ЗАЧУЦЬ, дзеясл. Пачуць. Думаў ужо прыпаду ў полі, заблудзіўшы, але зачуў брэх сыбачы, во i вышыў ны яго ды дзяреўні. Ляхі Чэрык. ЗАЧЫ, прысл. За вочы. У вочы, як лісіца, лісьціць, a зачы што ён кажыць. Горня Хоцім. Люблю праўду скызаць ці ў вочы, ці зачы. Сохана Мсцісл. ЗАЧЫМ, прысл. Чаму, нашто. Зачым мне клясьць тыварыша, калі ён нівіныват? Слаўнае Мсцісл. Зачым ты ды нас прышоў? Сохана Мсцісл. АЗАЧЫН, -у, м. Зачын, пачатак. ён першый пыкызаў зачын, а за ім пашлі i ўсі. Бяседавічы Хоцім. Ці дажджомся мы зачыну жаіўь жыта? Слаўнае Мсцісл. ЗАЧЫНЕНЫЙ, прым. Зачынены. Дзьверы ў хаце зачынёНы ны замок, відаць, нікога дома німа. Машавая Бялынкав. ЗАЧЫНЩЦА, дзеясл. Зачыніцца. Што ета ты зачыніўся ў хаце, як узімку, i сядзіш адзін. Ляхі Чэрык. Вароты зачыніліся — расчыні. Янава Раснян. ЗАЧЫНПДЬ, дзеясл. Зачыніць. Зачыні хвортку, ато карова ўцякець. Крычаў. Зачыні дзьверы шчытна, ато сьнегу надзьме. Парадзіна Мсцісл. ЗАЧЫНЯТКА, -i, ж. Вечка. Баба купіла дзежачку э зачыняткай. Жлобін. ЗАЧЫНЯЦЬ, дзеясл. Зачыняць. Зачыняйце зы сабою дзьверы. Сохана Мсцісл. Зачыняй вакно. Іванаўка Хоцім. ЗАЧЫРВАНЁЦЦА, дзеясл. Зачырванецца, зрабіцца чырвоным. Зачырванелась яна ат сораму ўся. Ушакі Чэрык. ЗАЧЬІРКЫВАНЬНЯ, -я, н. Закрэсліванне. H i люблю я зачыркываньня ў чыстым пісаньні, лепі перапісаць. Слаўнае Мсцісл. ЗАЧЫРКЬІВАЦЬ, дзеясл. Закрэсліваць, закасоўваць. Раныыы напісаў, a noтым прачьітаў i дывай зачыркываць напісынае. Мсціслаў. ЗАЧЫТАЦЦА, дзеясл. Зачытацца, углыбіцца ў чытанне. Ен як зачытаецца, дык тады ўжо нічога ні чуець i ні відзіць, апріч свае кнігі. Стары Дзедзін Міласл. ЗАЧЫТАЦЬ, дзеясл. ЗаЧытаць, прачытаць. Зачытай ты нам етыю nanepy, што ў ёй тут напісына. Пячонкі Раснян. ЗАЧЭПЛІВЫЙ, прым. Зачэплівы, зачэпны. Ётый хлопіц дужа зачэплівый, нікога так ні мінець, штоб ні зычапіць чым-нібудзь: ці ўшчыпнець, ці ўдаріць, ці абругаіць. Бяседавічы Ходім. ЗАШАМАЦЁЦЬ, дзеясл. Зашамацець, зашалохаць. У кустоў зашамацела птушка i спудзіла кыня. Пацкава Мсцісл. ЗАШКЛІЦЬ, дзеясл. Зашкліць, уставіць у раму шкло. Нада сказаць татку, каб зашкліў вокны ў хаце, бо Халодна. Пірагова Мсцісл. ЗАШКРАБЫЦЬ, дзеясл. Зашкрабаць. Зашкрабыў тут у сваіх ботых, усё пірятопчыць. Іванаўка Хоцім. ЗАШКРЭБЦІ, дзеясл. Пачаць чухаць, драпаць пазногцямі. Пычаў ужо шкрабыць ногі — кымары пукусалі, зашкроб ужо! Парадзіна Мсцісл. ЗАШЛЫНДЫЦЦА, дзеясл. Захадзіцца без справы, загуляцца [зацягацца]. Зашлындыўсь i абед прывароніў. Парадзіна Мсцісл. ЗАШШЛІНЫЙ, прым. Зашпілены. Кыбат у яе быў зашпілін ны адзін кузік. Apцёмаўка Міласл. ЗАШП 1ЛЩЦА, дзеясл. Зашпіліцца. Зашпіліся ты, ня бегай расхістаный, еткій вецір ны дваре, ты ж зьмерзьнеш. Залесавічы Крыч. ЗАШПІЛГЦЬ, дзеясл. Зашпіліць. За: шпілі каўнер. Галоўчыцы Калініншчына. Зашпілі гаплік у сукенцы. Гібалы Касцюк. ЗАШПУЛЬКА, -i, ж. Зашпілька. Зашпулькі німа, нечым зашпіліцца. Хвёдараўка Краснап. ЗАШЧОЧЫНА, -ы, ж. Шчака. Як далі пы зашчочыні, дык i баліць i стыдна стала. Хвёдараўка Краснап. ЗАШЧУЧЫЦЬ, дзеясл. Захапіць у лапы. Зашчучыў воўк карову. Хвёдараўка Краснап. ЗАШЫЙНІК, -a, м. Шалік. Зывяжы зашыйнік, ато будзе халодна. Новыя Kaпачы Мсцісл. ЗАШЫРОКІЙ, прым. Шырэйшы як трэба. Каўнер у кашулі зашырок. Малюшын Краснап. ЗАШЫЦЬ, дзеясл. Зашыць, залапіць. / ня стыдна табе хадзіць такім абыдранцум, зашыў бы ты хуць сам сваё плацьця, ато расься вісіць. Бяседавічы Хоцім. ЗАЮШЛІВЫЙ, прым. Заўзяты. Ен ны работу заюшліў. Горкі Краснап. ЗАЮШЛГВЫЦЦА, дзеясл. Завіхацца. Ны рабоці Лукаш заюшлівыіцца, у яго ў руках усе гаріць. Залачоўка Краснап. ЗАЮШЬІЦЦА, дзеясл. Увайсці ў азарт. Во заюшыўся, што нічога ня чуіць. Кокатава Мсцісл. Баба заюшылась кыла печы, а карова ў шкоду пышла. Палуж Краснап. ЗАЯДЗЬ, -i, ж. Заедзь, астаткі ад корму за зубамі ў старых коней. У кыня зы зубамі заядзь. Хвёдараўка Краснап. ЗАЯДЛЫЙ, прым. Заядлы, злы, азартны. А х, якей жа ты, брат, заядлый, аж пачырванеў. Смолькаўская Буда Бялынкав. ЗАЯЖДЖАЦЬ, дзеясл. Заязджаць. Заяжджай часьцей, будзеш пыжыланый госьць! Пірагова Мсцісл. ЗАЯЦ, -а, м. Заяц. У хмызьняк пабег заяц, я стрэліў, але схібіў, так ён i ўцёк. Ушакі Чэрык. Глянь, у майго сыбакі ўся пыса ў крыві — пэўна зноў зайца зыдраў. Барысавічы Клім. Сыбака зайца пачуіць зы вярсту. Арцёмаўка Міласл. ЗАЯЧЧЫЙ, прым. Заячы. Заяччу шкурку купіў, аблавуху ізьдзелыю. Мсціслаў. ЗАЯЧЧЫЯВУШКА, бат. Грыб. Красьнінькій грыбок — ета заяччыя вушка. Хвёдараўка Краснап. ЗБАВІЦЦА, дзеясл. Пазбавіцца. Рыскао/сы, арёл, майму татухну, || А што Г aнеша з сьвету збавілась. 3 нар. песні. ЗБАЙСЫЦЬ, дзеясл. Растраціць, pacпусціць. Усё маё збайсыў, а цяперь голы зыстаўсь. Хвёдараўка Краснап
Дадатковыя словы
жаі^ь, рыскаоісы
9 👁