Гэтыя словы набылі агульнанародную вядомасць у часы Вялікай Айчыннай вайны (1941—1945). Беларусь у вайнс страціла больш за палавіну свайго нацыянальнага багацця. Было разбурана і спалена 209 гарадоў і раённых цэнтраў (з 270 перад шиной), 9200 вёсак. Але самымі цяжкімі былі людскія страты: загінула больш за 2,2 млн. чалавек (кожны чацвёрты). Беларусь была акупіравана з чэрвеня 1941 да ліпеня 1944 г. 3 першых дзён уступлен ня на тэрыторыю Беларусі войскамі фашысцкай Германії быў устаноулены так званы "новы парадах"— рэжым нацыянальнага і сацыяльнага прыгнечання, гвалту, грабяжу і крывавага тэрору. Фашисты ставілі за мэту ліквідаваць нацыянальную дзяржаўнасць Беларусі, ператварьщь яе ў аграрна-сыравінны прыдатак і калонію Германіі. Адной з галоўных мэт акупацыйнай лалітыкі гітлераўцаў было планамернае знішчэннс народаў. Паводле плана Ост", на Беларусі меркавалася анямечыць і выкарыстаць як рабочую сілу не болей чым 25% беларусаў, якія павінны былі страціць усе сацыяльныя правы. План быў разлічаны на 30 гздоў, але акупанты скарочвалі гэты тэрмін. На тэрыторыі Беларусі было створана больш за 260 лагераў смерці, дзе вязняў марылі голадам, заражалі інфекцыйнымі хваробамі, труділі газамі ў камерах (у адным толькі лагеры каля Трасцянца, што пад Мінскам, было знішчана 206 тыс. чалавек). Акупанты правялі на тэрыторыі Беларусі больш за 140 карных аперацый (найбольш жорсткія з іх "Ар о л", Герман", "Балотная ліхаманка", "Зімовьі лес", Хорнунг", Ота"). У раснах карных аперадый ажыццяўлялася палітыка генацыду і "вылаленай зямлі", -тэрыторыя ператваралася ў пустыню. За акупацыю на Беларусі спалена разам з жыхарамі 628 вёсак. На катаржную працу ў фашьтсцкую Германію было вывезена 380 тыс. чалавек. Амаль з самага пачатку акупацыі Беларусі ў рэспубліцы арганізаваўся партызанскі рух, які паставіў сваей мэтай барацьбу з акупантамі да іх поўнага выгнання з. роднай зямлі. На Беларусі ў вайну дзейнічала каля 40 буііных партызанскіх злучэнняў, існавала моднае падполле. Словамі партызанскай прысягі былі: "Адпомсцім за спаленыя гарады і вёскі, за кроў і смерць жонак і дзяцей, бацькоў і мацярэй, за гвалты над народам!" "Прысяга беларускіх партызан" заканчвалася словамі: "Кроў за кроўг смерць за смерць