Слова за слова. Устойлівыя словазлучэнні ў гаворцы Мсціслаўшчыны (1977). Г. Ф. Юрчанка

У хвасце. Ззаду, у ліку апошніх. Што ты сёліта нешта ў хвасьце, ужо ўсе дыбралі свае пайкі. Дос у хвасьце цягнуцца, ну-ка пыднажміся. Уходу (убрэгу) не быць (не знаць), неадабр. Не мець стрымання. Толька сыбяруцца разым, ім уходу ня будзідь. Ніяк німа вам уходу. Уходу сабе ні знаюць цэлый дзень, лётыюць, як голыў ні паскручыюць. Усё ж убрэгу ні було, пульгалі тута каменьнім. Помніш, Піліпёнык быў, убрэгу нійдзе ні знаў, пакуля шыю ні скруціў. У цане. Дорага. Пырысяты пыд вясну будуць у цане. Прошлыя скрысеньня цубуля была ў цане. У цемпе. Хутка, энергічна. Нада у демпі брацца, інычы зыначуіш c пакосымі. Дывайця у цемпі, тута лым'я дужа многа. Уціраць ачкі. Падманваць; пераўзыходзіць. Вы толька скажыця, хто яму ні ўціраў ачкі, яго ж дзіцёнык прывядзець. Зак. Уцерць ачкі. I гыварілі ж, i пріказывылі, глядзі, дык глядзеў: ачкі ўцёрлі, поймы ўпёрлі — i карові апасна дываць, a аўдам саўсім ні дасі. Узмацн. Паўціраць ачкі. Пыўціралі ачкі разумнікым етым. ён адзін усім вам пыўціраіць ачкі. П рацягл.-фінальн. Наўціраць (даўцірадь) ачкі. Ныўціраіш ты ачкі, уціраньнік еткій. Дыўдіраў ачкі, хмурый ходзіць: аблыпашылі сымаго кругом ны бызарі. У цісках. У залежнасці, строгасці. Хомчынка у іх у цісках, ні даюць рызьвярнуцца. Яго ні дзяржы у цісках, дык толку ня будзіць: зьбегыіцда, сап'едца, зы паўгода збысятнічыіць. Уцягываць жывот (духі). Даваць моцна адчуваць сябе (npa голад). Скарей ба на места даехыць, жывот ладна уцягыіць. Тыкая дарога, сонца c абедыў зьвярнула, чаму ж ня будзідь уцягывыць духі. Зак. Уцягнуць жывот (духі). Уцягнула жывот, дык з двыра крічыць: «Нылівай капусту!» Як уцягнула духі, дык налыб гаршчок крупені пірівярнуў. Узмацн. Паўцягываць (паўдягнудь) жывот (духі). Ныработыюшда, пыўцягывыіць жывот, то яны чорта зьядуць. Галодныя прібеглі, духі пыўдягывыла, хырашо, у мяне варіва ў печы стыяла. Пыўцягнула жываты, дык i бліны пашлі зы маліну, худь i мука трошку гырькавіла. I сухую скарінку згрызудь, як духі пыўцягнідь