Пай гаспадарцы, аплата працы прадуктамі зямлі была найболей пашыранай формай; цяпер гэта форма сустрачаецца толькі мясцамі, як перажытак. Пры разрахунку з парабкам .бондай*, за яго працу ў гаспадара, робіцца умова аб тыМ, якую часьць ураджаю атрымае парабак за вядомы пэрыод працы, або якая часьць зямлі будзе дадзена парабку на яго долю. Парабак дае толькі сваю асабістую працу, гаспадар дае зямлю, інвэнтар, харчы i насеньне. У меншых гаспадарках,— на адну, дзьве, тры сахі,— найчасьцей, парабак вытарговуе, як.бонду* сабе, часьць ад агульнага- ураджаю, часам нават, пры умове на 2—3 гады, ў парабкаву.бонду* іддзе часьць І прыплоду ад скаціны. Гэта форма аплаты наемнай працы ў народзе вядома пад назьваньнем.служыць з бонды*. Другая форма—аплата парабка грашмі i бондай, да нядаўна яшчэ была вельмі пашыранай, а ў малых гаспадарках практыкуецца i цяпер. Мае яна галоўным чынам на мэце.шчырасьць* у працы,старэннасьць* i.прыхільнасьць* увайшоўшага ў сямью чалядніка. КалІ гэта парабак, то яму, акром пэнсыі гаспадар.застарэннасьць* абяцаедаць.бонду* бульбай або збожжам; каіі наймаецца дзеўка, то ей даецца.бонда* зазвычай лонам,на кашулі*, калі — пастух, то яму як.бонда* пасту пае парасб цІ ягнб. У гэтым здарэньні.бонда* зьяўляецца дабравольным наддаткам да пэнсыі найміту, для захвоты яго ,да шчырди працы*. У сялянскіх семьях, асабліва вялікіх семьях, дзе жывуць разам, на непадзеленай гаспадарцы жанатыя браты, кожды працаздольны семьянін мае сваю.бонду* ў агульнай гаспадарцы. Падрастаючым дзяўчатам засяваюць гарнец, другі лону.на палотны*, акром таго даюць у.бонду* цялушку, парасонка. У прыпадку выхаду замуж,—.бонда* дзяўчыны зьяўляецца яе пасагам, ею самой запрацаваным. Падрастаючым хлапцом даюць у.бонду* гадаваць жарабинка, а ўзросламу .дзяцюку* даюць меРку, другую збожжа на яго безкантрояьныя выДаткі. Пры падзеле братоў,.бонда* падзелу не падлягае. J J
Дадатковыя словы
жарабйнка, лбнам,на, лбну.на, парабкам.бондай, сбнка, шчырдй, яго,да, ўзросламу.дзяцюку
3 👁