такога жыта залом выкарыстоўваецца толькі у в. Махнавічы, ды 1 то поруч з лексемай з коранем -в/заветна/, якія непараўналь-на больш распаўсюджаныя на Гомельшчыне. Лексема завітка фіксу ецца таксама у в.в. Спярыжжа "куклу такую рабілі" прычым туды укручвалі каменн! у анучы, або проста звязвалі чырвоным ніткамі. Крукі, Іванаўка, Бабічы, Галоўкі; у дзвюх апошніх вёс-ках Рэчыцкага раёна, аднак, пераважна ўжываецца назва завиць, завітак в. Бубнаўка. Самы хрок спектр уздзеяння заветкі /за-лома/ алзначаецца у в. Махнавічы: яна можа адняць малако у ка-ровы, выклікаць падзеж скаціны, хваробу ў чалавека, ад якой мог вылечыць зн хар; нарэшце, "залом рабілі га поганое Усё". У в. Спярыжка завіткі калечылі чалавека, скаціну, прычым чалавек хварэў столькі гадов, на колькі "чарадзей нараб!" на два, на тры, на дзесяць. Ломіт кооц, оти маецца ўсё. Адна вурвала куклу - дзесяць гадоў ляжала". У в. Губічы тое ж самае дзеянне завіткі, але без падрабязнасцяў *1 на чалавека, і на скаціну" аналагічна 13 Рэчыцкім раёне: "Завіць завівалі на худобу ці а олм", а у адным з адказаў апісваецца, як "ацна зжала гэта паламанае жыта, на патыліцу упала закричала, рукі ёй пакорчила", пасля чаго знахар дзевяць разоў здзяйсняў магічнае лячэбнае дзе-янне, вилячыў, але ж усё роўна яшчэ тыдзень гэтая жанчына не магла есці /в. Бабічн/, "зав"іць заветку падохнуць каровы ілі сам умрець" /в. Галоўка/. На хваробу чалавека завіткі ра-білі у в.в. Крукі дзе іх зав валі русалка на русальным тыдні, Бубнаўка /дзе ад гэтай хваробы чалавек паміраў, калі знахар, які завіу завітак, сам яго расплятаў. Радзеева, Пакалечыць або за-біць чалавека завітка магла у в. Іванаўка, у в. Добрынь адна начна зафіксавана, што яе рабілі на смерць чалавека, у в. Капань
на падзеж скаціны. Калі завітку знаходзілі на полі зафік саваныя тры магчымыя варыянты паводзін. Найбольш пацулярны з іх не кранаючы завитку /абжынаючы яе, калі оправа адбываецца у час жніва, клікаць на поле знахара: в.в. Калань /або святара/, Губічы /"лекара звалі, выражэ тую завітку спаліць на роста-нях"/, Крукі; у астатніх вёсках адзначаецца магчымасць знаха-раз поравесці шкаданоснасць завіткі на зрабіўшую яе ведзьму в. Галоўкі паралельна з адказамі тыпу "Сам не вырываю, нан-мею знахаря" / малонне знахарь у назоўным склоне не пылуле-на/. "Яна не чапала, паслала па дзеда Стужу. Так цзед мал уся-молізоя - а яго падыме да аб землю, падиме да аб землю. "Шу,-каза, сельная завець!" зафіксаваныя дзве былічки у адной
14 👁