ш Другім, чародным, наслаеньнем у нашай мове - ёсьць ўплывы гоцка-нямецкія, якія прыйшлі да нас яшчэ ў дахрысьціянскія часы, шляхам заваяваньняў славянскіх плямён Варагамі. Арганізаваная імі дзяржаўная гоцкая ўлада накінула народу шмат чаго з вайсковай i дзяржаўна- кіравецкай тэрміналёгіі (полк-folk, княз— kónig i г. д.) - У пазьнейшыя часы ішлі нямецкія словы да нас праз таргоўцаў — немцаў, якія вялі таргоўлю па Дзьвіне, Дняпру i Прыпяці. Праз Польшу ішлі словы чэскія, л?цінскія, a пазьней французкія. Праз МасковІю пранікалі татарскія, фінскія i нова-нямецкія словы. Наша гістарычная літэратурная мова, на якой пісаліся ккігі i дакуманты XV-XVII ст. ст., зьяўляючыся запраўды мовай тэй, якой гаварылі нашы вышэйшыя клясы, носіць на сабе азнакі ўсіх гэтых ўплываў, памяшаных з мовай народнай. Жыла яна датуль, пакуль істнавала ў нас свая інтэлігенцкая кляса, але калі наша баярства i арыстакрація capвала, з народам, i, адкінуўшыся ад свайго народу, здэнаціялізавалася, то й мова іх занікла. У XIX ст. народ у нас гаварыў сваей, пракавечнай „простай", не інтэлігенцкай мовай, a інтэлігенція разьбілася на два абозы: адны пайшлі на служэньне Маскве. другія— Варшаве. Наша старая мова, вытвараная духавенствам i пануючымі клясамі, незразумела народу так сама, як незразумела народу мова расійская ці польская. Гэна старая мова ніколі ўужо не ўваскрэсьне, як не ўваскрэснуць тыя пакаленьні, якія традыціі яе будаваньня ўзялі з сабой ўмагілы. Яна выяўляе цяпер толькі нязьмерна цікавы аб'ект для нашых моваведаў, якія могуць з яе яшчэ многае адкапаць, што ўтрачлна народам, бо сьцісла бяручы, гзта ёсьць адна з нашых гутарак, ужо адумершая