СЁДЗІНЬ, -я, м. 1. Чалавек, што не можа хадзіць, a толькі сядзіць. £н жа ў нас седзінь — ня можа хадзіць. Хвёдараўка Краснап. 2. Шырокая нізкая бутэлька на газу. Налі красіну ў седзінь. Хвёдараўка Краснап. СЁДЫЦЦА, дзеясл. Хвалявацца, нервавацда. Ня седыйся дужа так, зыспакойся! Хвёўцараўка Краснап. СЁЖА, -ы, ж. Загародка на рацэ з сеткі. Мы сёньня сежай нылавілі многа рыбы. Новыя Капачы Мсцісл. Ны ряке нехта пыставіў сежы на рыбу. Барысавічы Клім. СЁЙБІТ, -a, ж. Сейбіт [сявец]. Сейбіт рана выйіыў сеіць: яшчэ зімля ні прасохла. Палуж Краснап. СЁІЦЬ, дзеясл. Сеяць. На етым лабыру нічога ня стоіць сеіць — усёдно нічога ня вырасьцець. Краснаручча Раснян. Блыха хату топіць, II Сьвіньня дзяжу месіць, || Аўца муку сеіць. 3 пар. песні, M. Г. 82. СЕКАНУЦЬ, дзеясл. Секануць. Чылавек секануў бярёзу раз-два ды ŭ кінуў. Палуж Краснап. СЁЛА-СЁЛА, выкл. Заклік да курыцы, каб яна села. Села-села, нырычка, села! Хвёдараўка Красная. СЁЛЬСКІЙ, прым. Сельскі, вясковы, Сельскій выбарны, упаўныважыный. Канахоўка Клім. Справіла адзежу меськыю, |ІЗыстылася мужуку сельскыму. 3 пар. песні, M. Г. 29. ў ЗЕЛЯДЗЁЦ, -дца, м. Селядзец. Селядцы сталі вельмі дорыгі. Шумячы. СЕЛЯНГН, -a, м. Селянін. Селянін абчышчаў скоблім жэрдзя. Бакунавічы Чэрык. У селяніна заўсёды вожкі вяровачныя. Пухнава Раснян. CEM, ліч. Сем. Сем коп жыта ныжалі на етым полі. Шчулканы Раснян. СЁМЕНЬНІК, -a, м. Племянны, вырашчаны для разводу. Я гадую харошыга жырібца семеньніка. Пірагова Мсцісл. СЁМКЕ семык, мн. л. Семячкі. Хлопцы зь дзеўкымі семкі лузгаюць. Маластоўка Краснап. i СЁМЯ, -я, н. Семя, насенне. Нымылацілі — ні на семя, ні на емя. Парадзіна Мсцісл. СЁМЯНКА, -i, ж. [Насенка], пасенная бульба. Ета бульба ні для ежы — ета семянка. Хвёдараўка Краснап. СЁМЯЧКІ, -чак, мн. л. [Семячкі], зярняты сланечніка. Насыпала кііаэнь семячак i пышла на вічарынку. Гусарка Клім. СЁНА, -a, н. Сена. Сена ўжо высыхла, нада грэсць. Тульдава Раснян. Вазьмі рэзьвіны ды напіхай конім сена. Тур'я Чэрык. Во нідбальства: сена ні звазілі, копы гніюць пыд дажджом, а яны хуць бы што. Арцёмаўка Міласл. СЕНАЖАЦЬ, -i, ж. Сенажаць. За прыгоным пану ўсё рабілі: касілі сенажаць, жалі, палолі, пыхалі, гной вазілі i ўсякую іншую работу. Жалезніца Краснап. СЕНАЖАЦЫДЯ, -я, н. Сенакос. Глёк з вадою ўзялі на сенажацьця, а нам нада ў збанок ныбраць вады. Касцюковічы. СЁНЦЬІ, -аў, мн. л. Сені [сенцы]. У іх дзьве хаты i сенцы міжду імі. У сенцы увыйдзеш, дык дзьверь пряма з сянец на ворык, ныправа дзьверь у адну хату, а налева ў другую. Арцёмаўка Міласл. У сенцах прыламілась мастніца. Гусарка Клім. СЁЛЕТА, сёліта, прысл. Сёлета, у гэтым годзе. Сёлета ў нас гароху многа — зырадзіў. Пірагова Мсцісл. Сёліта пагода стаіць добрыя. Маластоўка Краснап. Сёліта дужа дажджлівыя лета. Лешчынка Мсцісл. Сёліта быў добрый урыджай. Васілёўка Хоцім. СЕМКА, -i, м. 1. Уласнае імя ад Сымон. Наш Сёмка вырас, як махіна. Зарубец Крыч. 2. [Сямёрка], сёмая карта ў калодзе. Шыстакоў бі сёмкый. Хвёдараўка Краснап. СЕНБНЕШНІЙ, прым. Сённяшні, цяперашні. Сёньнешні заробак — выпадковы. Касцюковічы. СЁНЬНІ, прысл. Сёнпя, сягоння, гэтым днём. Сёньні ны дваре такі вобліў, што нельга йсьці na вуліцы — надта сьлізка i мокра. ГІрусіна Касцюк. СЁНЬНІШНІ, прым. Сягонняшні, сённяшні. Сёньнішнія сходка была ныстыяшчыя гымарня: yci крічалі, а да толку ні дайшлі. Слаўнае Мсцісл. СЁНЬНЯ, прысл. Сёння, сягонпя. Пазыч ты, таічка, мне сёньня дзешкі. Буліна Клім. Я сёньня дужа рана пыдтапіла печку, дык груца ўжо гатовая. Бабынавічы Мспісл. Сёньня мокрае надвор'я. Паходавічы Чэрык. СЕРАДА -ы, ж. Серада, сярэдні дзепь у тыдні. Учора быў пынядзелак, a заўтра будзіць серада. Залесавічы Крыч. Да nepaплаўнай серады купацца няможна. Мсціслаў. СЕРАДАПОСЬЦЕ, -я, н. Сярэдзіна вялікага посту, серада на чацвёртым тыдні поста. Сёньня ўжо серадапосьця, ды вялікадні зысталіся тры нядзелі i тры дні. Людагошч Мсцісл. CEPAK, -a, м. Шарак, пінжак з шэрага даматканага сукна. Нада пашыць сабе ceрак длі работы. Галоўчыцы Калініншчына. СЁРАНЬКІ, прым. Шэранькі. Мыхавік — серанькій грыб, расьцець у нізкіх, накрытых мохам, местах. Пірагова Мсцісл. СЁРБАЦЬ, дзеясл. Сёрбаць, есці. Дос табе сёрбаць голую поліўку, ad яе ўсё роўна ні ныясіся. Лешчынка Мсцісл. СЁРІЙ, прым. Шэры. Чый ета cepiŭ кыбан ны гародзі? Маластоўка Краснап. Ох, i кабылу я еідзіў ны ярмылкі — серія ў яблыках, рослыя. Мсціслаў. СЁРНЫЙ, прым. Серкавы. Хацелі яго атруціць, усыпаўшы серных сьпічак у чай. Арцёмаўка Міласл. СЕРП, -а, м. Серп. Вазьмі серп ды йдзі павыжні шчаўлюк, ато ён паглушыць усё. Слаўнае Мсцісл. Ц і німа ў вас cipna гуляшчыга на дзень пыжаць, ато я свой злымала ўчора? Дарагая Крыч. СЁРЦА, -a, н. Сэрца. Нуда на серца нейкыя ныпала, проста месца сабе ні знайду. Шэвялёўшчына Мсцісл. Во тыкая муць нышла на серца, ня вытрываць проста. Слаўнае Мсцісл. СЕРЦАВША, -ы, ж. Сэрца, асяродак у дзераве, анатамічная сярэдзіна. Серцавіна ў дзераві лёгка выймаіцца. Хвёдараўка Краснап. СЁРЬГА, -i, ж. Завушніца. Што люблю я, калі ў каго серьгі ў вушах! Абізацілна сабе куплю. Пірагова Мсцісл
Дадатковыя словы
надворя, туря, хвё^цараўка
6 👁