цюк. Гэта гарэлка нішто сабе; як выпіў, так па жылам i пыйшла. Добрае Мсцісл. ЖЫЛІЗЬНЯК, -а, м. Жалязняк (жалезная рыдлёўка). Пашоў кыпаць грады, ды жылізьняк зламаўся. Кокатава Мсцісл. ЖЫЛКУВАЦЬ, дзеясл. Шкадаваць. Аусей свайго кыня жылкуіць: быгата ні ныкладащь, штоб ні абцяжыць. Горкі Красная. ЖЬІЛЬБА, -ы, ж. Жальба, скарга. Слухаю тваю жыльбу i думаю: а што б ты гуваріу у маім пылажэньні? Палуж Красная. ЖЫМАЛЫСЬЦЬ, -i, ж. бат. Бружмель. На жымалысьці растуць чырвоныя, саказітыя плады. Соха на Мсцісл. ЖЫНА, -ы, ж. Жонка. Чужая жына заўсёды луччы. А ты, жына, хуць ба сарочку мне дыла. Багацькаўка Мсцісл. ЖЫР, *-у, м. Тлустасць [тлушч]. Зьлі жыр у слоечык. Палуж Красная. Ныскрабыла трошкі жыру з цёрла. Пірагова Мсцісл. ЖЫРАЛО, -а, н. Жарало, ход у пограб. Бульбу сыпюць у погрыб цераз жырало, у якое ўстаўляюць длінный дзеравяный жолаб. Пірагова Мсцісл. Жырало ў погрыбі вузкыя. Барыеавічы Клім. ЖЫРЁХА, -i, ж. Тоўстая [поўная] жанчына. Наша Ганна — жырёха. Хвёдараўка Красная. ЖЫРЁЦЬ, дзеясл. Тлусцець, Як сталі яго хырашо гыдуваць, дык ён стаў жырець. Бяседавічы Хоцім. / ЖЫРНА, прысл. Тлуста. Сяньні каша пымазына так жырна, што зь яе сала аж цякець. Бяседавічы Хоцім. ЖЫРНЫЙ, прым. Тлусты. У вас жырны вапер. Ракаўшчына Раснян. Ой, нашоў сяньш барсука — жырный, у кымякох. Хвёдараўка Красная. ЖБІРОЛА, -ы, ж. Жарало, ход у пограб. Глядзі, не праваліся ў жыролу, бо сам з по г рыб а ня вылязеш. Барысавічы Клім. ЖЫРУВАЦЬ, дзеясл. Жыраваць, сытна есці, харчавацца. Дос ёй жыруваць, як сыр у масьлі, ніхай троху бяс хлеба пысядзіць. Арцёмаўка Міласл. ЖЫРЬІБЯНОК, -а, м. Жарабё. Пухнач нейкі жырыбянок етый. Хвёдараўка Красная. ЖЫРЯБЁНЫК, -нка, м. Жарабё. Глядзі, ходзіць нечый бясплемінный жырябёнык, адбіўсь ат маткі. Пірагова Мсцісл. Узьдзень кашолку жырябёнку. Горкі Красная. ЖЫРЯБЁЦ, -бца, м. Жарабец. Хлопцы тубуном за дзеўкый ходзюць, як жырябцы. Палуж Красная. ЖЫРЯБЩА, -ы, ж. Жаробка, маладая кабыла. 3 твае жырябіцрі ладныя кабыла вырісьціць. Б. Хутары Красная. ЖЫРЯБЩЦА, дзеясл. Жарабіцца. Жырябілыся такая прыгожая кусюлька, а цяпер змарнела кабылка. Гарадок Міласл. ЖЫРЯБОК, -бка, м. Жарабок. Нашыму жырябку яшчэ трі гады німа, шкода зыпрігаць. Слаўнае Мсцісл. ЖЫРЯБОУКА, -i, ж. Жараб'ёўка. Яшчэ жырябоўка ні была, дык ён думаў, што яму пышчасьлівіць. Дык не, вьіцігнуў номер такей, што йціць, ну i зыбралі, i пашоў ны вайну. Арцёмаўка Міласл. Жырябоўка — вешч тыкая, як каму пувязецы пупадзецца пустэй жэріб — асвыбыдзяць, а пупыдзецца з номірум—возьмуць у сылдаты. Бяседавічы Хоцім. ЖЫРЯЛО, -а, м. Жарало [ход у лограб]. Сын бульбу ў жыряло. Пбалы Касцюк. У нашим погрібі два жырялы: у адно сыпім дробную бульбу, а ў другоя буйную. Слаўнае Мсцісл. Зачыні жыряло ў погріб. Пухнава Раснян. ЖЫСЬЦЬ, -i, ж. Жыццё. A няхай яез такою жысьцяю — працуй, працуй, а хлеба німа. Сапрынавічы Мсцісл. Красыта мыя — жысьць дзявоцкыя, II Замуж я найду, крысату згублю. 3 нар. песні. ЖЫТА, -a, н. 1. бат. Жыта. Жыта дзьве нядзелі кыласіцца, дзьве — цьвіцець, дзьве — ныліваіць i дзьве — зреіць. Арцёмаўка Міласл. Жыта ўжо жаць пыра — пасьпела. Вярбоўка Раснян. Жыта ўжо caзрела, скора треба пачынаць жаць. Канічы Касцюк. 2. Жытняе зерне. Як прыйшлось сеяць: жыта — a ні каліва! Парадзіна Мсцісл. Паедзім на млын жыта малоць. Арцёмаўка Міласл. Жыта нада ссыпаць у пірарэз. Хвёдараўка Красная. ЖЫТОМІРКА, -i, ж. Гатунак бульбы. Пасеіў жытоміркі пяць мяхоў. Хвёдараўка Красная. ЖЫТЧЫНКА, -i, ж. Асобнае зерне жыта. Пыглядзі, якія буйныя жытчынкі! Палуж Красная. ЖЫУЦЯК, -a, м. Жоўты пясок. Зімля — адзін жыўцяк: нічога ня родзіць. Хвёдараўка Красная. ЖЫЦЕЦ, -цца, м. бат. Жыцец. Жыцец расьцец у ільне, яго нада акуратна выпалываць, ато ён засураець лён. Пірагова Мсцісл. Ba льну жыцца быгата. Брылёўка Красная. ЖЫЦІЛЬ, -я, м. Жылец, жыхар. Якій ужо з яго жыціль на етым сьвеці: i стар, i слаб, i сьлеп — усё разым сыбралыся. Слаўнае Мсцісл. ЖЬІЦІЦ, -цца, м. бат. Жыцец. Нада пупалоць лён, ато жыціц яго саўсім заглушыў. Бяседавічы Хоцім. ЖЫЦІЧКА, -a, н. Памянш, ад жыта. Жыцічка дысьпівая, жыўцяя. Негін Касцюк. Ах вы, мілыя мае бабычкі, || Вы пыжалі маё жыцічка. 3 нар. песні. ЖЬІЦЦА, дзеясл. Жыцца. Цяжка яму жывецца, як ведама, адзінокаму чылавеку. Лешчынка Мсцісл. Пріспасобіўся ўжо, дык жывецца нішто сабе. Бяседавічы Хоцім. ЖЬІЦЬ, дзеясл. Жыць. Ох! Хоць ба скарэй пакой прышоў — гэстак жа цяжка жыць хвораму чалавеку. Ушакі Чэрык. Наш Яшка жыве ў курніцы. Ракаўшчына Раснян. Пабудаваў дом, думаў жыць, а тут на — памёр. Будагошч Мсцісл. ЖЫЦЬЦЁ, -я, н. Жыццё. Жыцьцёмаё гырямычныя, хуць ба сьмерць скарей npiшла! Бяседавічы Хоцім. У нашый хаці цыркун ні даець жыцьця — усё ўрэмя цыркаіць. Канічы Касцюк. v ЖЭБРЫ, -аў, мн. л. Зябры, дыхалыіыя органы ў рыб. Ета рыбіна ня сьвежыя, бо ў яе ўжо жэбры пыбалелі. Сохана Мсцісл
Дадатковыя словы
жарабёўка
8 👁