Дыялектны слоўнік (1959). Частка 1. Ф. М. Янкоўскі

 ◀  / 232  ▶ 
Некалькі ірадкоў пра геаграфічныя іназвы. Дзіўна, калі чытаеш, напрыклад, добра знаёмае вядомае слова Ждановічы—Здановічы. Каму i для чаго трэба такая пераробка, такая вольніца? Перадача на пісьме геаграфічных назваў— вельмі адказная справа. Правільнае інапісанне іх не можа не грунтавацца на жывым вымаўленні іх. Правільна, напрыклад, зрабілі, што адмовіліся ад напісаніня «Менск». У старажытнасці яно гучала i пісалася М іньскг (параўн.: мен-а)f сям-там ля сталіцы i цяпер гавораць Менск (ді Меньск). Аднак такое вымаўленне не тыповае, яно гістарычнае, але змененае. Toe самае трэба сказаць i пра Заслаўе. Горад Заел аўе меў у старажытнасці назву Йжяславль або Йзяславль. 3 дягам часу яна змяніілаея. На Заслаўшчыне i ў суседніх раёнах гавораць Заслаўе (\ Заслоўе). Літаратурнаю нормаю стала Заслаўе. У гэтым слове, як i ў словах рубель, журавель, вецер, eixop i падобных да іх, у старажытнасці на канцы быў галосны, які адпаў, пасля чаго атрымалася нязручнае для вымаўлення канцавое спалучэнне зычных гукаў: рубл\ журавл\ карабл' l, ветр, віхр i інш. Гэтыя кандавыя спалучэнні зычных у мове беларусаў з даўняга часу змяніліся; так, з журавль 2 атрымалася журавел' або жураў ці жораў; з рубль—рубёл'; з карабль—карабёл з вітрь—вецер, з вихрь—віхор. У болынасці 1 Значок ' ужываю тут для абазначэння мяккасці v3bi4Hara л. z Літараю ь тут абазначан галосны ер
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

вихрь—віхбр
22 👁
 ◀  / 232  ▶