ўда, зусім у іншым ракурсе, тыповы для "нячыстага" кантэксту элемент іншаплямённасці /хаця тут магло зрабіць уплыў тое, што памянёны народ найбольш пацярпоў ад вайны, фармулёўка "сар-ваўся з цэпа" карэлятыўная вядомай легендзе пра д'ябла; адзн з варыянтаў якой прыводзіцца у кинзо К. Крачкоўскага /старшы чорт Анці хрыст сядзіць у пекло на ланцугу, грызе яго, але на кожную Паску пры словах "Хрыстос уваскрэс!" ланцуг зноў становіцца цэлым; М.Н.Нікіфатоўскі адзначае 12 ланцугоў, якія знікаюць па адным штомесяц, але зноў жа на Пасху усё ўзнаўляец-21 ца, дадзеная былічка Елютрацыя да таго, што прыкладна здараецца, калі д"ябал ад ланцуга Усё а взваліцца пак не хта-нічны свот.
Чатыры наступныя легенды яшчэ больш непасрэдна, чым пры-водзеныя былічкі пра чорта, звязаныя з народным праваслаўем /аса-бліва бабецкія легенды, звязаныя з дзьвума (пастасям Бога/, у якім болей рысаў традыцыйнай духоўнай культуры, чым царкоўнага канона. Па словах Інфарианткі з в. Спярыжжа, апісаны ніжэй выпадак "осіць трывалую назву дэіво, асацыяцыі у гэтай вёсцы при вымаз-ленні дадзенага слова узнікаюць менавіта звязаныя з гэта выпад-ка, г.зн. лексема дзіво у Спярыжин набыла ўстойлівую калатацию: "Дзіво Икона обновілася. Нічаго но было, а патом кона пад Пятніцай абразавалась. Пятніца далена так называлася" Калісь-ці вельмі даўно ў гэтай даліне раптам з"явілася св. Пяти ца "людзі толькі ле побаил" І даліну назвалі Пятніца. Так цяпер: "Дзе кароў пасёце?" "Пад Цятніцай". В той дал не всегда вода стояла в сухое лета". Дык там раптам з"явілася Ікона, якую ніхто не чапляў: "дрэўца было груза на грушы весела. У Лоеў у цэркву узялі, ікона сама зайшла ў царкаў, ніхто яе чу ды не приносту. Хаця Лоеў далёка, гэта іншы раён, а даліна Шатніца знаходзіцца побач са Спярижкам. У другой вёсцы pe-гінскага раёна, Круках, інфармантка расказала, як яе маці, якая была глибока рэлігійная часта, у тым ліку рават 13 ночи, на-ведвала царкву, у час аднаго з такіх паходаў знайшла прадмет-за-сцярогу ад нячыстай сілы: "наць хадзіла у царкву. У час ночы пешкі пойдзе. Яна ўстала, умулась, пашла. Была ноч лунная. Ста-ць лазовы корч. Матка як вышла са свайго двара будта аго-ню пад плот хто падклаў. Сонца-сонца гарна. Хацела пабачыць хлоп І патух. Бажыць ляжиць хрэшчык, не залати, а памьта нае золата з другім. Яна тога хрэшчыка ўзяла шла з озбоll усюди. А як найшла ні русалак не відзела, ні лосавіко". І
14 👁