Слова за слова. Устойлівыя словазлучэнні ў гаворцы Мсціслаўшчыны (1977). Г. Ф. Юрчанка

іх. Пачын. Ракою паліцца. Я й сыма знаю, што пальлецца рякою, як скажыш ета. Гл. Л і ц ц а с л я з а м і. Рана ці позна. Калі-небудзь, але абавязкова. Рана ці позна, а я свайго даб'юся. Рана ці позна дажджэцца свайго часу, выскычыць пірялома i ны яго. Расінкі (расіначкі) ў роде не было, np., рэдка буд. Пра стан, калі яшчэ нічога не еў i не піў. У яго другея судкі расінкі ў році ні було, як ён толька цягніць. Ай-яяй, паехыў, ну як жа ён паехыў, у яго ж расінычкі ў poці ні було. Ніхай расінкі ў році ня будзіць, усё роўна пыбягіць, так улігаіць зы работыіо. Раскінуць вумом (розумам, галавою). Абдумаць сур'ёзна, старанна. А ты раськінь вумом, што тут длі чаго було сказына. Нада розумым сьпірва раськінуць, а тады пычынаць дзелыць. Раськінуў ба гылавою, дык ба сам увідзіў, ды чаго яны дывядуць. Незак., рэдкаўж. Раскідываць (раскідаць) вумом (розумам, галавою). Пупадзець прітуга, дык сам раськідывый вумом, мы зы цябе да веку думыць ня будзім. Каб трошку раськідывыў розумым, то ныт табою б ніхто i ні сьміяўся. А ты гылавою раськідывый, чаго йта цябе пыд'ідаюць, а другіх ні пыд'ідаюць. Вумом ты рыськідаць ня ўмеіш, во што. Ці ты ні знаіш, як іна розумым рыськідаіць,— усігда як вецір. Да, многа яны рыськідалі гылавою, многа ат іх толку відзілі. Раскінуць мазкамі, гумар., іран. Абдумаць сур'ёзна, старанна. Відзіш, як раськінуў мызкамі, Вялкова у яго саўсім у другім баку стала. Ты ж раськінь мызкамі, разьві ж ігліца у прямым зарезі будзіць дзіржацца. Незак., рэдкаўж. Раскідываць (раскідаць) мазкамі. Я пыняў, як ён наўчыўся раськідывыць мызкамі. Раськідывый, раськідывый мызкамі, табе сымаму нада на сьвеці жыць. Moжа, ўчора й рыськідаў мызкамі, a сяньня яны ў цябе ні варушуцца. Гл. Ш а в а л і ц ь ма з к ам i. Раскрываць (адкрываць, расчыняць, адчыняць, разяваць) рот. 1. Пачынаць гаварыць. Чула я, што ўсякыю трілюду нясець, толька ні хацела ўжо рот рыскрываць. Калі ж я там рот аткрывала, я ж муўчала ўсё ўремічка. Нечыга яму рот рышчыняць, ніхай луччы ня пікніць. Ідзі схадзі, пысядзі, паслухый, а толька ў рызгаворы дужа ня лезь, луччы i рот аччыняць ні нада. Чаго мне тама бу