Спецыфікай акання гаворкі з'яўляецца яго своеасаблівая рыхласць", Ёсць пазіцыі ці выпадкі, дзе /a/ на месцы /o / вымаўляецца вьгразка. Але часта на месцк некаціскнога /o / ьымаўляецца сярэдні" ці прамеккавн" гук ламіж /а /! /о/, у адных выпалках ён бліжэй да /а /, у другіх — да /о /, Адзін i той жа чалавек у адных i тых словах вьшаўляэ гэты гук або бліжэй да /а /, або бліжэй да /о /. Кал i ж папрас іць чалавека, каб ён паўтарыў слова, дык вымаўляе ён яго звычайна з /а /, Таму ў прикладах i дыялектких тэкстах, як iя прыведзены ў гэтым артикуле, мы звычайна абазкачалі гэты гук праз /а /. Каб выязіць заканамернасць вымаўяення варыянтаў гзтага гука, неабходна болью дэталёвае даследававне гаворкі. У чарнавых запісах у разглядаеиай пазіцыі трапляліся выпадкі напісання /а /, /о/, /а 0/, /оа/: малажэйши, май!сто, ночовачкі, тваяказа, вехаць, каробка, саўторыць, у Од оба дзе, сасхнёцца, карёмусел, восьмого,, кассе, помгяў, волохати, очомаўоа 1 ачомаўоа, ажывёда, вечаром, ахвіцэроў, жывас 1лом, гоўршчок, гоўршкі, паўртние, аднб I однб, зоўсім, поўцекаілі i г.д. Якапне часта лічыцца разнавідпасцю акання, У той жа час гаворху в, Іахавічы мы не адиосіы да якаючнх* Пасля мяккіх зычных у ненаціекным становішчы тут вашуляецца /е / або гукублізкі да /е /. Аднак еітуацыя тут нагадвае станов!кча з ненаціскным /о /, Ненаціскны /е / у жахавацкай гаворцы рвглы". Ён можа вымаўляцца,як /е / звычайны", як гук сярэдні" памін/е/ i /а/, а часам бліжэй да /а /. Праводз!м прыклады з чарнавых запісаў: німа, немашэка, село, сестра, привезём цяд іцка, берёзн 1к, цябё, земля, пескар, Немёшчына, панерочка, мене', дзецей, оеяло, меўнё, уцеяклі, веячоркі, негода t г.д. На месцы Ъ /а часам 1 ў іншых выпадках/ пад націскам вымаўляецца /е / закрыты" паслядоўна: вехаць, дзеака, лес, хлеб, оёно, чмёяь, насекці, плен, плённы, шэсьць. йшаўляецца гэты гук, яіГ/eV, радзей як / i e/, ведьм i рэдке. як /е / або / i /. На месцы націскнога /о / ў новых закрытых складах паслядоўна зымаўляецца /о / закрыты": конь, нож, вёз, рог, у тдм, код, гдек, Сошкі /урочышча/, Можа ён вымаўляецца на месцы /о / t ў іншых пазіцыях: полечку танцавалі, польскіх, Польшча, двохручны /пабочны націск/. Гэты гук вымаўлясцца, як сярэдн!" паміж /o / i /у/, у працэсе маўлення бывае бліжзиш да першага ці дру
Дадатковыя словы
адйосіы, ачбмаўоа, бліжзйш, вашўляецца, выпадкахі, го^ршкі, го^ршчбк, гук^блізкі, зяўляецца, ме^нё, націскі, негбда, очбмаўоа, па^ртнйе, памініеі, саўтбрыць, яігіev, іaі, іаі, іоаі, іоі, іпабочны, іурочышчаі, іуі
4 👁