Слоўнік народных промыслаў і рамёстваў Беларусі (2010). М. М. Макарэвіч

 ◀  / 131  ▶ 
быць [Ванелевічы Кап.; СПЗБ, т. 1, c. 465]; При горене работаець. Положи вугалля въ горенъ [СБМН, c. 118]. ГАРТАВА'НЬЕ. Загартоўка'. Нічога з яго гартаваньня ня выходзіць [Лужасна Куз.; Каспяровіч, c. 78]. ГАРТАВА'ЦЬ [ЗАГАРТАВА'ЦЬ], ЗАКАЛЯ'ЦЬ, КАЛЯНН'ЦЬ. 'Загартоўваць жалеза'. Каваль гартуя зялеза [Старына Сміл.; Шатэрнік, c. 66]; Мне нада гартаваць тапор [Пустынкі Сен.; Каспяровіч, c. 78]; Каваль добра загартаваў тапор [Старына Сміл.; Шатэрнік, c. 99]; Не закаляй топора дужо, сыпацьца будзець [СБМН, c. 169]; Коваль скалянивъ топоръ, такъ и сыпецца [СБМН, с. 228]. ГАТЭ'ЛЬ, ГРЫФ. 'Шып, які ўкручваюць у падкову'. У паткове наваруюцца тры гатэлі [Арашонкава, с. 224]; Грыфы i шыпы - то всё ромно [Лучыц-Федарэц, с. 221]. ГВАЗДЗЕ'ЛЬНЯ1. 'Месца ў кузні, дзе робяць цвікі'. Трэба схадзіць на гваздзельню, да далёка йсці - часу ня выбяру [Завішына Лаг.; СЦГ, с. 92]. ГВАЗДЗЕ'ЛЬНЯ2, ГВОЗЬДЗГЛЬНЯ. Прыстасаванне для вырабу цвікоў'. На гваздзельні можно аткляпаць цвіка, якого хочаш: i танейшага, i таўшчэйшага. У гваздзельні дзіркі ест: большая, меншая, меншая, яшчэ меншая. Якой трэба таўшчыні цвік, так i рабі [Арашонкава, с. 225]; [гвозьдзільня]. 'Прыстасаванне для вырабу цвікоў' [Лучыц-Федарэц, с. 220]. ГВОЗДЬ. Гвоздь'. Без гвозда ничого не зробишъ. Сказавъ, як гвоздомъ прибивъ [СБМН, с. 111]. ГЛАДГЛКА. Гладзілка'. Гладілку наставыш i погладыш, шоб жылізо було рімнэ (роўнае) [Лучыц-Федарэц, с. 220]. ГО'СТРІЙ. 'Вастрыё сякеры'. У сокіры з одного боку гострій, а з другого - обух [Лучыц-Федарэц, с. 221]. ГОМА'РНИКЪ. 'Медный заводчикъ' [СБМН, с. 118]. ТОМАТНЫЙ. 'Къ медному заводу относяшійся'. Гомарный коцелъ, сторожъ [СБМН, с. 118]. ГОМАТНЯ. 'Медный заводь'. Такій стукъ, якъ у гомарни [СБМН, с. 118]. ГОНТА'ЛЬ. 'Чатырохгранны цвік'. Пры Польшчы всі гозьдзі булы гонталі [Лучыц-Федарэц, с. 221]. ГРЫБГНКА. Трэбень-рэгулятар, прыбіты да канца аглоблі, на якой трымаецца адзін канец атосы' [Лучыц-Федарэц, с. 221]. ГЭ'СКРА. Іскра' [Лучыц-Федарэц, с. 221]. ДЗЫНДРА' [ЦЫ'НДРА]. 'Акаліна на паверхні расплаўленага металу'. Жалезо пат пяском парыцца, іскра прыстаня, вот i палучаяцца дзындра. 3 гарачаго жалеза, як куе каваль, асыпаяцца лупінка така - дзындра [Арашонкава, с. 225]; Цындра ў кузні, каваль паля жалеза, гэта незгаральныя атходы [Івашкаўцы Смарг.; СПЗБ, т. 5, с. 370]. ДО'ЛОТО. Долата'. Долото робыты вэльмы просто: кусок сталі роспліскаіш, обточыш на точыловы, конця обтянув, набыв кусок трубочкы, потом ручку насаджуіш, кончыка загынаіш i всё [Лучыц-Федарэц, с
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

гартаванье, гатэль, гваздзельня, гомарникъ, гонталь, гэскра, загартаваць, закаляць, каляннць
3 👁
 ◀  / 131  ▶