відавыя паняцці дасыць лёгка падмяняюдда родавымі, a яны сінонімамі не з'яўляюдца. Сінонімы, як правіла, адносяцца да аднаго лексікаграматычнага разраду слоў, да адной часціны мовы, паколькі розныя часціны мовы называюць розныя бакі аб'ектыўнай рэчаіснасці. Так, словы разумнік, разумок абазначаюдь асобу (іпрадмет у шырокі'м значэнні слова), якая валодае пэўнай якасдю. Разумны—прыкмета прадмета. Разумнець — спосаб набыцця якасді. Разумна — епосаб выражэння якасді. Але гэтыя аднакарэнныя словы не ўтвараюць сінанімічнага рада. Разам з тым сустракаюцца выпадкі сінанімізадыі розных часцін мовы. Гэта адбываедца тады, калі словы аднаго лексікаграматычнага разраду выконваюдь функдыі іншых часдін мовы: многа — гібель, цьма, засыпацца, не сасчытаць. Бябопрэчна, сінанімічныя сістзмы літаратурнай мовы i народных гаворак не маюць істотных адрозненняў. Але ў апошняй ёсць рад асаблівасцей, на якія варта звярнуць увагу. Мова народа багатая i дакладная, яркая i воб'разная. Багацце яе ў разнастайнасці выяўленчых сродкаў, дакладнасць — у надзвычайнай здольнасці выражэння таго ці іншага значэння, яркасдь i выразнасць у выключнай вобразнасці. У народна-дыялектнай мове многа жывога, трапнага, каларытнага, што можа пашырыдь выяўленча-'стылктычныя магчымасці мовы літаратурнай. Тут суетракаюдда словы, што выражаюць паняцці, якіх няма ў літаратурнай, або выражаюцца ў ёй грувастка i нязграбна. У дыялектнай мове багатыя i своеасаблівыя адценні згушчанай экспрэсіўнасці, дакладная абрысоўка, вялікая вобразнасць: жвянькаць — далёка не тое, што эмацыянальна нейтральнае гаварыць; торснуць — не ідэнтычна штурхнуць; a ўкінуць прыкметна адрозніваецда ад пасеяць. Мсціслаўшчына десна прымыкае да тэрыторыі сучаснай рускай моівы. Тут сутыкаецца беларуская i руская дыялектная лексіка, адбываецца шьгрокі міжмоўны кантакт. На гаворцы Мсціслаўшчыны пакінула пэўны адбітак багатае ггстарычнае мінулае гэтага кутка Беларусі. Для цяперашніх мсціслаўскіх гаворак найбольш характэрнай адзнакай з'яўляецца двухмоўе. Сістэма сінанімікі тут складаная i овоеасаблівая
Дадатковыя словы
абектыўнай, вобразная, зяўляецца, зяўляюдца, сінбнімамі, шырокім
4 👁