П а р а ў н.: АД (з) НАПАСЦІ НЕ ПРАПАСЦІ (у 2 знач.). СТАРЦУ (для старца) МШЯ НЕ КРУГ Гэтае народнае выслоўе — скарочаны варыянт прыказкі "старцу міля не круг, абы міласціна была". Старац, -рца, м. — Тут: жабрак. Міля — дарожная мера даўжыні (пяць вёрст). У Вялікім Княстве Літоўскім, у склад якога ўваходзіла тэрыторыя Беларусі з сярэдзіны XIII да канца XVIII ст., міля адпавядала 7,798 км (п а р а ў и. з руск. міляй — 7, 467 км). Круг — тут: абумоўленае рытмікай прык. скарачэнне фразеал. "даць круг". Выл. Разм — Прайсці ці праєхаць некаторую лішнюю адлегласць абходнай дарогай. Даўней жабракі складалі даволі значную частку насельніцтва Беларусі, яны не мелі ўласнасці, сталага жылля, таму жылі з міласціны, ахвяраваннямі гараджан і сялян. У пошуках харчу і прытулку жабракі большую частку свайго жьщця праводзілі ў дарозе (ад хаты да хаты, ад вёскі да вёскі). У сваю чаргу, на спраўных" (заможных) гаспадароў ускладаўся маральны абавязак ахвяраваць на сірот, удоў, самотных старых, на сялянскіх хадакоў. Ацмова накарміць галоднага жабрака ці падацъ яму "што богдаў" лічилася вялікім ірэхам і аднадушна асуджалася. Жабраізаць часам прыходзілася і спраўным гаспадарам, бо ніхто не быў гарантаваны ад засухі, граду, пажару і пад. Народная шчырасць і гатоўнасць падаць лусту хлеба дапамагалі выжыць жабракам. Дзеля пэўнай карысці нават доўгі шлях да мэты не з'яўляецца перашкодай. а) Гаворыцца (часцей іранічна або жартам), калі ў каго-н раптом узнікае патрэба некуды пайсці або паехаць, звычайна ўбок ад свайго шляху (у гэтым выпадку замест міля" ў прыказцы можа згадвацца іншая адлегласць: вярста, тры вярсты і пад., у залежнасці ад таго, блізка ці далёка трэба ісці, ехаць). — Бацька з паясніцай злёг, папрасіў, каб да доктара з'єздзілі, ці самога прывезлі, ці мазі якой. Прыехалі ў
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знакі націску, каб словы лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

зяўляецца, зєздзілі
6 👁