жлукту вады й плацьця ня ўлезя [Старына Сміл.; Шатэрнік, c. 94]; Жлуктавялікая дзіравяная бочка зь дзіркай унізу. Закідалі ў жлукту каменьня гарачая i жлукцілі бяльлё [Шавярнічы Бярэз.; СЦГ, c. 134]; Цэлы вечор у жлукці полотно золіла [Раздзялавічы Ганц.; ДСБ, c. 65]; Жлукто робяць з осіны, плацьця золіць [Цыхун, c. 190]. ЖО'ЛУП, ПАЎКА'ДАК. 'Выдзеўбаная з калоды бочка'. Жолуп зрабіў з дзвюх частак даўбаных, бочку такую [Рыбчына Віл.; СПЗБ, т. 2, c. 151]; Паўкадак вышэй цэбара, a кадзь - вялікая бочка [Рыбчына Віл.; СПЗБ, т. 3, c. 458]. ЖУРАВЭ'ЛЬ. 'Драўляная пасудзіна з доўгай шыйкай для гарэлкі, у журавэль бралі таксама ваду на поле ў час жніва, на сенажаць'. Бацько купыў на косовыцю журавэль [Цыхун, с. 190]. ЗАБЁГНКА. 'Маленькая кодочка мерой в четверть вершка'. Усыпаў каням забёнку аўса [Свеча Беш.; Каспяровіч, с. 112]. ЗАВГРЫЧ, НАЦЯ'ВІЧ [НАЦЯТАВІЧ, НАЦЯТАЧ, НАЦЯТІЧ, НАЦЯ'ЖЫЧ]. 'Прылада, пры дапамозе якой нацягваюць абручы на бочку'. Німа завірыча, чым нацягнуць абручэ [Харавічы Сміл.; Шатэрнік, с. 98]; Бацька судзя рабіў, бяз нацявіча абруч не надзеня [Стральцы Гродз.; СПЗБ, т. 3, с. 194]; Дай нацягавіч, трэба нацягнуць абручы на бочку [Вародзькава Крыч.; КСУМ, с. 282]; [нацягач]. 'Прылада для нацягвання абручоў на бочку або шын на колы' [Сямігосцічы Стол.; ТС, т. 3, с. 173]; Нацягіч трэба ў каголь узяць. У нас кажуць: нацягіч [Янкоўскі-1, с. 126]; Німа нацягіча, чым нацягнуць абруч [Старына Сміл.; Шатэрнік, с. 174]; У нас нацяжыч, шо на бочку обручэ набіваць, воно бы чэплея таке [Мачуль Стол.; ТС, т. 3, с. 173]. ЗАДНГЦЬ. 'Уставіць дно'. Кадоўб задніў [Хотамель Стол.; ТС, т. 2, с. 94]. ЗАКРО'Й, ЗАТО'Р, ЗАЦГРАЧ [ЗАЦЕ'РАЧ, ЗАЦГРТАЧ], РЭЗЕ'Ц [РЭЗО'К], УТО'РНПС [УТО'РЫЧ]. Тнструмент для выразання ўтораў-выемак для ўстаўлення дна'. Уторы ў цэбры заразаюцца закроем [Мікалаеўшчына Стаўб.; СЦГ, с. 147]; Зламаўся затор, робячы вядро [Старына Сміл.; Шатэрнік, с. 110]; Зацерач зацірае ўторы ў цэбры [Цераблічы Стол.; ТС, т. 2, с. 132]; [заціртач]. 'Бондарскі разец' [Аздамічы Стол.; ТС, т. 2, с. 132]; Рэзцэм робілі ложкі, вырэзвалі з берэзніку [Цераблічы Стол.; ТС, т. 4, с. 346]; [рэзок]. 'Бондарская прылада' [Запясочча Жытк.; ТС, т. 4, с. 346]; Наш столяр мая уторники, треба у яго пазычыць и вырабиць уторы [Негрымава Навагр.; Сцяшковіч, с. 515]; Трэба ўзяць уторнік i выпілаваць уторы [Граўжышкі Ашм.; СПЗБ, т. 5, c. 243]; Уторыч - пілка, якой робяць уторы [Азяраны Раг.; СПЗБ, т. 5, c. 244]; [уторыч]. 'Уторнік (бондарская прылада)' [Запясочча Жытк.; TC, т. 5, c. 218]. ЗАТО'РЫ, ЗАЧЬГР, ПАЗ, ПРУД [ПРУТ, ПРУДЬГ], УТО'РЫ. Паз у драўляным посудзе, куды ўстаўляюць дно'. У заторы дно ўкладаюць, у раўчакі, i называюць іх заторы [Альхоўцы Лях.; СПЗБ, т. 2, с. 259]; У зачыр устаўляюць дно ў цэбру, у кадушку [Стральцы Гродз.; СПЗБ, т. 2, с. 270]; У зачыр устаўляюць дно ў кадусцы [Манчынцы Свісл.; Сцяшковіч, с. 164]; Засталося выбраць паз, упусьціць дно, i бочка гатова [Малмыгі Віл.; СЦГ, с. 271]; П рут
Дадатковыя словы
закрой, рэзец, уторнпс
5 👁