І коціцца і валіцца. Устойлівыя словазлучэнні ў гаворцы Мсціслаўшчыны (1972). Г. Ф. Юрчанка

дзяреўня, а я ж тут бяз роду i племя, адным адна. Прыжыла іна бяз роду i бяс племя, як гарох прі дарогі: хто ня йдзець, тэй скубанець. Без розуму, асудж. 1. Дурны. Ці ты бяз розуму купляць мёрзлую бульбу, што ты зь ёю дзелыць будзіш — прівязеш i выкініш? 2. Неразумна, няскладна. Як жа вы рышчыналі первый вянец бяз розуму, крівэя вуглы пулучыліся. Без сучка i задорынкі. 1. Проста, без цяжкасцей. Во ў мяне дзела па шло біс сучка i задорінкі — i выпісыў зразу, i пірявёз лес быйстра, i гіыставіў зы якей месіц. А ты хацеў, каб усюдых біс сучка i задорінкі? 2. іран. Добры. Я знаю, у цябе ўсё дренна, адзін ты біс сучка i задорінкі. Без толку. Бессэнсоўна. Ты будзіш сватыцца бяс толку, як тэй Ільля, што бег усьлед зы свытамі i крічаў: «Пустойця, пустойця, кулёсы дуюць». Звылачыліся бяс толку ў тую Дуброву, там ужо кажный кусьцік піряпорін i піряшчупын, нійдзе ні арешыка. Без (усяго) усякага. Адразу, раптоўна. Біз усякыга зы каўнерь узялі i торснулі ціріс парог — во й п'янка айдзе дзелыея, уміг прыцьвірязеў. Я паслухыў ба біз у-сяіго ўсякыга, чаго ні паможч чылавеку, раз нада. Як жа так біз усяго ўсякыга прішлі, лазіюць, аглідаюць, я ж ні зьбіраўся прыдываць. Нывізаўся біз усяго ўсякыга: ты ўзяў мой тапор сы двыра, а я на тым дваре i нагою ня быў. Без усякіх. Адразу, прама. Іван біз усякіх паслухыіць, толька слова яму прікінь. Я ім скызаў, i біз усякіх сыгласілісь. Я цябе ат'етуля біз усякіх пыпрашу, толька ні ўнімі свой язык. Біз усякіх унялі шубуділу. Без цара ў галаве, асудж. Дурнаваты. Ну што ж ты зьдзелыіш, кылі біс цыря ў гылаве, свайго ж розуму ні ўставіш. У цябе ўсё біс цыря ў гылаве, во ў тваёй гылаве, знаць, два ампіратыры. Без шчоту (ліку). Вельмі многа. У іх усігда грошы бяш шчоту, што ім атходзіць. Там найшло ўсіх бяш шчоту, я ні палез. Радні бязь ліку, айдзе ты ўсіх зьмесьціш. Белыя мухі. Снег. Рана сёліта белыя мухі пыляцелі. Нада сьпяшыць з бульбыю, вот-вот белыя мухі пыліцяць. Hi хачу я на тэй еьвет пад белыя мухі