Лексічныя багацці народнай мовы яшчэ далёка не вывучаны. Знаёмства з яе сінанімічнай сістэмай дае нямала цікавых i карысных іматэрыялаў для івьгвучэння дыялектнай лексікі наогул. Але калі распрацоўка сінанімікі літаратурнай мовы звязана ca значнымі цяжкасцямі, паколькі яшчэ да канца не (высветлена, што лічыць сінонімамі, якія межы сінанімічнага рада, як адносіцца да архаізмаў, шматлікіх пераносных значэнняў, родавых i відавых паняццяў, рознага роду словазлучэнняў i г. д., то яшчэ больш пытанняў паўстае пры распрацоўцы сінанімікі народна-гутаркоівай мовы, ды яшчэ такой, што знаходзіцца на мяжы сутыкнення розных нацыянальных моў, пры іх цесным узаемадзеянні. Тут нярэдка бытуюць побач літаратурныя i дыялектныя назвы адных i тых жа паняццяў. У народна-дыялектнай мове часцей, чым у літаратурнай, да асноўнага значэння дабаўляюцца дадатковыя, удакладняльныя, функцыянальныя. У ёй у сінанімічныя адноеіны часам уступаюць словы, якія ў літаратурнай мове маюдь далёкія значэнні: счытацца — думаць, npaзнаваць. ПАХОДЖАННЕ СІНОНІМАУ З'яўленне сінонімаў у мове тлумачыцца у першую чаргу тым, я к, я к і м ч и н ам адбываецца нрацэс называния іпрадметаў, з'яў акружаючай нас рэчаіснасці. Кожны прадмет, з'яіва маюць не адну, a многа ўласцівасцей, якасцей, прыкмет. Пазнаючы прадметы, з'явы, чалавек у канкрэтных моўных формах ©ыражае пэўнае іпаняцце аб іх, гэта значыць дае ім назву. «Пачуццёвае ўспрыманне,—пісаў У. I. Ленін,—-дае прадмет, розум — назву для яго... Што ж хаквешазва? Адметная адзнака, які-небудзь асабліва прыкметны прызнак, які я раблю прадстаўніком прадмета,... каб уявіць яго саб.е ў яго татальнасці» l. Пры называнні ў канкрэтнай сітуацыі выдзяляецда той або іншы бок прадмета, з'явы, дзеяння. У розных меецах i ў розныя часы адным i тым жа прадметам, з'явам надаюцца розныя назвы. Паколькі працэс пазнання адбываедда паступова, назвы якасдей, уласдівасцей прадметаў, з'яў матэрыяльнага свету з'яўляюцца неадначасова. 1 У. I. Л e н i н. Творы, т. 38, стар
Дадатковыя словы
зявам, зявы, зяіва, зяў, зяўленне, зяўляюцца
3 👁