ДЗЯДЗІНА ж. Жонка дзядзькі. Дзядзьку схаранілі i дзядзіну за ім у нъгах. Баравікі, Закур'е. ДЗЯДЗЬКА м. 1. Дзядзька. Мы на пдпі ў дзядзькі были Алексінічы. У сваты бралі свата, дзядзьку за свата, содзюць іх на куце. Леснікі. 2. Любы мужчына. Гэта прышоў тэй дзядзька, што лётъм прыходзіў, сянні прыгали Міцюкова. дзядок м. Калок (для кіравання крыгай). Дзядок у кангіы крыгі пыддзіржайіць. Багданава. ДЗЯДОЎНІК м. Лопух (расліна). Дзядоўнік калючы расцёць, бурачкдвым цветам цвіціць, ягд пдуна. Каралі. Дзяддунік колкі, як іголкай укдліць, як даторкнішся. Запруддзе, Вялікі Азярэцк, Нямойта, Рулёўшчына, Фасаўшчына. Дзяддунік вёгиалі у хлявё перад Купаллем, ссячэш тапиром, вешает у хлёве. Цясішча. Дзяддунікам карэннем - мыюць гьлаву. Мянюцева. Дзяддунік сабіраюць, па бабках ходзюць, ваду бяруць - ад пуду. Дзяддунік сабіраюць, тадьі вадзічкай дзяцёнка скупаюць i піць даюць. Цясішча. Дзядоўнік, як атлажэнне салёй, к нагам прыкладаюць. Гарадзец, Алексінічы, Марозаўка, Рулёўшчына. ДЗЯДОЎНІНА ж. Toe ж. А кълючая тъкая тръва дзяддуніна. Во зъ яё нёік узяцца. 1на бълыиая расцёць, бълыиая. Запруддзе, Цясішча. ДЗЯДУЛЯ ли Дзядуля, дзед. Дзядуля, пакажыця, якія грыбы вы бірыцё. Сукрэмна. ДЗЯДЫ толькі мн. 1. Дзень памінання памерлых. 1х троя Дзядоў буваюць. Бываюць Дзяды увосінь. Запруддзе. Дзяды бываюць адны nepam Акцябрскімі, адны нъ Маслінку i нъ Раданіцу Дзяды іДуха - чэцьвіра Дзядоў бываіць. Нямойта. Дзяды nepam новым годам, nepam Тройцай бываюць Дзяды. Вялікі Азярэцк. Трэція Дзяды бываюць ат Пакрова да загвін, пасярэдзіне. Чацвёртыя Дзяды як Маслінка, перад Маслінкай. Каралевічы. 2. Ритуальная вячэра ў памяць памерлых. На Дзяды абізацільна пдліўка, каша, клёцкі, мяса, остальное па вазможнасъци Гарадзец. о ДУХАЎСКІЯ ДЗЯДЫ. Дзень памінання памерлых, які выпадае на свята Духа (Сёмуху або Тройцу). Духаўскія Дзяды - ётаДуха, Троіца, ёта лёпгам. о МІСАЁДНЫЯ ДЗЯДЫ. Дзень памінання памерлых, які выпадае на мясаед, тыдзень, што папярэднічае Масленіцы i на працягу якога дазвалялася есці мяса. Місаёдныя Дзяды - ёта во зимой. Запруддзе, Гарадзец. о ДЗМІТРАЎСКІЯ ДЗЯДЫ. Дзень памінання памерлых, які выпадае на Дзмітраўскую су боту. Гарадзец. о ПАКРОЎСКІЯ ДЗЯДЫ. Дзень памінання памерлых, які выпадае на Пакровы, - старажытнае земляробчае свята. Гарадзец. о РАДАНСКІЯ ДЗЯДЫ. Дзень памінання памерлых, які выпадае на Радаўніцу. Радьнскія Дзяды пасля Паскі ўва ўтдрнік. Багданава. о рАДАЎНІЦКІЯ ДЗЯДЫ. Тое ж. Дзяды будуць Радаўніцкія послі Паскі. Дзяды бываюць у мясавіт, мясаёдныя, i на Трбіцу. Багданава. ДЗЯЖА ж. Дзяжа. У дзяжы рашчына находзіцца. На рэшата прасёіш муку, картдшкі здзярэш, размёсіш, солі сьіпіш, вымесіш, ксРчаргой жар выгартваеш, пьмялдм вымеціш, на лапату дзервянную - i ў печ. Так хлеб пяклі. Міцюкова, Вялікі Азярэцк. ДЗЯЖКА, ДЗЯШКА ж. Рэмень, папруга. Дзяшкай падперазваецца. Каралі. Хуць плач, ні плач, Сонечка, / Павязуць цябё, / Там плакаці не дадуць. / Унімуць сэрданъка ласкаю, / Уватруць слёзачкі дзяжкаю (з песні). Вялікі Азярэцк. ДЗЯЙСЦВІЦЕЛЬНЫ прым. о ДЗЯЙСЦВЩЕЛЬНАЯ (служба). Тэрміновая вайсковая служба. Атслужыў два гады дзяйсцвіцельнай [службы]. Карпавічы
Дадатковыя словы
бярўць, бўдуць, вадў, вазмбжнасъци, вёгйалі, гьлавў, дадўць, дзяддўнік, дзяддўнікам, дзяддўніна, дзядўля, закуре, мукў, павязўць, пдўна, пўду, уватрўць, ётадўха, ігблкай, ідўха
4 👁