Слоўнік народных промыслаў і рамёстваў Беларусі (2010). М. М. Макарэвіч

 ◀  / 131  ▶ 
ВАРЫ'ЦЦА. 'Награвацца да чырвонага колеру (пра жалеза)\ Жалезо як варыцца - гэто як грэяцца, то пасыпаць жалезо пяском трэба, скурка палучаяцца, жалезо пат пяском парыцца [Арашонкава, c. 224]. ВАСЭРВАТА. 'Грунтвага, ватэрпас' [Арашонкава, c. 224]. BIHT. 'Прэнт з разьбою, які знаходзіцца ў сярэдзіне крыжныці'. На вінт накладалы колысо, закручувалы гайкі i натягалы шыну [Лучыц-Федарэц, c. 220]. ВО'ЛАВО [ГО'ЛОВО], ЦЬГНА. Волава'. [Волаво]. Волава' [Арашонкава, c. 224]; На холоднэ паяньне трэба голово [Лучыц-Федарэц, c. 221]; Цына некалі казалі, а цяпер волаво часцей [Арашонкава, c. 228]; Мы паялы цыною [Лучыц-Федарэц, c. 226]. ВУТАЛЬ [ВУТОЛЬ, У ТОЛЬ], МІЛЁ'Р. 'Вугаль для кузні'. Каваль ня робіць: німашака вугалю [Старына Сміл.; Шатэрнік, c. 49]; 3 пыньків тягнулы трыпынтыну (шкіпінар), дёготь, a пузьні выпалювалы вуголь. Дырв'яный уголь мы куплялы в лавці [Лучыц-Федарэц, с. 220]; Бабы не зделаюць мілёра [Ручаёўка Лоеў.]. Адш круга мілёра ходіць дай говорыць: як ета ены запалілі, што ніде діркі нема [Казярогі Лоеў.; ДСЛ, с. 193]. ВУГО'ЛЬНІК, РОГОВЬГК. 'Кантавае жалеза, якім абкладаецца край прыпечка' [Лучыц-Федарэц, с. 220]; [роговык]. 'Тое што i вуголътк ' [ЛучыцФедарэц, с. 225]. ВЫ'БОРТУВАТЫ. 'Падагнаць абедзве часткі парніка'. Піч в парніковы трэба выбортуваты, коб котёл быз шчылюбыны заходыв в сырэдыну [ЛучыцФедарэц, с. 220]. ВЬГРЫХТУВАТЫ. 'Падрыхтаваць форму апрацоўваемага металу для далейшай апрацоўкі' [Лучыц-Федарэц, с. 220]. ВЫВА'РУВАТЫ. 'Варыць у горне метал' [Лучыц-Федарэц, с. 220]. ВЫНЦГДЛО. Цуглі'. Вынцідло робыш гладкэ, коб кінь храпы ны порізав [Лучыц-Федарэц, с. 220]. ВЫПУСКА ТЫ ЗУБ'Е. Тачыць серп другі раз да гартоўкі [ЛучыцФедарэц, с. 220]. ВЯРСТА'К. 'Рабочы стол каваля ў кузні'. Да вярстака прыкрэплены шрупстак. На вярстаку паложыш i апцушкі малыя, i цвічкі, i малаток, i бляшку якую, усё, інто трэба пад рукамі [Арашонкава, с. 224]. ГА'ЙКА. Гайка'. Скрізь называіцьця гайка, тылько й во'зовы раньшы казалы мутра [Лучыц-Федарэц, с. 220]. ГАТТ. Закалка'. У гарту ён нічога не панімаіць [Азярэцк Сен.; Каспяровіч, с. 78]; У сталі мала гарту [Старына Сміл.; Шатэрнік, с. 66]. ГАЛО'ЎКА. 'Плешка (цвіка, гайкі)'. У шрубе галоўка чатырохкантовая, таўшчэйшая, як ў цьвіку [Арашонкава, с. 224]. ГАРНО' [ГОРНО', ГО'РАН, ГО'РАНЯ, ГО'РЕНЪ]. 'Кавальскі горан'. Гарно ў кузні, дзе гарэлі вугалі [Груздава Паст.]. В кузні горно [Сіманавічы Драг.; СПЗБ, т. 1, с. 428]; [гарно]. Горан' [Арашонкава, с. 224]; Горно муровалы з чырвоныі цёглы [Лучыц-Федарэц, с. 221]; У горня нейдзя закапоўся кавалак зялеза [Старына Сміл.; Шатэрнік, с. 70]; Як кузня, то i гораня павінна
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

возовы, вугольнік, вываруваты, горенъ, дырвяный, зубе
5 👁
 ◀  / 131  ▶