Краёвы слоўнік усходняй Магілёўшчыны (1970). І. К. Бялькевіч

Злэя суседзі атраілі, загудзілі дзеўку. fapбавічы Касцюк. ЗАГУНА, -ы, ж. Загана. Рваныя сьвітк а — ні загуна. Гібалы Касцюк. Ну йкая ў етый дзеўцы загуна, ійто ты ня хочыш яе браць? Хвёдараўка Краснап. ЗАГУРТУВАЦЬ, дзеясл. Загартаваць, зрабіць цвёрдым. Твой тапор мяккій, треба яго атнесьць к кывалю ды загуртуваць. Гібалы Касцюк. ЗАГЫДЗЯ, прысл. Загадзя, заўчасна, наперад. Нада загыдзя лучыны ныськіпаць, i ніхай ляжыць i сохніць, а ня то што жодзін раз, калі паліць, тады i шчыпаць. Арцёмаўка Міласл. Ня стоіць табе загыдзя турбувацца зь ядой, можа ішчэ твае госьці ні пріедуць. Слаўнае Мсцісл. ЗАГЫРЫДЗЬ, -i, ж. 1. Загародка, загон для скаціны. Завёў кыня ў нашу загырыдзь i пасець сабе. Бяседавічы Хоцім. Нада тут загырыдзь зьдзелыць, тут трыва харошыя, можна будзіць коні няпутыныя пускаць i жырібят. Арцёмаўка Міласл. 2. Агароджа. Зыгырыдзь кругом саду цягнулысь вярсты ны чатырі. Слаўнае Мсцісл. ЗАДАБРА, -ы, ж. Закраса, затаўка, прыправа. Німа задабры, гаршка зыдабрыць нечым. Хвёдараўка Краснап. ЗАДАВАЦЦА, дзеясл. Задавацца, быць высокай аб сабе думкі. Я i сама змагу ад іх аторяхацца, няхай дужа не задаюцца. Пірагова Мсцісл. ЗАДАВЩЦА, дзеясл. Павесіцца. Задавіцца б ат етыга жыцьця абрыдлага! Сохана Мсцісл. ЗАДАУБАЦЬ, дзеясл. Задзяўбаць, закляваць. Нашыга пеўня чужыя чыста задаўолі. Тур'я Краснап. ЗАДАЦЬ, дзеясл. Задаць. Задам я яму пуду! Палуж Краснап. ЗАДЗЁЛЫЦЦА, дзеясл. Урабіцца, упэцкацца. Ой, як ты ў пакульля задзелыўся! Брылёўка Краснап. ЗАДЗЁЛЫЦЬ, дзеясл. Залапіць. Нада задзелыць шчэрбу ў цугуне. Хвёдараўка Краснап. ЗАДЗЁРЖЫНЫЙ, прым. Затрыманы. У сільсавет прівялі задержыныга кыныкрада. Б. Хутары Краснап. ЗАДЗЁРЖЫЦЦА, дзеясл. Затрымацца. Я ехыў вярьхом, дык конь калі пыляціць наўскыч — я чуць-чуць задзержыўся. Слаўнае Мсцісл. ЗАДЗЕРЛІВЫЙ, прым. 1. Задзірлівы, задзірысты. Задзёрлівый чылавек етый Лявон — яму слова ні скажы. Хвёдараўка Краснап. 2. Не прастаслойны [пра дрэва]. Пупалысь палена задзёрлівыя, ні рыскалоць. Хвёдараўка Краснап. ЗАДЗЁШЫВА, прысл. Затанна. Задзёшыва ты атдаў свайго кыня; рублёў з дваццыць паціряў. Маластоўка Краснап. ЗАДЗІРАЦЬ, дзеясл. Задзіраць. Мядзьведзь скот пычаў задзіраць, нада аблаву зьдзелаць. Цёмны Лес Раснян. ЗАДЗІРЬЧЫВЫЙ, прым. Задзірлівы. Задзірьчывый хлопіц — усіх забіжаіць. Б. Хутары Краснап. ЗАДЗЯУБСЫДГ, дзеясл. Задзяўбаць. Трэба ж-ткі! Задзяўосьці да сьмерці. Тур'я Краснап. ЗАДНІЙ, прым. І. Задні. V килесЫХ заднія каткі большыя, чым пяреднія. Парадзіна Мсцісл. Пірад ім жа ён гатоў ны задніх лапах скыкаць. Ушакі Чэрык. 2. Miнулы, які ўжо прайшоў. Успомніў ён задняе, што было пяць год назад, i шкода стала. Ушакі Чэрык. ЗАДОРЛІВЬІЙ, прым. 1. Задзірлівы. ён задорлівый чылавек, яму й слова ні скажы. Хвёдараўка Краснап. 2. Не прастаслойны (пра дрэва). Етыя лясіна задорлівыя, плоха кыра дзярэцца. Хвёдараўка Краснап. ЗАДОУКА, -i, ж. Вяроўка, якою звязваюць воз. Абкруці задоўкаю воз, ато салома рассыпіцца. Бабынічы Мсцісл. Не цягні так, бо задоўку парвеш — іна ўжо старыя, някрепкыя. Крычаў. Вазьмі задоўку i ўкруці хырашэнька воз, каб сена ні pacсыпалыся. Слаўиае Мсцісл. ЗАДРОЧЫНЫЙ, прым. Змораны, змардаваны. Прышоў з работы задрочыный. Хвёдараўка Краснап. ЗАДРОЧЬІЦЦА, дзеясл. Змарыцца. Я сяньні дужа задрочыўся, араўшы: дужа ўпякло, прама нільзя ўшчапіць плугым. Серчыцы Краснап. ЗАДРОЧЫЦЬ, дзеясл. Змарыць. Задрочылі яго работьио, ходзіць хлопіц задрочыный. Хвёдараўка Краснап. ЗАДРЫМАЦЬ, дзеясл. Задрамаць. Я толька задрымаў, i вы прышлі. Крычаў. ЗАДРЫНКАЦЬ, дзеясл. Задрыжаць, затрымцець. Задрынкылі твае ногі. Хвёдараўка Краснап. ЗАДУБЁЦЬ, дзеясл. Задубець, замерзнуць [зацвярдзець]. Ад марозу рукі задубелі — ні рызагнуць. Парадзіна Мсцісл. ЗАДУБШІЦЬ, дзеясл. Засватаць. Яе ўжо задубінілі. Маластоўка Краснап. ЗАДУМАЦЬ, дзеясл. Задумаць. Што задумаў, то i зрабіў. Сохана Мсцісл. ЗАДУМЛЁНЬНЯ, -я, н. Задумленне [задуменнасць]. Сядзіць дзяўчына ў задумленьні i працу выпусьціла з рук. Сохана Мсцісл. ЗАДУМЛІВЫЙ, прым. Задумлівы, задуменны. Задумлівыя дзеўка: задумыіцца i нічога ні бачыць i ні чуіць. Хвёдараўка Краснап. ЗАДУМЫЦЦА, дзеясл. Задумацца. Нада ж так задумыцца, што i ны работу забыўся. Залькова Раснян. Аблёгся на руку дый задумуўсь. Брылёўка Краснап. ЗАДУМЫЦЬ, дзеясл. Задумаць. Задумылі мы свой сад атыніць, каб пы яблыкі ні лазілі. Ушакі Чэрык. ЗАДУРІВЫЦЬ, дзеясл. Задурваць, дурыць. Дос яму атуманівыць нас, нечыга нам голывы задурівыць. Арцёмаўка Міласл. ЗАДУРЩЬ, дзеясл. Задурыць. Задуріў мне гылаву пры разьліку i ні дыдаў-такі паўрубля. Слабада Раснян. ЗАДУЦЬ, дзеясл. Задзьмуць. Вецір як задуў сы ўсяго ампэту, дык чуць ні абярнуў капу. Кокатава Мсцісл. ЗАДЬІШКА, -i, ж. Задышка. Мяне ўзіла задышка, ні магу аддыхыцца. Хвёдараука Краснап