Краёвы слоўнік усходняй Магілёўшчыны (1970). І. К. Бялькевіч

 ◀  / 512  ▶ 
ЖУРПДЦА, дзеясл. Журыцца, сумаваць. Журіцца Ігнат зы сваім сынам, што ны вайну зыбралі. Негін Краснап. ЖУРЩЬ, дзеясл. Папракаць. Пірістань журіць дзеўку: іна ні зыдарым хлеб твой есьць — работыіць зы дваіх. Хвёдараўка Краенап. ЖУРЛІВЫЙ, прым. Сварлівы, што заўсёды сварыцца. Hi пытайця вячэры вы у мяне, ИПытайцеся у журлівыга мужыка. 3 нар. песні. ЖУРТУВАЦЬ, дзеясл: Жартаваць. ён любіць журтуваць, іншый раз як прідумыіць што-небудзь, дык ca сьмеху пырвацца. Арцёмаўка Міласл. ЖУРЬІЦЦА, дзеясл. Журыцца, сумаваць. Ня журыся, кума, будзе i на нашай вуліцы сьвята. Пацкава Мсцісл. ЖУРЬІЦЬ, дзеясл. Папракаць. Ен журыў сваю бабу. Хвёдараўка Краснап. А я яму вячэру гатую, || А ён мяне журыць мыладую. II А я яму вячэрыці паднашу, ||А ён мяне палонікым пы насу. 3 нар. песні. ЖУРЬБА, -ы, ж. 1. Журба, смутак. Чаго ны цябе нывалілысь тыкая журьба? Чаго ты журісься? Канічы Касцюк. 2. Дакор, папрок. Жодный дзень упікаіць мне хлебым, ныдаела мне етыя журьба — найду свайго хлеба іскаць. Маластоўка Краснап. ЖУЮМІК, -а, м. Суслік, палявы грызун. Жутомік усё жыта папорціў. Хвёдараўка Краснап. ЖУУЛАЧЧА, -а, н. зборн. Жаўлакі, пухліна горла. Жуўлачча кругом глоткі абваліла, дык i есьць нільзя. Хвёдараўка Краснап. ЖУХНУЦЬ, дзеясл. Шугануць, раптоўна пабегчы гуртам. Жухнулі сьвіньні ўдвору. Хвёдараўка Краснап. ЖУЧОК, -чка, м. 1. Казурка, жучок. Вунь жучок нейкі пуўзець. Журбін Бялынкав. 2. Шпілька ў косы. Жучок адзін паціряла, дык кыса распускаіцца. Азерцы Клім. ЖЫБРАК, -а, м. Жабрак. Жыбрак сыбраў кайстру хлеба. Дзяніскавічы Навазыбк. ЖЫБРАЧЫИ, прым. Жабрачы. Жыбрачый кій. Жыбрачыя торба. Ушакі Чэрык. ЖБІВА, прысл. Хутка, скора. Што ты там дзелыіш, псіныя морда, жыва аттуль убірайсь! Бяседавічы Хоцім. ЖЬІВАДЗЁР, -a, м. Разнік. Жывадзёр зьбіраіцца рэзыць быдлу. Палуж Краснап. ЖЫВАКОСТКА, -i, ж. бат. Жывакост. Жывакостка — белый цьвяток, пы дуброві расьцець. Хвёдараўка Краснап. ЖЬІВАКОСЬЦЬ, -i, ж. Энергія, здольнасць. Ен як работыіць, дык тыкі ў яго відна жывакосьць у руках, a ў етыга, дык рукі ляніва шавелюцца, як у сонныга — німа тэй сілы, як у тога. Арцёмаўка Міласл. ЖЫВАЛОМЬІМ, прысл. Недавараным. Мяса зьелі жываломым, у жываце дыварыцца. Хвёдараўка Краснап. ЖЫВАЦІНА, -ы, ж. Жывёла. / каровы, i коні — жодныя жываціна ў яго дагледжыныя: накормліна i напоіна. Б. Хутары Краснап. ЖЫВЁЛА, -ы, ж. Жывёла. За прыгоным пану плацілі аброк палатном, зярном, жывёлай альбо працавалі. Жалезніца Краснап. ЖЫВЁНЬКІЙ, прым. Жывы. У нас ад на мыладуха двыйнят радзіла, i абаі жывенькія, i растуць абаі. Арцёмаўка Міласл. Жывенек ня буду, калі не атплачу. Бардзіч Краснап. ЖЫВЁЦ, жыўца, м. 1. Жывец, мох зялёны лугавы. На гэтым лузі кепская трыва, адзін жывец расьцець. Куляшоўка Клім. 2. Дрэнна вырабленая скура. H i купляй падмёткі з жыўцом, ато січас прамокнуць. Слаўнае Мсцісл. Купіў у кыпіраціві кожу, дык адзін жывец. Хвёдараўка Краснап. 3. Жоўты пясок. Нада ныбраць жыўцу ды пасыпыць. Бардзіч Краснап. ЖЬІВТЛЬНЬІЙ, прым. Жыватворны, пажыўны. Ета жывільный дошч: пысьля яго ўсё ў полі ажывець, зазілінеіць. Хвёдараўка Краснап. ЖЫВГЦА, -ы, ж. Жывіца, смала з хвойных дрэваў. 3 хваёвых камлёў гоняць жьівіцу. Барысавічы Клім. ЖБ1ВЩЦА, дзеясл. Жывіцца. Толькі ў пычатку мая, калі вырастаіць у полі трыва, статку ёсьць чым на пашы жывіцца. Coхана Мсцісл. A быгатый дзівіцца,\\ Чым худоба жывіцца. 3 нар. песні, M. Г. 85. ЖЫВОТ, -a, м. Жывот. Наеўсь плявык, аж жывот зыбалеў. Хвёдараўка Краснап. Ныхыпаўся яблык, во цяпер i баліць жывот. Пірагова Мсцісл. ЖЫВЬІЙ, прым. Жывы. Ен любіць за жывое зыкалупнуць. Куркаўшчына Мсцісл. Ня быць табе жывому. Цірэні Расн. Ціліnaŭ ты ўжу скарэй, ато есьць, як ні жывой. Арцёмаўка Міласл. ЖЫВЫТАЦЬ, дзеясл. Існаваць, быць жывым. Калі ета зробіш, ні жывытай ты ў мяне. Хвёдараўка Краснап. ЖЬІГ, выкл. Азначае хуткае запальванне. Спічка — жыг i зыгарелысь. Слаўнае Мсцісл. ЖЫГАН, -a, м. Асмалены кіёк, якім папраўляюць дровы ў печы, качарга. Вазьмі жыган i выкаці мне вугаль з печы. Гібалы Касцюк. Жыган чыста згарэў, нада другей зьдзелыць, ато рукі пысмаліш. Барысавічы Краснап. ЖЬІГУЧКА, -i, ж. бат. Крапіва-пякучка. Вось нарву жыгучкі ды так высьцібыю, што ніў сядзіш. Высокі Бор Краснап. ЖЬІГЫУКА, -i, ж. бат. Крапіва-пякучка. Рукі жыгыўкый абстрыкыла. Хвёдараўка Краснап. ЖЫДАЦЬ, дзеясл. Чакаць. Кызаў, прыдзе рана, a німа, трэба жыдаць. Старае Сяло Мсцісл. ✓ ЖЬІДКІЙ, прым. Рэдкі. Была жыдкыя дрыгва, а як прывялі мелірацыю, дык стала ладныя поля. Сохана Мсцісл. Жыдкыя мела, нада дыбавіць, ато ні беліць. Шарэйкі Касцюк. ЖЫЖА, -ы, ж. Жыжа, агонь (дзіцячае). H i чыпай, дзетка лампы, там жыжа— укусіць зы пальчык. Слаўнае Мсцісл. Запалі жыжу. Васілёўка Хоцім. Г лядзі: чырк — i будзе жыжа. Азерцы Клім. ЖЫЛА, -ы, ж. Жыла. Знаць, жылу niрясёк, што так кроў сачыцца. Гібалы Kac
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.
10 👁
 ◀  / 512  ▶