Лексіка гаворак Беларускага Прыпяцкага Палесся (2008)

ПЛЯЧО плэчо н. 72, 126. лапатка свіной тушы. ПОДМАЗКА подмазка ж. 120, 132, 136, 139, 144, 166, 179, 199. пудмазка ж. 131. кавалачак сала або іншага тлушчу для падмазвання скаварады. ПОЛІЎКА полевка ж. 4, 8. полівка ж. 38. поліўка ж. 7, 17, 83, 94, 103, 119, 126, 179, 187. полыўка ж. 75, 91а, 95. 1. мясны адвар з прыправамі, зрэдку падкалочаны мукой 4, 8, 17, 38. // Йак сім'йа вэлыка то хай шчолкайе туйу полевку 8. 2. старая назва заціркі 75, 83, 85, 91а, 94, 95, 103, 119, 126. // Нагрыйе окропу, сыплеш покрошку муку, закіпіц' і готова поліўка 126. 3. каша, залітая малаком або расцёртым макам, семем 179, 187. 4. корм цяляці або парасяці 7, 119. ПОЛУДЗЕНЬ полудэн' м. 1, 2, 4—13, 17—20, 25, 29, 32, 34, 35, 37, 38, 44, 45, 47, 59, 60, 75, 78, 79, 79а, 80, 83, 91, 93, 95, 102, 119, 126. пулудэн' м. 15, 72. полудзен' м. 52, 85, 103, 109, 112, 115, 116, 120, 124, 128, 131—133, 136, 139, 144, 145, 151, 152, 154, 157, 158, 161, 164—166, 168, 169, 171, 172, 177—179, 182, 186, 187, 190, 191, 198а, 199. 1. лёгкая яда паміж абедам і вячэрай, звычайна на полі 18—20, 32, 34, 38, 44, 45, 47, 52, 75, 78, 79, 83, 85, 91, 102, 103, 109, 112, 115, 116, 119, 120, 124, 128, 131—133, 135, 136, 139, 144, 145, 151, 152, 154, 157, 158, 161, 164—166, 168, 172, 177—179, 182, 186, 187, 190, 191, 198а, 199. // Полудзен' под вечор, йак утоміса 115. Йак дзен' бол'шы то йе і полудзен' 132. Абед н'ахай у дванаццац', полудзен' у полі 179. Выймі полудзен' с кашал'а 198а. Полудзен' йак сонца з'верне 168. 2. абед 1, 2, 4—13, 15—17, 25, 35, 37, 59, 60, 72, 79а, 80, 93, 95, 103, 126. // Робіў бэз полудн'а і полуднаты нэ прыходыт 1. Пулудэн' у обід 15. 3. абед у полі 131, 171. // Йак дома то обед, йак на рабоце то полудзен' 131. 4. лёгкая яда паміж снеданнем і абедам 169. ПОЛЦЬ пул'т м. 2, 13. пулт' м. 4. пулыц м. 6. полот' м. 25. пулц' м. 60, 93. полц' м. 124, 126. пуылц' м. 79. 1. кусок тоўстага сала 2, 4, 13, 60, 79, 93, 124, 126. // Сало ріжут пулт'амі 2. Пулц' в'алікы кусок сала з хыба 60. 2. кавалак сала ва ўсю даўжыню кабана 6. ПОМІНКІ помінкі мн. 116, 151, 191. памінкі. ПОНЧЫКІ пончкі мн. 124, 131. опончыкі мн. 126. пончыкі. // Пончкі месац' на дрожджах, у оліве варац' 124. ПОСКРЭБУХА пошкребуха ж. 37, 93. поскрібуха ж. 59. пошкриптуха ж. 71, 79, 80. пошкрібуха ж. 87, 91, 101, 103, 119. пошкребуха ж. 102. поскрэбуха ж. 112, 133. гл. паскробка. ПОСНАЕ поснайе н. 6,7, 9, 11, 13, 18, 25, 29, 34, 44, 45, 71. пуснэ н. 19. поснэ н. 78, 103, 115, 116, 119, 148, 154, 161, 168, 169. поснэ н. 112, 164. поснэйе н. 126, 144. поснойе н. 136, 143, 199. паснойе н. 190. 1. страва не мясная і не малочная, запраўленая алеем, рыбай, грыбамі. // Поснэ нада варыц' на дз'ады 164. Поснойе - з рыбы, олейу, з грыбом 143. 2. нішчымная страва, без усякай заправы 34, 44, 115, 116. ПОСТ: с постом (варыц', йес'ці) 17. без тлушчу, мясной або малочнай заправы (варыць, есці). ПОСЦЕЛЬ посцел' м. 37. слой сала ў дзежцы, бочцы. // Ужэ одна посцел' сала асталас' 37. ПРАГОРКЛАЕ: прагорклайе сало 20, 34, 59, 78. гл. горкі. ПРАГЦІ прагц! незак. 85, 120, 123, 124, 132, 161, 165, 168, 186. прэгчы незак. 71. пракц! незак. 136. прэгці незак. 80, 133, 143, 144, 166. прагц! незак. 160. прэгц! незак. 187, 191, 199. 1. пячы (пра сала) 120, 123, 124, 132, 136, 143, 144, 160, 161, 165, 168, 186, 187, 191, 199. // Пракц! сала ды засмачыц' горшк! 136. 2. пражыць (гарох, семя і г.д.) 85. ПРАЖОНКА пражонка ж. 71, 72. расскваранае сала як заправа ў ежу. ПРАЖЫЦЬ пражеты незак. 9, 13, 25, 29. пражыты незак. 38, 40, 45, 65, 71, 75, 78, 79, 79а. пражеты незак. 72. пражыц' незак. 103, 116. 1. гл. прагці 1 29, 71, 116. 2. гл. прагці 2 40, 44, 45, 47, 65, 75, 78, 79, 79а, 103. // Пражыты йачмэн' 78. Пражыты горох, йон тріскуйе, пункайе 79. Семн'а напражу, натоўку, просейемо на сітэчко, посолимо 40. ПРАЖЭЛА пружело н. 72. тлушч з печанага сала. ПРАПЕКА пропека ж. 112, 115, 116а. блін з хлебнага цеста, які пячэцца перад полымем. // Пропеку з хлеба пачэш 116а. ПРАСНАК прісн'ак м. 2, 15, 20, 37, 38, 59, 60, 119. опріснок м. 2, 12, 19, 35, 40, 47, 65, 78. пріснык м. 13, 17, 25, 29. пріснек м. 16, 34. праснак м. 52, 124, 160. преснік м. 80. прасн'ак м. 98, 103, 132, 139, 145, 166, 179, 190. прыснек м. 79. прэсн'ак м. 83, 85, 91, 93, 112, 115, 116а. 1. блін з мятай бульбы і мукі 2, 12, 13, 17, 19, 25. 2. ляпёшка на квас 15, 16, 20, 29, 34, 35, 37, 38, 40, 47, 60. // Прэсн'ак на квас; йак! з йаго квас жывэ! 37. 3. хлебная ляпёшка з няквашанага цеста 52, 65, 7880, 93, 98, 112, 115, 116а, 119, 124, 132, 139, 145, 160, 179, 190. // Йак німа хліба на сыроватцы спакуц' прасн'ака 139. Опріснык раптовнэ пэкуц' 78. 4. пра прэсны хлеб 2, 59, 60, 91, 166. // Йак недокыс хліб, гаворац' прысн'ак 60. 5. прэснае цеста 169. // Печы з прісн'ака 169. 6. прэсныя