстругання дошак i планак з фігурнымі краямі; калёўка. Калёўнік — ёта карнізы выбіраіш. Нямойта. КАЛІ злучн. 1. Калі. Колісь, ксілі румачку, калі дзве выпёць, i еылазіць з застдлля. Гарадзец. Алёшины, бярэзіны, калі ёлка дзе. Як калі, калі нічога ні кіпячу\ толькі ёсці вару, тады наддуга [балон газу]. Багданава. А сын калі прыёдзіць, прывязёць што. Рэчкі. Дактдрка кажыць, што, калі што з бабушкой, прывядзі. Рулёўшчына. 2. прысл. Час ад часу, рэдка. Мой дзет смяёцца калі. Гарадзец. КАЛІБР м. Аднолькавы спосаб, фігура (у танцах). Кап жа ёты таніц ды гулялі аднът калібрам. Вялікі Азярэцк. КАЛІВА н. 1. Зерне з адной расліны (збожжа, маку i інш.). Як патрэги колас, глядзіш, во якое каліва. Нямойта. Прыгаршча жыта - дзёвяць каліў - пакгдалі скаціне, каб скот гуду вау ся добра. Запруддзе. 2. прысл. Трошкі, крыху. Каліва - эта нямношка масла ці сала там ускініш. Серкуці. Тутай i каліва сахару нша. Вялікі Азярэцк. Птушка тая дзе каліва цілікніць. Міцюкова. На Варвары каліва начьі ўварваюць тдлькі. Ракаў Засценак, Гарадзец, Запруддзе, Кішуроўшчына, Леснікова. КАЛІУКА памянш. Каліўка бульбы засталдся. Каліўка — нямношка. Кішуроўшчына. О ДА КАЛІВА. Абсалютна ўсё, цалкам. Хата, усё згарэла да каліва. Мянюцева. 0 HI КАЛІВА. Зусім, ніколькі, ані. У хаці ні каліва пуміддр. Леснікова. 0 ПА КАЛІВУ. Вельмі мала, пакрысе. Па каліву раздзялілі ўсім камбікдрм. Буй. E трава, як жыцьвік, як цімафёяўка, спячэш праснак i адзін аднаму даёш na каліву. Ракаў Засценак. 0 ПА КАЛІЎКУ. Toe ж. Па каліўку выпём. Парэчча. Па каліўку сёна - іў пукі. Запруддзе. КАЛІДОР м. Калідор. A гэталінолій, налёта вынісуў калідор. Леснікова. КАЛІНА ж. 1. Каліна (дрэва). У Курдзюковым лёсі каліны многа. Манголія, Кавалі, Дубоўкі. Як каліна начынаець у кругу цвісцг, то сей зярнд на ўсю руку (прыкмета). Партызаны. Еслі каліна ў кругу, то сей ячмень ва ўсю руку (прыкмета). Нямойта. 2. Ягады каліны. Am даўлёня каліна памагаіць. Нямойта. Каліну тушылі с сахарам. Гарадзец. Каліны многа булб, птушкі аб'ёлі. Гарадок
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

абёлі, аднамў, атбс, берагўць, бўльбы, варў, закуре, зімдй, калідбр, кругў, кіпячў, мнбга, наддўга, нямнбшка, нічбга, птўшка, птўшкі, рукў, рыхтўй, рўмачку, стўкалава, тблькі, тўтай, хадў
6 👁
 ◀  / 426  ▶