забітай жабы з дажджом адмаўляецца.
Птушкі. У дзвюх вёсках лічаць, што зязюля кукуе да Пятра: "Як Хрыста падымаць закукуе, 1 да 12 кля. Ад Пасх: до Пятра. Тады яна ужа окрываецца" /Спярыжка/, "Да Пятра патом летае,
да не кукуе. Казалі: "Кукуй, кукул, зязюлячка,
Цябе немножка кукаваць:
После Пятрочка ні дзянёчка" /Губічы/
Зафіксаваныя прыкметы, звязаныя з першымі бусламі, якіх уба чылі вясной: у Губічах "дзеўка убача аднаго адна і будзе, а пару замуж пойдзе" сёлета, а ў Круках "еслі бусел ондзіць на зямлі будзеш бальны, а еслі ляціць дык будзеш здаровы, быст ры". Там жа, убачыўшы бусла, які ляціць не толькі першага, у люб момант/, "трэба па зямле качацца". Ва ўсіх абследаваных населеных пунктах забарона рабіць шкоду буслу. "Не разрашаюць буслянку бурыць нікагда у хату гром не удара, калі буслянка ля хаты" /Губічы/. "Не чашаюць". Адны лыдзі "раз кубло скінулі, другі буслу надоела. Дзесь галавеньку взяў з агнём, палажыў на крышу, да хата згарэла" /Крукт/. "Бусел очень мстітельны у комін на брасае палак, еслі гняздо разрушыш, руслоў нельзя убіваць шчіталась благародная пціца. Потому яго і не ядзяць" /Спярыжка/. Там жа фіксуецца тыповая легенда, якая тлумачыць, чаму бусел з'яў ляецца "высакароднай птушкай", пра ягонае паходжанне ад чалавека: "Бусла называют Гавріла. Бог сабраў усякую твар" у мех і наказваў нікому не адкрываць. "Гавріла оыл человек. Человек очень любо-пытны акрая пасматрел. Бог сказаў: "Будзеш всю жизнь хо-дзіть по балоту і собіраць змей, лягушак, жабы" і зделал яго буслом". Бынікі разбурэння гнязда ластаўкі адзначаюцца аднолька-выя і вельмі травіяльныя: "Разрушыш гняздо ластачкі вяснушк нападуць" /Спярыжка/, "Плясківы будзеш, гняздо еслі скінеш" Гу-
Насякомыя. Метад барацьбы з прусакамі, клапамі, олохомі і да т.п., які выкарыстоўваецца ў Гулічах, наўрад ці звязаны з тра-дыцыйнай народнай культурай "кіпятком аблівалі". Значна больш цікавыя даныя са Спярыжка у час пахавання каго-небудзь "жукі і тараканы у каго былі калі опусць у могілу выведуцца"; можна было не у магілу, в у труну; асаблівую «фектыўнасць гэтая мера набызала, калі скарыстоўваць магілу ці труну чарадзея
14 👁