Краёвы слоўнік усходняй Магілёўшчыны (1970). І. К. Бялькевіч

 ◀  / 512  ▶ 
СЫДІПАН, -a, м. Уласнае імя Сцяпан. Сьціпан купіў нам пуўкварты гарелкі. Палуж Краснап. Добрый абароніц будзя сы Сьціпана. Дзіснакіта Мсцісл. СЦІРАГЧЫ [сьцярэжч], дзеясл. Сцерагчы, пільнаваць. Пожню сьціраглі пы чырадзе. Новы Свет Краснап. СЬЦГРКА, -i, ж. Сцірка, гумка. Дай, Сеня, сьціркі, падчысьціць нада — памыліўсь. Шарэйкі Касцюк. СЫДГСЛА, прысл. 1. Сцісла [шчыльна, густа]. Пішы сьцісла, каб усё пымісьцілыся ны адным лісту. Слаўнае Мсцісл. 2. Скупа, ашчадна. ён дужа сьцісла жывець: капейкі ні страціць абы навошта — усё з рашчотым, штоб нічога дарым у хызяйстві ні припала. Арцёмаўка Міласл. СЬЦГСЛЫЙ, прым. Ашчадлівы [скупы]. Сьціслый чыл-авек добря жывець. Хвёдараўка Краснап. СЫДГСНУЦЬ, дзеясл. Сціснуць. Здароўкаючыся, ён як сьцісьніць руку, дык ня выцерпіш — крыкнеш. Негін Касцюк. Сьцісні клешчы болыи, ты дрэнна сьціснуў. Хвёдараўка Краснап. СЫДГХА, прысл. Сціха, паціху. Наш сусед сьціха, але можыць больна ўкусіць. Канічы Касцюк. СЬЦІХАМГРЫЦЦА, дзеясл. Супакоіцца. О! ён ужо ні так казырыцца, як раней — сьціхамірыўсь трохі. Ушакі Чэрык. Яны за нешта сварілісь, а як я прішоў, дык пірісталі — сьціхамірілісь. Арцёмаўка Miласл. СЫДІШОК, -шка, м. Вершык. Етый хлопчык дужа хырашо вучыцца, a сьцішок якей вывучыць ны паміць, дык ета ён ураз i рыскажыць вусна. Арцёмаўка Міласл. СЬЦЮДЗЁНА, прысл. Холадна. Сяньні дужа сьцюдзёна ны дваре. Такей жа вецір з марозым. Арцёмаўка Міласл. Ны дварэ сьцюдзёна, трэба дбаць у хату. Малюшын Краснап. СЬЦЮДЗЁНЫЙ, прым. Халодны. У крыніцы выда сьцюдзёна. Петухоўка Чав. СЬЦЮДЗІНЬ, -ю i -дню, м. Квашаніна [студзіна]. Нада зь етых цілячых ног зварыць сьцюдзінь. Арцёмаўка Міласл. Матка зь сьвіных ног i вушэй нываріла сьцюдшо. Гібалы Касцюк. Мама, ныварі ты з быранія гылавы сьцюдню. Слаўнае Мсцісл. СЬЦЯБЁЛЬ, -бля, м. Сцябло. Мылычай — трыва тыкая, калі сырваць ў яго сьцябель, дык пойдзіць мылако — сок белый. Пірагова Мсцісл. СЬЦЯГЛЯСТЫЙ, прым. Пад колер цэглы. У яго конь сьцяглястый масьці. Палуж Краснап. СЬЦЯГНО, -a, н. Сцягно, кумпяк. Зарэзыў цялёнка — усё прыдаў, толькі сьцягно сабе кінуў. Хвёдараўка Краснап. Ад усяго кыбына, што павосені білі, асталіся толысі два сьцягны, ато ўсё паелі. Пірагова Мсцісл. СЫДЯГНУЦЬ, дзеясл. 1. Скурчыць. Сьцягнула мне ногі, што рызагнуць ні магу. Хвёдараўка Краснап. 2. Украсці. Жулік пыдлаўчыўся ды ŭ сьцягнуў у бабы воўну з воза. Клясін Краснап. СЫДЯЖ, -y, м. Абшар. На ўвесь сьцяж, як відаць, была засеіна ярына. Ушакі Чэрык. СЫДЯКАЦЬ, дзеясл. Сцякаць. Ны ўзвалку жыта ніколі ні 'тапреіць, бо выда сьцякае. Башары Расняп. СЫДЯРЭЧ, [сьцярэжч], дзеясл. Сцерагчы Іберагчы], захоўваць. Кнігі ніколі ня рві; кнігі трэба сьцярэч. Маркаўка Хоцім. СЭРЦА, -a, н. Сэрца. Сэрца баліць, гледзячы на еткія пырядкі. Нізькі Касцюк. Агарнула сэрца жаль. Сохана Мсцісл. Нінагізёжнасьць у мяне на сэрцы: а што ды як ён кінець мяне? Пірагова Мсцісл. СЭСЫР, -а, м. Асэсар, вялікі чын. Якей ты сэсыр знайшоўсь! Горка Краснап. СЭХЛЯ, -i, ж. Печаиая бульба. У нас усе паст у х[ ў полі сэхлю пякуць, за бульбу на іх ніхто ня крычыць, што яны накыпаюць. Барысавічы Клім. СЮДОЮ, прысл. Сюдою [сюды]. Табе на Клімавічы трэ йсьці сюдою, край таго лесу. Касцюковічы. ✓ СЮДЫ, прысл. Сюды. Хадзі-ка сюды, малец! Хоцімск. Прынясі сюды мой г леи. Тур'я Чэрык. Сюды вуж пытачыўся. Хвёда/ раўка Краснап. СЮРГАЦЬ, дзеясл. Сёрбаць, есці шго рэдкае. Дзеці сюргуюць крупеню. Хвёдараўка Краснап. СЮРЫ -СЮРЫ, выкл. Кліканне авечак. Сюры-сюры ў хату, маі маленькія ігняткі. Хвёдараўка Краснап. СЯБЁР, -бра, м. 1. Здаравенны тоўсгы чалавек, брысюга. Hy ŭ сябёр жа етый хлапец! Пацкава Мсцісл. Стыдна такому сябру нічога ня дзелыць. Гібалы Касцюк. 2. Ненадзейны таварыш. Ны сябёра етыга ні надзейся, ён цябе ні паддзержыць. Палуж Краснап. СЯВЁЦ, сяўца. м. Сявец [сейбіт]. 3 сяўнёю ходзіць na полі сявец. Бабынічы Мсцісл. Сявец сеіць жыта. Глупікі Крыч. СЯГОДНЯ, прысл. Сягоння, сёння. Сягодня я пайду ў школу. Маркаўка Хоцім. СЯДЗЁЛКА, -i, ж. Ніжняя частка тула* ва. Усім ты харош, толькі сядзелка там, айдзе ў людзей гылыва. Горкі Краснап. СЯДЗЁНЬНЕ, -я, н. Сядзенне. Мы ўдваіх сядзем у вазку, а ты ны сядзеньні. Пірагова Мсцісл. СЯДЗЁЦЬ, дзеясл. СяДзець. Пысадзілі мяне палтрет зьнімаць i прікызалі сядзець i ні шывяліцца. Арцёмаўка Міласл. Ha nyi ні сядзела галіца. Гібалы Касцюк. Нядобра кохта зшыта: сядзіць мяшком. Вярбоўка Раснян. СЯДЗЕЛКА, -i, ж. Сядзёлка, кульбачка (падсядзёлак). Пыпраў сядзёлку ў кыня i пыдцягні тужэй пасак. Глупікі Крыч. Скажы дураку, што сядзёлка ныбаку. Бязводзічы Мсцісл. СЯДЗГБА, -ы, ж. Сядзіба, агародная зямля. Яшчэ дужа многа работы — сядзібы не паханы. Маркаўка Хоцім. СЯДЗЬБА, -ы, ж. Сядзіба. Яго сядзьба нідалёчка атсюль. Хвёдараўка Краснап. СЯДУРА, -ы, м. i ж. Сядун, чалавек, што сядзіць и а адным месцы. Як я быў мылады, то пыскылясіў увесь сьвет, не так як ты, сядура, баісься зь места зрушыцца, Слаўнае Мсцісл
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

туря, хвёдаі
6 👁
 ◀  / 512  ▶