Краёвы слоўнік усходняй Магілёўшчыны (1970). І. К. Бялькевіч

ЗБАНКРУЦІЦЦА, дзеясл. Збанкрутавацца, страціць давер. Етый чылавек нінадзёжный, яму апасна давіряць грошы, ён збанкруціўся. Бяседавічы Хоцім. ЗБІЗУМЁЛЫЙ, прым. Звар'яцелы. Што зь ім стала: ходзіць як збізумелый? Лютня Краснап. ЗБІЗУМЁЦЬ, дзеясл. Згубіць розум, звар'яцець. Збізумеу ты, ці што? Хлыпца чуць ні убіў, за што ты яго? Хвёдараўка Краснап. ЗБГЦЦА, дзеясл. Збіцца, золудзіць. Ішоў, ішоў ды з дарогі збіўся i ні ведыю, куды далей іціць. Зоры Чэрык. Як я віжу, ты ўжо, Якыў, з панталыку збіўся. Канічы Касцюк. ЗБЛГЗКУ, прысл. Зблізку, з блізкай адлегласці. Трэба було золізку стряліць, здаліку ні пупадзеш. Палуж Краснап. ЗБОЖЖА, -a, н. Збожжа, зерневы хлеб i ўсякае зерне. Збожжа сыплюць у клець. Крычаў. Я прыдаў збожжа агулым. Лешчынка Мсцісл. Поўны клямыр наложаны збожжым. Пухнава Раснян. ЗБОРКА, -i, ж. 1. Сходка, сход. Тат! На зборку зыказываюць. Ідзі-ка паслухай, можа зямлю будуць дываць. Гібалы Касцюк. 2. Заборы, складкі ў адзенні. У кохці многа зборык. Хвёдараўка Краснап. ЗБОРШЧЫК, -a, м. Зборшчык, чалавек, што збірае падаткі. Ен пры царе быў зборшчыкум, дык ні адзін хто ад яго nyплакуў. Бяседавічы Хоцім. ЗБОРЫШЧА, -а, н. Зборышча. Што вы тут зборышча робіця? Хвёдараўка Краснап. ЗБРОД, -a, м. Шкоднік, зородлівы. Наш кот дужа бальшый зород; нійдзе нічога ні пыстаў — усюдых свой нос уваткнецъ. Слаўнае Мсцісл. ЗБРОДЫВЫЦЬ, дзеясл. Збродаваць, шкодзіць (пра ката). Наш кот зородыіць— нійдзе нічога ні пыстаў. Слаўнае Мсцісл. ЗБРУЯ, -i, ж. Збруя, вупраж. У яго конь харошый, калёсы новінькія i зоруя ряменная ўся ат хымута да дугі. Арцёмаўка Міласл. ЗБРЫДЗІЦЬ, дзеясл. Збрыдзіць. Як пубачыў я ета — дык мяне зорыдзіла. Хвёдараўка Краснап. ЗБРЭЗЬ, прысл. Поўна, праз меру, цераз край. Ты ўжо зорэзь наліў. Хвёдараўка Краснап. ЗБЫТАЧНЫЙ, прым. Такі, што мае збыцца [спаўняльны]. Ц і збытачныя твае думкі будуць? Сохана Мсцісл. ЗБЫТКУВАЦЬ, дзеясл. Кпіць. Hi звірьтай ны яго словы ўвагі — ён збыткуіць. Збыткуваць ён масцірь. Лютня Краснап. ЗБЬІТЫК, -тку, м. Збыт. Сёліта скот ны бызарі меіць вялікій збытык. Слаўнае Мсцісл. V ЗБЫУЛЯЦЬ, дзеясл. Пазбаўляць, зжываць. На ж табе, сьвякроўка, || Пылуношный вады! II Hi вадзіцы быжала — \\Цябе зь сьвету збыўляла. 3 нар. песні. ЗБЫЦЦА, дзеясл. Збыцца, споўніцца. Toe, што ты кызаў, збылось — уцёк жа гэты разбойнік з турмы. Ушакі Чэрык. ЗБЫЧАЦЬ, дзеясл. Хутка пашыць. Збычала кохту скора. Хвёдараўка Краснап. ЗБЭЙСАЦЬ, дзеясл. Здратаваць, стаптаць [знішчыць, згубіць]. Луг збэйсалі кынямі. Гарадзец Міласл. ЗВАЖАЦЬ, дзеясл. Зварочваць увагу. Н у, ды што вы, ні зважайця, я i тут пысяджу. Ушакі Чэрык. ЗВАЖЫВЫЦЬ, дзеясл. Зважваць. Зважывыць ні нада: сена ўжу зважына. Краснаполле. ЗВАЖЫНЫП, прым. Зважаны. Кыбанчык эважыный: у ім роўна трі пуды. Высокі Бор Краснап. ЗВАЖЫЦЬ, дзеясл. 1. Зважыць, адважыць. Мне нада зважыць кывалык хлеба ды аддаць доўг пяць хунтыў. Слаўнае Мсцісл. Ны складзі ніправільна зважылі маё жыта. Палуж Краснап. 2. Уважыць, дараваць. Няўжо ты йму зважыў еткыю подлысьць? Маластоўка Краснап. ЗВАЛЩЦА, дзеясл: Зваліцца, упасці. Сёньні Рыгор зваліўсь з самыга вільчыка. Казённая Буда Краснап. Астрожна ты тут хадзі, ато звалісься. Юшкі Мсцісл. ЗВАЛЩЬ, дзеясл. Зваліць, збіць воўну ў лямец. Купіла воўны, цяперь нада зваліць валёнкі. Слаўнае Мсцісл. ЗВАНЁЦ, -нца, м. бат. Пустазелле, званец. Адзін званец у жыці. Палуж Краснап. У жыці ны палову звынца зырадзіла. Парадзіна Мсцісл. У жыці званец ужу сьпелый, пытрясеш, дык ён так i зьвініць. Арцёмаўка Міласл. ЗВАНПДЬ, дзеясл. Званіць. Якуб доўга званіў у звон. Шарэйкі Касцюк. ЗВАНОК, -нка, м. бат. Званок, званкі (кветка). Як прыгожа званкі цьвітуць. Брылёўка Краснап. Званкі растуць ны лугох i пы лясох. Бялішчына Мсцісл. ЗВАНЬШЦА, -ы, ж. Званіца. I вісокая ж была нашыя званьніца, як зазвоняць бьівала, дык далёка чуваць. Ушакі Чэрык. ЗВАНЬНЯ, -я, н. Назва. Нада яго выштурхнуць з хаты, штоб i званьня яго тут ні було. Арцёмаўка Міласл. Нечага ўжо іці глядзець, абгледзілі людзі добрыя! Няма ні званьня! Пірагова Мсцісл. ЗВАРЫЦЦА, дзеясл. 1. Зварыцца. Maлозіва яшчэ ні зварылася. Крычаў. Некылі мне: нада куріцу скусьць ды пытрашыць скарей, ато ні зваріцца. Арцёмаўка Міласл. 2. Разамлець ад спёкі. Зварыўсь на сонцы, млосна стала. Брылёўка Краснап. ЗВАРЫЦЬ, дзеясл. Зварыць. Зварілі кісель з чарніц. Слаўнае Мсцісл. Аплялі б в'ы гэты гаршчок пролавакай, ато рызваліцца i есьць ні будзіць у чым зварыць. Ушакі Чэрык. ЗВАЦЬ, дзеясл. 1. Зваць (па імені). Ету бабу зваць Лукутый. Горкі Краснап. Бацьку звалі Карпа, а таму, што ён быў малінькій, дык прызвалі яго Карпекай, а дзяцей завуць — карпекіны. Арцёмаўка Міласл. 2. Клікаць, заклікаць. Звала к сабе мяне мыя радзіна. Канічы Касцюк. Завець ён яго ў хату, а той ня йдзець. Хоцімск. Найшло нешта ны мяне: чую — завуць, а ачнуцца, ні магу. Парадзіна Мсцісл. ЗВЁСНА, прысл. Вядома. Нам звесна, што кызаў прідсідаціль, а ты скажы, на