Лексіка гаворак Беларускага Прыпяцкага Палесся (2008)

ЗАГУМЕННЕ загуменн'е н. 204. загумэнн'е н. 4, 50, 63, 65, 73, 96. 1. загуменне 4, 50, 63, 65, 73, 204. 2. выган, папас ля сяла 96. ЗАКАКОШКА закакошка ж. 188. загнутае карэнне, галіны, на якіх ляжалі закрыліны дошкі, якія трымалі драніцавую страху. ЗАКАТУШАК закатушак м. 104, 194. катушок. // Нааткутваў закатушкаў 194. ЗАКІДКА зак'ідка ж. 158. 1. паркан. 2. кавалкі бярвенняў, якія закладваюцца пад падрубай паміж калодкамі. ЗАКЛАД ◊ под заклад 44. под заклад 2, 18. пуд заклад 20, 29, 50. у заклад 4. 1. спосаб сточкі двух бярвенняў усторч, калі частка аднаго заходзіць пад другое 2, 18, 20, 29, 44. 2. такім жа чынам спалучаныя дошкі ў падлозе 2, 4, 18, 29, 44, 50. ЗАКЛАДЗІНЫ закладз'іны мн. 187. дошкі, якія закладаюцца за слупы ў калодзежы, утвараючы яго корпус. ЗАКЛАДКА закладка ж. 4. падваротня ў гумне. ЗАКОТ закот м. 180, 187, 194. закот, франтон, утвораны з бярвенняў, якія кладуцца ад першага вянка аж да вільчака. ЗАКОЦІНЫ закрьіліны. // Хаты крылі доскамі а закоц'іны - знізу досак 101, 152. ЗАКРАМ закрам м. 72. засек. ЗАКРУТКА закрута ж. 68. закрутка ж. 1, 6—8, 11—18, 20, 25, 28, 32, 35—38, 40, 44, 45, 52, 54, 55, 59, 64, 65, 69, 70, 70а, 72а, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 83, 87, 90, 93а, 96, 99, 100, 101, 103, 104, 108, 110—113—117а, 121, 125, 128, 129, 136, 139, 144, 148, 151, 152, 154, 158, 161, 162, 164, 168— 171, 176, 177, 180—182, 185—188, 191, 194, 195, 198, 201, 203. закрут'ка ж. 2, 5. закрутн'а ж. 84. закрутка (пераважна ў сенцах). ЗАКРЫЛІНЫ закріліні мн. 60, 70, 80. закріл'іны мн. 84, 102, 144. закрывыны мн. 60. закрыла мн. 76. закрьіл'іны мн. 35, 86, 89, 118, 121, 125, 136, 139, 151, 152, 165, 169, 171, 181, 182, 185, 186, 188, 190. закрылыны мн. 72а, 74, 75, 78, 91, 117а, 119. закрьіўл'іны мн. 170. 1. дзве дошкі, прыбітыя да лат, якія, перакрыжоўваючыся ўверсе, утвараюць вільчак 35, 60, 70, 72а, 74, 75, 76, 78, 80, 84, 86, 88, 89, 91, 102, 117а, 118, 119, 121, 125, 144. 2. дубовыя дошкі, якія падтрымлівалі драніцы (дошкі) страхі, дзякуючы закрылінам уся страха рабілася без адзінага цвіка; за гэтыя дошкі можна было класці гарбузы 136, 139, 151, 152, 165, 169, 170, 171, 181, 182, 185, 186, 188, 190. ЗАКУТАК закутак м. 129. катух. ЗАКУТАЦЬ закутаць зак. 190. загарадзіць. ЗАЛОМ залом м. 139, 180. страха з усечаным зверху франтонамЗАМЁТ зам'от м. 181. замиот м. 177, 186, 188. замиот м. 139, 151, 158, 164. замиут м. 148, 154, 191. замн'ут м. 60. 1. паркан 139, 151, 154, 158, 164, 177, 188, 191. 2. прыстаранак, нізкі паркан, які аддзяляе ток ад стараны 60, 148. 3. засек у гумне для мякіны 181. 4. назва ўрочышча 186. ЗАМЕЦІНА замэтына ж. 96. прыстаранак, бярвенне, якое аддзяляе ток ад стараны. ЗАМОК замок м. 25, 26, 27, 29, 32, 59, 69, 72—79, 80, 87, 90, 93а, 102, 110, 112, 115, 117а, 125, 128, 153, 154, 158, 159, 176, 177, 180, 182, 184—187, 196, 198, 202, 204. замок м. 139, 173. 1. драўляны замок для замыкання хаты. 2. гл. вугал. ЗАНОЗА заноза ж. 86, 93а, 115, 118, 121. сноз м. 89. вушачок у вокнах. ЗАПАДНЯ западка ж. 72. западн'а ж. 165, 169. западн'а ж. 83, 113, 114, 125, 136, 148, 198. 1. клямка драўляная або жалезная ў варотах, якая паднімаецца з дапамогай вяровачкі. 2. клямка як частка клямкі 72. ЗАПАРАЖНЯ запорожн' а ж. 112, 128. падваротня ў гумне. ЗАПАРОЖНІЦА запор'іжніца ж. 117а. запорожн'іца ж. 113. запоружныц'а ж. 70а. 1. падваротня ў гумне 113, 117а. 2. прыстаронак, нізкая адгароджа, якая аддзяляе ток ад стараны 113, 70а. ЗАПЕРЫНА зап'ерына ж. 144. прыстаранак, нізкая адгароджа, якая аддзяляе ток ад застаронка. ЗАПЛІСКА запл'іска ж. 110. падваротня ў гумне. ЗАПОЛІНЫ заполыны мн. 17. прыстаранак, адгароджа ў гумне на чатыры брусы, якая аддзяляе ток ад стараны. ЗАПЯСОЧНІК запасочн'ік м. 104, 110, 111, 112, 113—115, 153, 187. запасочн'ік м. 129, 148, 151, 152, 154, 158, 159, 163, 164, 168—171, 177, 181, 188, 190, 191, 194. запесочн'ік м. 103. запесошн'ік м. 84, 173, 176. запісочн'ік м. 119. запысочн'ік м. 88, 96, 108, 165. запэсочн'ік м. 125, 161. 1. падоўжаны ачэп, які ляжыць на бэльках у хаце і на якім стаяць кроквы