Краёвы слоўнік усходняй Магілёўшчыны (1970). І. К. Бялькевіч

АСЬЛЯПЁНЬНЯ, -я, н. І. Аслипленне [зацямненне]. Як асьляпеньня якоя найшло ны мяне — гляджу i нічога ні віджу. Стаpae Сяло Мсцісл. 2. Адурэнне, непрытомнасць. Найшло ны мяне асьляпеньня, ня ведаю сам, што раблю. Пірагова Мсцісл. АСЬМАК, -a, м. Асміна, мерка. Kyniy я ў горыдзі асьмак грачыхі на бліны. Пірагова Мсцісл. АСЬМАЧОК, -чка, м. Памянш. ад асьмак. Асьмачок іржы нымылаціў i павёз у пруд малоць. Юшкі Мсцісл. АСЬМЁЛІЦЦА, дзеясл. Адважыцца. Асьмеліўсь, падышоў бліжэй. Пірагова Мсцісл. АСЬМЁЛІЦЬ, дзеясл. Надаць адвагі, падбадрыць. Угываріў ён мяне, асьмеліў, цяпер ужо не баюся. Пірагова Мсцісл. АСЬМЁТАК, -a, м. Атопак [i бясформенны кавалак]. Набуй хоць гетыя асьмёткі, усё ныга ня голыя. Краснаполле. Што ты даеш мне асьмёткі, ты мне дай новыя лапці! Пірагова Мсцісл. Убяры свае старыя асьмёткі. Неравічы Крыч. АСЬМУХА, -i, ж. 1. Васьмушка, пачак табакі. Зайдзі к Довыду i купі ў яго дзьве асьмухі тыбакі. Пірагова Мсцісл. 2. Асьміна. Асьмуха бульбы стоіць тры рубли Сялец Клім. АСЬМЯГА, -i, ж. Разамлеласць, стомленасць ад спёкі [асмягласць]. Тыкая ны мяне асьмяга ныпала, лень, не хачу нічога дзелаць. Гіірагова Мсцісл. АСЬМЯГЛЫЙ, прым. Разамлелы, стомлены ад спёкі. Калі жнеш, ды сонца дужа паліць — такі становісься асьмяглый, здаецца, ліжаў бы. Пірагова Мсцісл. АСЬМЯГНУЦЬ, дзеясл. Разамлець ад спёкі. Калі жарка станець, асьмягнеш увесь, здаецца, выпіў ба вядро вады. Асмолавічы Мсцісл.? АСЬГІІД, -a, м. Злосны чалавек. Асьпід етый ік пыймаіць — заб'ець да сьмерці. Ушакі Чэрык. Ета ні чылавек, ета — асьпід, зьвярюга. Горкі Краснап. АСЬПЯНЫЙ, прым. Воспавы. Асьпяныя ліцо, рябыя ад воспы. Пірагова Мсцісл. АСЫДЁНЬ, -я, м. Асцюк. Як мылацілі ячмень, мне ў вока пыпаў вялікі асьцень. Юшкі Мсцісл. АСЫДІРІГАННЯ, -я, н. Асцераганне, засцягора. H i вялікыя тут асьціріганьня, нікога німа, ня бойсь. Высокі Бор Краснап. АСЫДІРІГАЦЦА, дзеясл. Асцерагацца. Ен, як ідзець у лыкі, дык раньшы узнаіць, адзе лясьнік, асьцірігаіцца, ійтоб ні nynacца яму. Арцёмаўка Міласл. АСЬЦЮК, -a, м. Асцюк. Я к мылацілі, пыпаў мне асьцюк у вока. Арцёмаўка Miласл. АСЫДЮЛЬКА, -i, ж. Асцюк. У гетай муцэ пупыдаюцца асьцюлькі, нада лепшы прысіваць. Пірагова Мсцісл. АСЫДЯГЛА, пры сл. Заўзята. ё н, я к возьм ецца зы работ у, асьцягла работыіць. Большая Багацькаўка Мсцісл. АСЫДЯРОЖНЫСЦЬ, -i, ж. Асцярожнасць. Ты ідзі ды пад ногі глядзі — асьцярожнысьць ніколі ня шкодзіць. Старае Сяло Мсцісл. АСЯЛОК, -лка, м. Асялок. Дзе ты дзеў асялок, мне нада касу найстріць; нада було i пыкліпаць, ды ужу ніхай да вечыру. Арцёмаўка Міласл. AT, прыназ. Ад. Ат етай гразы будзець вялікыя страта хызяіну. Канічы Касцюк. Аж пасінеў ат холаду. Шараеўка Чэрык. AT, выкл. Ат (выражае незадаволенасць). Ат, ірунду ты tiopiui! Слаўнае Мсцісл. Ат, пакінь плявузгаць! Пячоры Касцюк. Ат, ні дурі гылавы! Стары Стан Міласл. ATABA, -ы, ж. Атава, другая трава пасля пакосу. Атава ўжо вялікыя, касіць нада. Лінь Крыч. Два вазы атавы ныкасілі. Ушакі Чэрык. АТАЙЦС дзеясл. Адысці. Атайдзі, ато як пікану, дык будзеш знаць! Паланіца Крыч. У злосьці пысваріліся i пабіліся, а серца атайшло — зноў паміріліся. Сохана Мсцісл. АТАМКНУТЫЙ, прым. Адамкнуты. Стаіць атамкнутый інбар i пызыбраны ўсі вокыркі! Пірагова Мсцісл. АТАМКНУЦЬ, дзеясл. Адамкнуць. Хацеў атамкнуць дзьвер, ажно ключ не падыходзіць. Пірагова Мсцісл. АТАРВАЦЦА, дзеясл. Адарвацца. УЯнкавых калёсах атарвалыся стайно. Ташна Клім. АТАТКНУЦЬ, дзеясл. Адаткнуць. Ататкні бутылку! Палуж Краснап. АТАЧЫЦЬ, дзеясл. 1. Абтачыць [з'есці]. Чэрьві капусту атачылі. Палуж Краснап. 2. Завастрыць. Дай мне ножык кырындаш атачыць. Мсціслаў. АТБАРОНА, -ы, ж. Адбарона, абарона. Хата ні маіць ніякай атбароны ат ветру, стаіць ны галу i з усюль дзьме. Пачаны Краснап. АТБІВАЦЦА, дзеясл. Адбівацца, бараніцца. Мы пычалі атбівацца ат іх, ды ні хапіла сілы. Асмолавічы Мсцісл. АТБІВАЦЬ, дзеясл. Адбіваць, біць цэпам насупраць другіх малацьбітоў. Атбіваць нада ставіць дужыга хлыпца, не такога, як ты. Пірагова Мсцісл. АТБІРАЦЬ, дзеясл. Адбіраць. Ны станцыі ўсіх абшуківыюць, усё атбіраюць. Kaсцюковічы. АТБІЦЦА, дзеясл. Адбіцца. Ножка ў чарцы атбілыся. Пачаны Краснап. АТБЩЬ, дзеясл. Адбіць. Атбіў кывалык лёду i ўкінуў у возіра. Лядзішча Міласл. Лясьнік атбіў мне сухастоіну i скызаў вывезьць у тры дні з лесу. Асінікі Клім. АТБЩБЦЯ, -я, н. Адбітак. Ны яе твары атбіцьця ўсіх нішчасьцяў, якія іна вытрівыла. Пірагова Мсцісл. АТБОІНА, -ы, ж. Адбіты кавалак. Гета атбоіна ат таго древа, што пярун разьбіў. Пірагова Мсцісл. АТБОРІК, -a, м. Лепшы гатунак. Ета зярно — атборік, адно ў адно, ік золыта. Б. Хутары Краснап. АТБОРКІ, -аў, мн. л. Адабранае, адсартаванае. Яблыкі-атборкі, ні аднаго порчыныга нет. Горкі Краснап. АТБРІХАЦЦА, дзеясл. Адорахацца, адгаварыцца. Я i сыма змагу ад іх аторіхац