дзарёўн'а да вайны, так'йиа будынк'й был'й, такбие гумнб, св'йран, бан'а! Мы йак пабачал'й вайну, дак йак пачнуц' гаварыц' пра вайну, дак аш валасы дыба станов'ацца. У нас л'асы валйк'ийа. Нашу дзарёўн'у звал'й другбиу Масквбиу. У нас Ц йхамйраўск'й атрат стайаў, ус'ё гарн'йзоны паразбивал'и. От грам'йу н'ёмцаў. Наступал'й н'ёмцы, a цйхам'гіраўцы йак узал'и бой, дак н'ёмцы уцакл'й. З'ймбиу холадна, а дзёц'и малыйа, a ў дзарёўн'й н'ёмцы. Йа йёду и плачу. А парц'изан кажа: «Чаго плачаш?» А йа кажу: «Вот уц'акайем, а вы на бой идзац'ё». Йа йак гл'анула — аш н'ёмцы. йа и закалацйлас'а. А йон [немец] настав'йу аўтамат и крычыц': Иц' ту!» Йа устала з дз'аўчынкай и идом. Налавйл'и нас трыццац' с'ем душ. А нас гонац' па сн'агу па пбиас. Ну, прыгнал'и нас у с'алб, ачапйл'и. Ну, што. Тады дзёц'и у гол ас— то дал'бох душа разрывайецца— да пасинёл'и, да пачарнёл'и йаны. Ну, правёрыл'и нашы клунк'й и пагнал'и у пол'е, а там йамы капайуц'. Мы думайем, што уже биц' будуц', аш пагнал'и у Л 'ады. Загнал'и на двор, часа паўтара нас там дзаржал'и, а мы пакалёл'и, пачарнёл'и. А тут Макаўе гарыц'. Дык мысабралис'а и идом, а. тут часавыйа стайац', а мы с' дзёц'мы, а марос! йон пытайа, дз'е был'й, мы кажам — у лёс'и. Йон и пав'оў нас. Завал'й у хату на дапрос. Да так сйл'на дапрашвайа. Пытайуц', ц'и парц'изан многа. А мы кажам — н'е в'ёдайем. Запісана ў 1949 г. студэнтамі Мінскага педінстытута /. Германовічам i C. Залескім ад X. Бабіч, 40 г. Ачыжа (№ 516) 361 Набрала йа бутылку вады кал'а калодца, а нём'ец крычыц': «Стой!» Дак йа зал'ёзла у пун'у, атадрала дошку, да йак атчын'йла, дак лўдз'й и пашл'й. Аш прыбёгл'и н'ёмцы, стал'и у бинокл'и гладзёц'. Ну, разышлйс'а ус'ё. Назаўтра и злавйл'и нас, пасадзйл'и, навал'й пулам'бт и рагочуц'. А дал'ё * кажуц': «Палйц'е касц'ор». А дал'е прыгнал'и машыну, пасадзйл'и чалав'ёк сорак, йак йрвануц', дак лўдз'й аш пишчац'. Прывёзл'и у знакомайе м'ёсца, завал'й у пун'у и замкнул'й. Назаўтра пат гумно дзв'е арудз'й и йак пачал'й биц' па лёс'е, дак пун'а аш калоц'ицца. Тры разы хацёл'и нас н'ёмцы улавйц'. А нас у сал'ё н'икога н'е было. Ус'ё жыл'й ў лёс'е. Хто стбус'а адз'йн, хто з' дзйц'ем. А н'ёмцы йдуц' да гёкайуц'. А мы патамйлис'а. Кажам: «Давай аддыхн'бм». А тут н'ёмцы. Ус'е йак кйнулис'а уцакац'! Тблк'и троха улавйл'и. Тблк'и адна дз'аўчына выл'азла. Вышла, ды паўс плот. Стайаў вое, а на воз'е дз'ёшка, дак йана ў дз'ёшку зал'ёзла. А дошч йак ул'ёйаў, йак ул'ёйаў, кап ты в'ёдала. Запісана ў 1949 г. студэнтамі Ммскага педінстытута I. Германовічам i С. Залескім ад Е. Я. Галкі, 63 г
Дадатковыя словы
аддыхнбм, адзйн, арудзй, арўдз'й, атчынйла, ачапйли, бана, бинбкл'и, бинокли, будынкй, былй, бўдуц, вайнў, валйкийа, вбз'е, возе, вылазла, вёдайем, вёдала, гарнйзоны, гбнац, гланула, грам'йў, грамйу, дал'ббх, далбох, дале, далё, дапрбс, дзаржали, дзарёўна, дзарёўнй, дзарёўну, дзаўчына, дзаўчынкай, дзве, дзе, дзйцем, дзёци, дзёцмы, дзёшка, дзёшку, другбйу, дўмайем, жылй, з'ймбйу, завалй, загнали, закалацйласа, залёзла, замкнулй, збны, звалй, зймбиу, злавйли, идбм, идзацё, йдўц, йрванўц, йхамйраўскй, кажў, калбдца, калбц'ицца, калоцицца, касцор, кйнулиса, клункй, клўнк'й, лёсе, лёси, лўдзй, марбс, масквбйу, мнбга, мысабралиса, мёсца, навалй, налавйли, настав'йў, наставйу, наступалй, никога, нёмец, нёмцаў, нёмцы, нўл'й, п'иш, пабачалй, павоў, пагнали, пакалёли, палйце, паразбивали, парцизан, пасадзйли, пасинёли, патамйлиса, пачалй, пачарнёли, пачнўц, пашлй, пбйас, пбл'е, поле, правёрыли, прыбёгли, прывёзли, прыгнали, пуламбт, пуна, пуну, пўн'а, пўн'у, рагбчуц, разышлйса, салб, салё, сбрак, свйран, сем, сйлна, сн'агў, снагу, стали, станбв'ацца, становацца, стбуса, стбўс'а, так'ййа, такбйе, такйиа, тблки, трбха, узали, улавйли, улёйаў, усе, усё, уцакайем, уцаклй, хацёли, хбладна, цйхамгіраўцы, чалавёк
2 👁