Лексіка гаворак Беларускага Прыпяцкага Палесся (2008)

НАСІЛКІ носілкі мн. 35, 36, 146. насілкі мн. 62, 192а. нусілкы мн. 24. 1. гл. насілы. // Трэбо насілкі накараціц' трохі 62. 2. дзве жэрдачкі, на якія набіты дошчачкі, гэтая прылада служыць для пераноскі гною і інш. 146. // Ты насілкамі разнос' гной, то хутчэй будзе 146. НАСІЛЫ носілы мн. 109. насілы мн. 56. дзве выструганыя жэрдкі, з дапамогай якіх пераносяць сена. // Насілы падбівайуц' пад капу, адзін становіца ўперадзі, другі ззаду 56. НАСІЛЬНІЦА насіл'ніца ж. 29, 124, 132. доўгая абструганая жэрдка для пераноскі сена. // Насіл'ніца - то дручэ хорошэн'ко загостр'ат 29. НАСІЛЬНІЦЫ носілныцы мн. 22, 49. нусіл'ныцы мн. 24. гл. насілы. НАСОК носок м. 98, 126, 132, 133. гл. нос. НАСТАЛАК насталок м. 67, 80. тапорык, на якім адбіваюць касу. НАЧЫНАЛЬНЫЯ начынал'ныйе вілы мн. 122. самыя кароткія вілы, якімі пачынаюць класці стог. НЕДАСАД недосад м. 95. прапушчаны пры сяўбе ўчастак зямлі на бульбяным полі. НЕДАСЕВАК ныдосівок м. 20, 60. гл. недасеў. НЕДАСЕЎ недосеў м. 183. нідосеў м. 75, 75а, 121, 165а, 171а. нэдосів м. 7а, 79, 91, 95, 103. нідосіў м. 126. участак поля, які выпадкова не засеялі. // Нідосіў то пры случайе бул'бу борозну кідайеш 126. Колы нэдосів зробыш, то кажуц': нэ дождэш друг! раз доораты, не дожывэш 79. НЕДОСЕЎКІ недосеўкі мн. 147. гл. недасеў. // Вот севало: недосевак наробіў 147. НЕРХ нерх м. 122. лёгкая неўрадлівая глеба. // На нерху нічого не расце 122. НЕЎДОПСТВІЕ неўдопствійе н. 79а. абложная зямля. НІВА ніва ж. 20, 21, 120, 122, 123, 130, 142, 156, 156а, 167, 174. ныва ж. 22, 33, 41, 46, 60, 67, 71, 137. нэва ж. 65. ныва ж. 49. 1. невялікае поле ў лесе 20, 27, 49, 60, 71, 123, 126, 133, 137, 142, 156. // Ніва - малайа кругл'авіна, небол'ша пол'ана ў лесі 123. 2. маленькае поле, кусок поля 41, 67, 120. // Ніва - загон, два у хоз'айіна 120. 3. участак апрацаванай зямлі ў лесе розных памераў 174. 4. зямельны ўчастак аднаго гаспадара. // Нэва - полэ одного чоловіка 65. 5. вялікая плошча апрацаванай зямлі 122. 6. засеянае поле 156а, 167. НІЎЕ ніўе н. 183. гл. ніўка 3. НІЎКА ніўка ж. 27, 29, 79, 79а, 83, 83а, 91, 93а, 95, 99, 103, 108, 109, 112, 115, 115а, 116, 116а, 119, 121а, 126, 132, 134а, 135, 157. ныўка ж. 32, 72, 80, 98, 105. нывка ж. 22, 46. нівка ж. 130. 1. гл. ніва 1 29, 32, 46, 79, 79а, 83, 83а, 91, 93а, 95, 99, 103, 105, 108, 109, 112, 115, 115а, 116, 116а, 119, 121а, 126. // Нівочка лежыт' у лесе, островочэк, пока не выгнійе 133. 2. гл. ніва 2 22, 80, 120. // Ныўка і поле адно і другойе - то одно, на меншэйе скажут' ныўка, а на бол'шэйе - поле 80. 3. тапонім, назва поля 116, 132, 157. // Йе ў нас сычоўскайа ныўка, мала ныўка, доўга ныўка 157. НОЖ нож м. 120, 132, 133, 204. вострая частка плуга, якая разразае зямлю. // Нож прорэзайе, што б легчэ было пахац' 120. НОС нос м. 105, 120. загнутая частка касы. // Носом у земл'у косыц' 133. НОШЫ ношы мн. 36. гл. насілы. НЯЎГОДЗІНА неўгодзіна ж. 20. абложная зямля. // Няўгодзіна - то і багно, і песок, і выдма 20. НЯЎДОБІЦА неўдобіца ж. 144, 156а. гл. няўгодзіна НЯЎДОБКА неўдопка ж. 59, 61. неўдобка ж. 146. ныўдобка ж. 65. нывдобка ж. 67. зямля, якая не выкарыстоўваецца ў сельскай гаспадарцы. // Неўдопку не сейуц', нічога не родыц' на ней 59. Ныўдобка - гірша зымн'а публісна 65. Йа за той кавалок зымн! ны платыв податку мыні його булы вшчыталы в нывдобку 67. НЯЎДОБСТВА неўдопство н. 79, 79а, 83, 83а. гл. няўгодзіна. НЯЎДОПШЧЫНА неўдопшчына ж. 36, 79, 83, 83а, 91, 93а, 95, 98, 119, 122, 130, 156а. невдопшчына ж. 20. гл. няўдобка. // У нас неўдопшчына бул'ш, чым удопшчыны 98. НЯЎЖЫТАК няўжыток м. 133. гл. няўдобка. // Неўжыток не родзіца, на й!м песок 133. НЯЎЖЫТКІ ніўжыткі мн. 20, 72, 126. неўжыткі мн. 21, 120. гл. няўдобка. // Ніўжыткі нікто нэ сейе, парынуйе зэмн'а 72. // Невжуіткі - то гора, то ныц нэ жывэ 20. НЯЎПРАЎКА неўпраўка ж. 135. нястача (пра зерне). // Осенн'у неуправка зерна - ціпом не так быстро, то вубіў аб бочку 135. ПАВАДЫР поводар м. 27, 29, 31. той, хто пераганяе валоў. // Поводар той ш'о вэдуў волы 29. ПАВАРОТ поворот м. 147. гл. вазварот. ПАВЯЗНІК поваз'нік м. 98. пов'йазнік м. 126. чалавек, які звязвае снапы. // Пов'азнік туол'кі снопы в'ажэ 98. Пов'азнік што копы кладэ нав'ажэ снопуў і кладэ 126. ПАВЯЗЧЫК повиашчык м. 192а. гл. павязнік