ДЗЯТЛІНА, ДЗЯЦІЛША ж. Дзяцеліна, канюшына (расліна). A гэта клёвір дзікі, дзятліна, дзяціліна. Заазер'е. Кунюшына ёта, a хто дзятліна скажыць. Алексінічы. Дзятліну накосіш на пожні. Самсоны. Зь дзятліны пчдлы бяруць. Кляпчэва. ДЗЯТЛІНКА памяти. Белая дзятлінка драбнёй, а красная большая. Кавалі. ДЗЯЎБАЦЬ, ДЗІЎБАЦЬ незак. 1. Дзяўбаць, дзяўоці. Дзяцел у лёсі дрэва дзяўбёць. Каралевічы. Бульба згніла, i птушкі німа чаго дзіўбаць. Міцюкова. Куры дзяўбуць усё, i ёршыкуў. Проста дзікая курица, дзіч, a гётыя спакдиные, з рук будуць дзіўбаць. Вялікі Азярэцк. 2. Выдзёўбаць чым-н. Вуллі былі із дзёрава, дзіўбалі стамёскай. Багданава. 3. Стукаць чым-н. Што ты там дзяўбёш мьлаткдм ці тьпардм? Нямойта. 4. Есці патроху. Ідзёш i дзяўбёш гэту булку. Запруддзе. ДЗЯЎЧОНКА ж. Дзяўчынка. Малая дзяўчднка была, ў мянё, дзяцёнык. Багданава. Я прыёхала сюдьі яшчэ дзяўчднкай. Міцюкова. Яна б мне i палы падцёрла, дзяўчднка. Дольдзева, Самсоны. ДЗЯЎЧОНАЧКА ласк. Тъмара c дзяўчдньчкай пъшла. Багданава. ДЗЯЎЧУРЫЧКА ж. Ласкавы зварот да дзяўчыны. Схадзі, дзяўчурычка, вады. Запруддзе. ДЗЯЎЧЬІНА, ДЗЁЎЧЫНА ж. Дзяўчына. Дзяўчына бьльшая ўжо. Партизаны, Марозаўка. Я ў вакоп з дзяўчыньи пабёгла. Неўгадава. Сённінская дзёўчына, чаму ш ні знаіш. Партызаны, Вялікі Азярэцк. Мама захварэла, памёрла, асталдся пяць дзяўчын. Закур'е. □ Гадуй дзяўчыну, рыхтуй пяръшу. Запруддзе. ДЗЯЦЕЛ, ДЗЯЦІЛ м. Дзяцел. Дзяцёл астаёцца на зіму, ёну дуплё. Леснікова. Шэры дзяціл стукаіць у дзёрава. Багданава. Дзяціл ёсь i цяпёр. Буй. ДЗЯЦЁНАК, ДЗІЦЁНАК м. Дзіця. Сбдзюць дзяцёнка на кажух лохматы, каб быў багаты. Ложуць хлеб i грдшы, i бумагу, i карандаши. Што возьмець, тады ужд moe i будзіць. Запруддзе. Век ні дась дзяцёнку. Кішуроўшчына. I нь дзяцёнка скажуць: татъчка мой роднінькій i нь бацьку. Міцюкова. Дзіцёньк ні кьцянёнък. Дзе б атдыхнуў дзіцёнак, дак усё к старым ёдуць на пдмач. Запруддзе, Заазер'е, Самсоны, Фасаўшчына, Ульянавічы. На хуторах жьілі, дзяцёнкаў дванаццаць. Дуброўкі. Як спужайіцца дзщёнък, то тамыцька бабы вады бяруць. Закур'е. ДЗІЦЯНЁНАК памянш.-ласк. Сяджу адна з тым дзіцянёнкам. Запруддзе. ДЗЯЦЁНЫШ, ДЗЯЦЁНУШ м. Маладая істота звера або птушкі. Вавёрчын дзяцёнуш на вётку скок. Багданава. У буцяна пары, толькі пары. Еслі будзіць пяць яёц, то ён ifi яйцо скініць, ці дзяцёныша свайгд. Нямойта. ДЗЯЦІНЫ, ДЗЯЦІННЫ прым. 1. Дзіцячы; які мае адносіны да дзяцей, належыць дзецям. Можа сыйдугща, памірьцца, дзяцінны бацька будзе. Багданава. Гэта дзяцінья койка. Рэчкі. Дзе дом дзяціны, там i прыстарэлыя. Серкуці. 2. Які мае адносіны да дзятвы, чарвы. Буць трутні, буць чаьрва дзяцінная, матка [пчаліная] ад дзяцёй нікуды не пойдзіць. Вялікі Азярэцк. О ХАЙ ТАБЕ ДЗЯЦІННЫ РОЗУМ. Прадраканне не развівацца разумова. Свякрдука мая гавдрыць: «Калі цябёругаюць, ты толькі скажи: хай табё дзяцінны рдзум». Багданава. ДЗЯЦЮК м. Дарослы хлапчук, хлопец. Ты ўжо дзяцюк. Запруддзе. дзячыць незак. Раіць, казаць. Свякрова мне дзячыла, што ні бярыся ніразу за цёла, а то знак будзіць у дзяцёнка. Чу цькі
Дадатковыя словы
атдыхнўў, бярўць, бўдзе, бўдзіць, бўдуць, бўлку, бўльба, вўллі, гадўй, дзяўбці, дзяўбўць, дзяўчыньй, дзяўчўрычка, заазере, закуре, зімў, кажўх, кўры, накбсіш, нікўды, птўшкі, рыхтўй, свякрдўка, спакдйные, стўкаіць, сяджў, трўтні, чамў
5 👁