ВЯТВІСТЫ, ВЯЦІСТЫ прым. Галінасты, бухматы. Вятвісты авёс, сцянди cmahfb. Сянно. Вяцістае проса, як мяцёлачка. Міцюкова. ДАБРАТА.ж. Дабрыня, ласка, пяшчота. ЛЭ маткі дабраты ня відзеў i ў калднію пупаў. Багданава. Значэнне слова, якое патрабуе ўдакладнення, канкрэтызуецца ў круглых дужках. ПАБЕГАЦЦА зак. Пабегаць, пакрыцца (пра карову, казу). Злучала козачку, а яна не пабёгалася. Багданава РАГАЦЮ ЛЬКІ мн. Махры, адросткі (пра расліну). У сеірэпіцы рагацюлькі, я к у радыскі. Запруддзе. Рэестравыя словы, значэнне якіх не цалкам супадае ca словамі з літаратурнай мовы, a таксама словы, якія не маюць літаратурных адпаведнікаў, падаюцца апісальна. ГО П ІКІ, О П ІКІ мн. 1. Перамёрзлая, перазімаваная бульба. Збіралі na полі [пасля вайны] бульбінкі, звалі гопікі, яны буйныя, алё засталіся на полі, мёрзлыя. Ракаў Засценак. 2. Страва (аладка, блін), прыгатаваная з перамёрзлай бульбы. Гбпікі пяклі з мёрзлай бульбы. Дуброўкі. Траву рвалі абыякую, таўклі бульбу гнілую - дпікі называліся. Рэчкі. Словы, якія абазначаюць рэаліі ca сферы традыцыйных вытворчых заняткаў ці промыслаў, звязаны з фактамі этнаграфічнага ці іншага характару, побыту, пры перадачы іх семантыкі нарматыўным лексічным эквівалентам забяспечваюцца ў некаторых выпадках суправаджальным кантэкстам. Гэта ўласна значэнне літаратурнамоўнай адзінкі. Інакш кажучы, пры такіх абазначальных сродках мае месца як бы дубліраванне семантыкі. Зроблена гэта, каб пазбегнуць цяжкасцей пры карыстанні даведнікам рознымі групамі чытачоў, а таксама з улікам сучаснага стану i характару сацыяльнаэканамічнага гаспадарання, у якім многія вясковыя традыцыйныя заняткі цяпер занядбаны ці ўжо перасталі існаваць. Напрыклад: Ю Ш КА, ЛЮ Ш КА ж. Металічны кружок, якім закрываюць адтуліну ў коміне, каб не выходзіла цёплае паветра; юшка. Югику закладай, шчэ жар не згарэў. Каралі. Люшку ў коміні разбіла. Неўгадава. Тлумачэнне асобных слоў такога тыпу часам з'яўляецца непераканаўчым i недастатковым з-за адсутнасці адпаведных звестак ці нізкай інфарматыўнасці кантэксту. ЗАВУЖАВАЦЬ незак. Ставіць вузейшыя васковыя пласціны. Можна завужаваць соты, яны [пчолы] атцягаюць соты i наліваюць мёт. Вялікі Азярэцк. Ш АСЦІРАДКА, Ш АСЦІРАТКА ж. Сорт ячменю, у якім зярняты ў коласе размяшчаюцца ў шэсць радоў. Шасцірадка крэпка кладзёцца, a двухратка стаіць, што струна, глядзёцъ люба. Шасціратка ламаіцца — галоеы уніз, ня можна вязьма здзёлаць. Ракаў Засценак
Дадатковыя словы
бўльбу, бўльбы, бўльбінкі, гнілўю, завўжаваць, зяўляецца, пблі, сцяндй, травў, югйку, якўю
4 👁